Nisan ihracatına uzun bayram tatili etkisi

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, "Nisan ayında ihracatımız 19 milyar 271 milyon dolara yükseldi, bu yüzde 0,13'lük artışa tekabül ediyor. Sınırlı artışın en önemli nedeni, nisan ayının ilk yarısı içindeki yaklaşık 1 haftalık Ramazan Bayramı tatilinde fabrikaların kapalı olması." dedi.

Bolat, TİM Dış Ticaret Kompleksi'nde düzenlenen toplantıda nisan ayı ihracat verilerini açıkladı.

Konuşmasına dün gece duyurulan İsrail'le ticaretin durdurulması kararını anımsatarak başlayan Bolat, Gazze'de devam eden katliam ve soykırım karşısında İsrail ile ekonomik ilişkilerde yeni bir aşamaya geçme kararı alındığını söyledi.

Bolat, baştan bu yana ikili ve çok taraflı diplomasi ile ateşkesi sağlama, masum sivil halkın ve yerleşim yerlerinin acı ve yıkıcı tabloyla karşılaşmaması için Türkiye'nin elinden gelenin fazlasını yaptığına işaret ederek, şunları kaydetti:

"Dünyada bu konuda en çok gayret gösteren ülkelerin başında geliyoruz. İnsani yardımlar konusunda da baştan bu yana büyük bir duyarlılık gösterdik ve dünyada en çok yardım eden ülke konumuna ulaştık. İsrail'in aradan geçen sürede kalıcı ateşkes ve sıkışmış çok zor durumda olan kardeşlerimizin yardımlara ulaşması ile imar çalışmaları noktasındaki uzlaşmaz tutumunun devamı üzerine 9 Nisan'da hükümetimizin aldığı karar gereği 54 ürün grubunda 1019 üründe Türkiye'den ihracatın durdurulması, gümrük işlemlerinin yapılmaması kararı uygulanmaya başlanmıştı.

Aradan geçen bu süre zarfında ateşkes olması beklenirken tam tersine olmaması, uzlaşmaz tutumun devamı ve Refah bölgesindeki insanların durumunun ağırlaşması karşısında devletimizin ilgili kurumlarının aldığı karar gereği dün itibarıyla ihracatta ve ithalatta İsrail'e yönelik, kalıcı ateşkes sağlanıncaya ve Gazze'ye yardımların kesintisiz şekilde ulaşılması serbest bırakılıncaya kadar uygulanacak. Filistinli kardeşlerimizin bu karardan etkilenmemesi noktasında da kendileriyle alternatif düzenlemeler konusunda teknik görüşmeleri yürütüyoruz, onlarla bu konuda mutabıkız."

"İthalatımız 29 milyar 171 milyon dolarda kaldı, onu da 30 milyar dolar bandının altında tutmayı başardık"

Küresel ölçekteki ekonomik gelişmeler hakkında değerlendirmelerde bulunan Bolat, 2023 yılının dünya ekonomisi için çok zor geçtiğini anımsattı. Bolat, Türkiye'nin dünyadaki rakipleri arasında olumlu yönde ayrıştığına dikkati çekerek, Türkiye'nin 2023 verileri hakkında bilgi verdi.

Bakan Bolat, nisan ayı ihracat verilerine ilişkin şunları söyledi:

"Nisan ayında ihracatımız 19 milyar 271 milyon dolara yükseldi, bu yüzde 0,13'lük artışa tekabül ediyor. Sınırlı artışın en önemli nedeni, nisan ayının ilk yarısı içindeki yaklaşık 1 haftalık Ramazan Bayramı tatilinde fabrikaların kapalı olması. İthalatta yüzde 4,24'lük artış gerçekleşti. İthalatımız 29 milyar 171 milyon dolarda kaldı, onu da 30 milyar dolar bandının altında tutmayı başardık. 9,9 milyar dolarlık bir dış ticaret açığımız oluştu, ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 66,06 seviyesinde kaldı. 1 haftalık kayıp olmasaydı 22-23 milyar doların üzerinde bir ihracatı yakalayabilirdik. 2024 yılının ilk dört ayını 2023 yılının aynı dönemi ile mukayese ettiğimizde Türkiye'nin mal ihracatı yüzde 2,74 arttı ve 82 milyar 373 milyon dolara yükseldi.

Geçen yıla göre yaklaşık 2 milyar dolarlık bir fazlalık söz konusu, ithalatımızda ise 11 milyar dolar azalış sağladık. 2024 yılının ilk dört ayında ithalat, 2023 yılının aynı dönemine göre yüzde 8,9 oranında azalışla 113 milyar 117 milyon dolara geriledi. Bunun anlamı şu; Türkiye'nin dış ticaret dengesi 4 ayda yaklaşık 30 milyar dolar seviyesine geriledi. 2023 yılı Ocak-Nisan döneminde dış ticaret açığı 43,5 milyar dolardı. 2023 yılı Ocak-Nisan döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 65 seviyesindeydi bu yıl aynı dönemde yüze 73,26'ya yükseldi. Bu da Türkiye'nin döviz yeterliliği açısından, dış ticaret açıklarını azaltıp dış ticarette istikrarlı bir sürece girmesi anlamında olumlu bir gelişme. Dış ticaret açığımızdaki azalış oranı yüzde 30,5 olarak gerçekleşmiştir, ihracatçılarımıza teşekkür ediyoruz. 267 milyar dolarlık OVP hedefini gerçekleştirme inancımızı koruyoruz."

"2024 yılı Nisan ayında yıllıklandırılmış dış ticaret açığı 93 milyar dolara geriledi"

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, yıllık bazda ihracatın ilk dört ay sonunda,12 aylık toplamda 257,6 milyar dolara yükseldiğini, ithalatın da yıllıklandırılmış olarak 350,7 milyar dolara indirilmesinin başarıldığını aktardı.

2024 yılı Nisan ayında yıllıklandırılmış dış ticaret açığının 93 milyar dolara gerilediğini dile getiren Bolat, önemli fasıllarda ihracat performansının gücünü koruduğunu söyledi.

Bolat, "2024 yılı Ocak-Nisan döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre, makine ihracatı yüzde 0,4 artarak 13,1 milyar dolar, motorlu kara taşıtları ihracatı yüzde 4,6 artarak 10,3 milyar dolar ve enerji ihracatı yüzde 35,6 artarak 6 milyar dolar olarak gerçekleşti." dedi.

2024 Ocak-Nisan döneminde Avrupa Birliği'ne (AB) ihracatın 35 milyar dolar ile toplam ihracatın yüzde 42,3'ünü oluşturduğunu bildiren Bolat, AB'de Ocak-Şubat döneminde toplam ithalatın yüzde 14,2 azaldığı düşünüldüğünde ihracattaki artışın önemli olduğunu dile getirdi.

Bolat, "Yakın ve Orta Doğu'ya ihracatımızda önemli bir sıçrama var. 2024 Ocak-Nisan döneminde yüzde 17,3 artışla 14,4 milyar dolar olmuştur. Aynı dönemde, İslam İşbirliği Teşkilatı üye ülkelerine ihracatımız ise yaklaşık yüzde 9,5 artışla 21,2 milyar dolara yükseldi. En fazla ihracat yaptığımız ilk beş ülke ise sırasıyla Almanya, ABD, İngiltere, İtalya ve Irak oldu." bilgisini verdi.

"İthalatımızda ilk grup ülkeler Rusya, Çin, Almanya, İtalya ve ABD"

Bolat, Ocak-Nisan 2024 döneminde altın ithalatının, alınan tedbirlerin etkisiyle geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 55 azalarak 5,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiğini, enerji ithalatının ise yüzde 12,5 azalışla 23 milyar dolar olduğunu söyledi.

Diğer bir sevindirici hususun ise TL ile yapılan ithalattaki artış olduğunu dile getiren Bolat, Ocak-Nisan döneminde TL ile ithalatın toplam ithalat içindeki payının yüzde 7 olduğunu aktardı.

Bolat, "İthalatımızda da ilk grup ülkeler Rusya, Çin, Almanya, İtalya ve ABD oldu." dedi.

"Yıllıklandırılmış cari işlemler açığımız şubat itibarıyla 31,8 milyar dolara geriledi"

Bolat, "Türkiye'de 52 milyar dolar dış ticaret fazlası verilen hizmetler ticaretinde geçen yıl 100 milyar doları devirdik, bu yıl, 110 milyar dolara ulaşmayı hedefliyoruz. Yılın ilk dört ayında iyi başladık, ilk 2 aylık veriler ortaya çıktı, 2024 yılı Ocak-Şubat döneminde hizmetler ihracatımız, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10'luk artış göstererek 13 milyar dolar seviyesine çıkmıştır." diye konuştu.

Mal ve hizmet ticaretindeki tüm bu olumlu gelişmelerle, 2023 yılı Mayıs ayında 60,1 milyar dolar olarak gerçekleşen yıllıklandırılmış cari işlemler açığının, sonraki aylarda 28,3 milyar dolar azalarak şubat ayı itibarıyla 31,8 milyar dolara gerilediğini söyledi.

Bolat, "Biz Bakanlık olarak ihracatçılarımızın yanındayız, yanınızda olmaya devam edeceğiz." dedi.

"Uzun bayram tatilinin olumsuz etkisini hissettik"

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ise, nisan ayında, geçen yılın ayına göre yüzde 0,1 artıda olduklarını söyledi.

Geçen ay 19,3 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdiklerini belirten Gültepe, "İlk 4 aylık ihracatımız ise 82,9 milyar dolara ulaştı. Ocak-Nisan döneminde yüzde 2,7 artıdayız." diye konuştu.

Hizmet İhracatçıları Birliğinin (HİB) çalışmasına göre, nisan ayında yaklaşık 7,9 milyar dolarlık hizmet ihracatına ulaşacağını tahmin ettiklerini belirten Gültepe, nisan ayında uzun bayram tatilinin olumsuz etkisini ihracatta hissettiklerini açıkladı.

Gültepe, şunları kaydetti:

"Sektörlere baktığımızda ilk sırada 2 milyar 746 milyon dolarla otomotiv yer alıyor. Otomotivi, 2,5 milyar dolarla kimya, 1 milyar 231 milyon dolarla hazır giyim, 1 milyar 208 milyon dolarla çelik ve 1,2 milyar dolarla elektrik-elektronik sektörü takip ediyor. Geçen ay 10 sektörümüz ihracatını artırırken, 16 sektörümüzde düşüş kaydedildi. Oysa hedeflerimize ulaşabilmemiz için her sektörün ortalama yüzde 5 ila 10 arasında büyümesi gerekiyor. Değer bazında en çok düşüş yaşayan sektörlerimiz, hazır giyim, mücevher ve demir-demir dışı metaller oldu. Firmaların kanuni merkezini baz alan TİM verilerine göre geçen ay 51 ilimiz ihracatını artırdı. En çok ihracat yapan illerimiz İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir, Ankara şeklinde sıralandı.

Giresun 50,1 milyon dolar ihracat ile tarihinin en yüksek ihracatına imza attı. İhracatını değer bazında en çok artıran illerimizse sırasıyla Sakarya, Hatay ve Kocaeli oldu. Coğrafi bölgelere göre baktığımızda geçen ay Karadeniz'de yüzde 13,6, Akdeniz'de ise yüzde 10'luk ihracat artışı gerçekleşti. Nisan ayında 1068 firmamız ilk kez ihracat yaptı. Yeni firmalarımız ihracatımıza 82,1 milyon dolar katkı sundu. Birim ihracat değerimiz ise yüzde 13,8 düşüşle 1,34 dolar oldu. Parite de uzun zamandan sonra ihracatımıza olumsuz yansıdı. En çok ihracat yaptığımız ülkeler Almanya, ABD, Birleşik Krallık, İtalya ve Irak şeklinde sıralandı. Bu ülkeler dışında, Birleşik Arap Emirlikleri, Romanya, Hollanda ve Singapur'da dikkat çekici artışlar kaydettik. Genel tabloda ise 96 ülkede ihracatımızı artırdık."

TİM Başkanı Gültepe, ihracat pazarlarındaki yapısal koşulları takip ettiklerini TİM İhracat Pazar Monitörü'nün verilerine bakıldığında, İhracat Talep Endeksi'nde kısmi de olsa bir iyileşme gördüklerini belirtti.

ABD ve Avrupa'dan gelen sinyallerin bu artışta etkili olduğunun altını çizen Gültepe, "TİM pazar dayanıklılık endeksi ise jeopolitik gerilimler ve genişleyici para politikası adımlarının gecikmesi nedenleriyle 99,7 puanla baz değerin altında seyrediyor." dedi.

"Finansmana erişim, ihracatçıların en önemli gündem maddeleri arasında"

Uygun koşullarda finansmana erişimin ihracatçıların en önemli gündem maddeleri arasında yer aldığını açıklayan Gültepe, "25 Nisan'da Eximbank, İGE A.Ş ve 5 özel bankamızın temsilcileriyle İhracatın Finansmanı Buluşması'nı gerçekleştirdik." diye konuştu.

Gültepe, sözlerini şöyle sürdürdü:

"İhracatçılarımızın programa yoğun bir ilgisi oldu. Çünkü finansmana erişim yakıcı bir sorun olmaya devam ediyor. Böyle bir ortamda Eximbank kaynaklarında kısıntıya gidilmesinden dolayı üzgünüz. Eximbank'ın kullandırdığı kredi hacminin bir an önce yine eski düzeyine çıkarılmasını bekliyoruz. Orta Vadeli Plan'a göre bu yıl 267 milyar dolarlık ihracat hedefliyoruz. Ayrıca hizmet ihracatında 110 milyar doları yakalayıp geçmek istiyoruz. 2028'de ise 375 milyar dolar mal, 200 milyar dolar hizmet ihracatı hedefimiz var. Bu hedefler için ihracatımıza her yıl yüzde 5-10 arasında büyütmemiz gerekiyor.

Ancak ne yazık ki özellikle emek yoğun sektörlerimiz son dönemde rekabetçiliğini büyük ölçüde kaybetti, kaybediyor. Gidişata bir an önce dur dememiz gerekiyor. Bunun da yolu yeni destek ve politikaların hızla devreye alınmasından geçiyor. Ayrıca döviz kurunun girdi maliyetlerine paralel artması büyük önem arz ediyor. Aksi takdirde rakip ülkelerle rekabet edebilme şansımızı iyiden iyiye kaybedeceğiz. Evet zor bir dönemden geçiyoruz. Ama her şeye rağmen üretimde marka ülke olmanın verdiği özgüvenle yolumuza devam ediyoruz. İhracatımızı artırmak için uzak yakın demeden pazar arayışına devam ediyoruz. 4 ayda 36 ülkeye 51 ticaret, 6 alım heyeti düzenledik. Birliklerimizle 123 fuara katıldık."

Gültepe, gelecek aylarda heyet programlarının artarak devam edeceğini, gayretler ve çabaların bir yere kadar etki ettiğini belirterek, "İhracatçılar olarak biz sürekli pedal çeviren bisikletçiler gibiyiz. Durduğumuzda düşüyor, rakiplerimizden geride kalıyoruz. Küresel rekabet yarışından tamamen kopmamak için acil desteğe ihtiyacımız var." dedi.

Yüksek girdi maliyetleri nedeniyle Türkiye'nin birçok kalemde Avrupa'dan daha pahalı hale geldiğinin altını çizen Gültepe, "Şartlar, koşullar böyle devam ettiği sürece ne yazık ki daha da pahalı olacağız." açıklamasında bulundu.

Gültepe, "İhracatçılarımızın beklentilerine bir an önce kulak verilmesi gerekiyor. Ekonomi yönetimimizin gerekli dönüşümleri yaparak her zamankinden daha çok yanımızda yer alacağına yürekten inanıyorum." diye konuştu.