İnadına mağazacılık
Pandemide hızlı bir yükselişe geçen ve alışveriş deneyiminin radikal şekilde değişmesine neden olan online ticaret, yerini tekrar fiziksel ‘var oluş’a bıraktı. Perakendedin önde gelen markalarının bu yılki stratejisi mağazaları pas geçmemek üzerine kurulu.
Belce Örü / INBUSINESS
Pandemide artan online satışlar nedeniyle dijitalleşme yatırımlarına hız veren perakende markaları yeniden mağaza atağına geçti. Zira markalar, tüketicilerin şahsen gördükleri, dokundukları ve deneyimledikleri bir ürünü satın alma olasılıklarının daha yüksek olduğunu biliyor. Üstelik bu sayede online'da tüketiciyi daha kolay yakalaması, fizikselde de kurduğu bağı pekiştirmesi mümkün oluyor. Bu düşünce şimdilerde deneyim odaklı mağazacılık konsepti ile birleşiyor. Tüketicilerin duyularına doğrudan hitap eden, satın alacakları ürünü test etmelerine imkan veren bu konsept yakın gelecekte daha çok kişiye ulaşacak gibi görünüyor.
Perakende tarafında mağaza yatırımları ile ilgili bir diğer dikkat çeken nokta markaların globalde tanınma ve yaygınlaşmalarının fizikselde boy göstermelerini zorunlu kılması. Bu sayede ihracatını artıran markalar bunu bir zorunluluktan ziyade gurur verici bir gelişme olarak değerlendiriyor. İpekyol'dan Kığilı'ya Doğanlar Mobilya Grubu'ndan Cottonbox'a kadar pek çok firma globalde mağaza yatırımlarını artırıyor.
Global bir e-ticaret sitesi olmasına rağmen mağaza yatırımı yapan Amazon'a dikkat çeken Alkaş Yönetim Kurulu Başkanı Avi Alkaş, online ve fizikseli aynı potada eritmeyi başaran markaların çok daha başarılı olduğunu vurguluyor. Bu anlamda hibrit uygulamaların yaygınlaşacağını belirterek çalışma sistemi sadece e-ticaret üzerine kurulu olan markaların dahi gelecekte fizikselde de var olacağını ifade ediyor. Alkaş'ın öngörüsünün izleri yakın zamanda Türkiye'de vücut bulmaya başladı. Zira online ticaret platformu Hepsiburada İstanbul Trump AVM'de Hepsiburada smart by MIMEX isimli bir mağaza açtı.
Mağaza açma talebinde artış olduğunu aktaran Alkaş, lokasyon bulmanın eskisi kadar kolay olmadığına da dikkat çekiyor. Yeni açılan AVM sayısı eski hızında olmadığı ve gayrimenkul maliyetlerindeki artış nedeniyle lokasyon bulma noktasında rekabet yaşandığını söylüyor. Çok kanallı bütünleşik ve teslimat kanallarıyla desteklenen alışverişin avantajını koruyacağının da altını çiziyor.
Ana satış kanalı
Birleşik Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel de e-ticaretin payının son yıllarda artmasıyla birlikte hala fiziksel mağazanın, organize perakende sektörü için ana satış kanalı olmaya devam ettiğini söylüyor. "Üyelerimizin yaklaşık yüzde 30'u toplam cironun en az yüzde 10'unu online satışlardan elde ediyor" diyor ve ekliyor: "Sayıları az olmakla birlikte bazı üyelerimizde bu oran yüzde 30-40'a kadar çıkabiliyor."
Pandemi döneminde yüksek pay ve cirolara çıkan perakende satışları post döneme hızlı ayak uydurmuş görünüyor. E-ticaret müşterinin hayatından çıkmasa da azaldı. Buna karşılık fiziksel mağazacılığa daha güçlü bir dönüş söz konusu... Perakende sektörünün uzun soluklu oyuncusu İpekyol'daki tablo da bu yönde. İpekyol Yönetim Kurulu Üyesi Nejdet Ayaydın, online satış kanallarındaki müşteri deneyimindeki iyileştirmeleri ve stok çalışmalarıyla offline'dan aldıkları payın her geçen gün arttığını söylüyor. "Perakendede offline kanal müşterilere bir duygu eşliğinde deneyim ve rahatlık sunuyor" diyor ve ekliyor: "E-ticaret ise burada rakipten ziyade tamamlayıcı unsur olarak görülmeli."
Diğer yandan mağaza yatırımlarının özellikle yurt dışındaki büyümelerini destekleyen ana unsurlardan biri olduğunu da hatırlatıyor. Uygun şartların olduğu ülke ve lokasyonlarda mağaza yatırımlarıyla var olmaya devam edeceklerinin altını çiziyor. Mağaza yatırımları ile ilgili detayları ise şöyle aktarıyor: "Şu anda Türkiye'de 250 yurt dışında ise 54 mağazamız var. 2024 yılında da Türkiye'de 20 yurt dışında 4 yeni mağaza açacağız. Yurt dışında özellikle Ortadoğu Körfez Bölgesi'nde faaliyet gösteren markalar olarak, pazardaki yüksek potansiyelin farkındayız. Seneye Rusya pazarına girmeyi hedefliyoruz."
Kiğılı da yüzünü fiziksel mağazalara çeviren markalar arasında. Son olarak Romanya'nın başkenti Bükreş'te mağaza açtı. Böylece yurt dışı mağaza sayısını 51 ülkede 62 mağaza ve 106 franchise satış noktası ile 168'e, toplam mağaza sayısını ise 368'e çıkardı. Kiğılı CEO'su Sena Suerdem, "Almanya, İtalya ve Sırbistan'daki mağaza sayılarımızı da artırmayı planlıyoruz. Irak Bağdat Mall, Irak Erbil Grand Majidi Mall ve Azerbaycan Bakü'deki 8'inci mağazamız da faaliyete geçti" diyor.
Dünyayı yeni mağazalarıyla fethetmeye devam eden LC Waikiki'nin de yurt içi ve yurt dışında toplam bin 300 mağazası bulunuyor. Yeni mağaza açılışlarında yurt dışını önceliklendiren şirket, bu yıl globalde 100 mağaza açmayı planlıyor. Yurt dışı yatırım hedeflerini büyüten Altınyıldız Classics ise 15 ülkede 50 mağaza sayısına ulaştı. Toplamda 235 mağaza sayısına, yıl sonuna kadar yurt dışında 35 mağaza daha açarak yenilerini ekleyecek. Yine son dönem yatırımlarını globalde yoğunlaştıran Flo ise 29 ülkede 800'ün üzerinde mağazası bulunuyor. Yarısı yurt dışında olmak üzere toplam 103 mağaza ile 2022'de en çok mağaza açtığı yıl oldu. Flo bu yıl da 80 - 100 civarında mağaza açmayı planlıyor.
Lighthouse konsepti
30 ilde 95 mağazayla hizmet veren MediaMarkt bu yıl dokuz mağaza daha açacak. Son mağazasını Ankara'da Panora AVM içerisinde açan marka, üç aylık dönemde Alanya, Antalya ve Isparta'da yeni mağazalar açmayı planlıyor. Deneyim odaklı mağazacılık konsepti: MediaMarkt Lighthouse ile de ilk olarak İstanbul Marmara Park'ta hizmet verecek. MediaMarkt Türkiye CEO'su Faruk Kocabaş, Lighthouse mağazada, deneyim alanları ve markaların en son yeniliklerini sundukları butikler, servis & müşteri hizmetlerine özel alanlar ve özel bir kafeterya olacağı bilgisini paylaşıyor.
Fiziki mağazalar markaların müşterilerine kendini anlatmanın bir yolu olarak görev yapıyor. Aynı zamanda da memnun olan müşterilerde sadakat sağlanıyor. D&R Genel Müdürü Mustafa Altındağ, "Tecrübelerimiz müşterilerimizin şahsen gördükleri bir ürünü satın alma olasılıklarının daha yüksek olduğunu gösteriyor" diyor ve şu bilgiyi paylaşıyor: "Araştırmalara göre, alışveriş yapan her üç kişiden 2'si, yardımcı bir satış elemanının gerçek bir mağazayı ziyaret etme olasılığını artırdığını düşünüyor. Alışveriş yapan her dört kişiden 3'ü de mağaza personelinden kaliteli hizmet aldıktan sonra daha fazla harcama yapıyor."
Dolayısıyla marka deneyiminin temelde hala fiziksel olduğunu söylüyor ve ekliyor: "Fiziksel bir mağaza, benzersiz ve ilgi çekici bir marka deneyimi yaratarak markanın oldukça rekabetçi bir sektörde öne çıkmasını sağlar." 52 ilinde hizmet verdiklerini ifade eden Altındağ, bu yıl çok sayıda mağaza açacaklarını belirtiyor. "Olmadığımız illeri yakından takip ediyor ve uygun olan lokasyonlarla görüşmelere devam ediyoruz" diyor.
Zincirin halkalarını verimli noktalarda konumlamak önemli. Yurt içinde 13 mağazası bulunan Bella Maison, yurt dışı yatırımlarıyla da global arenadaki büyümesini sürdürüyor. Yakın zamanda İstinye Park'ta bir mağaza açan marka yurt dışında ise Cezayir'de dört, Birleşik Arap Emirlikleri'nde iki, Fas'ta iki, Özbekistan, Katar, Libya, Türkmenistan ve Tacikistan'da birer mağazayla hizmet veriyor. Bella Maison CEO'su Muhammed Tan; "2022'de mağaza tarafında ise cirolarının yüzde 115 arttığını belirtiyor. Bugün Türkiye'de mağazacılık kanalıyla eş değer hacimde dijital operasyon yürüttüklerini söyleyen Tan, "Beş yıl içinde Türkiye'de 50 mağazaya ulaşmak istiyoruz" diyor. Online ve offline yatırımları bir arada yürüttüklerini ifade ederek doğru hedef kitleye ulaşacakları stratejik noktalarda mağazalaşmanın mantıklı olduğunu vurguluyor. "Bu tarz yatırımların prestij yarattığını da" ekliyor.
Yeni pazarlara giriş bileti
Bu yıl mağaza yatırımlarında özellikle yurt dışı açılımda mobilya ve ev tekstili sektörü de oldukça hareketli. En çok Almanya, Rusya, Balkan ve Körfez Ülkeleri ile ihracat yapan Cottonbox, 2023'te ihracatta yüzde 15 büyüyerek 450 milyon lira ciroya ulaşmayı hedefliyor. Aynı zamanda globalde mağazalaşma çalışmalarını da yoğunlaştıran marka, beş yıllık projeksiyonunda yurt dışı mağaza sayısını 50'ye çıkarmayı planlıyor. Markanın kısa vadede odaklandığı ve girmeyi planladığı pazarlar ise Güney Amerika, Batı Afrika ve Batı Avrupa.
Mağazalaşma atağı şirketlerin soluksuz sürdürdüğü bir strateji. Üstelik sektör ayırt etmeksizin. Ağırlıklı giyim, kozmetik, dekorasyonda dikkat çeken bu yatırımlar mobilya ve mutfak tarafında da yoğunlaşıyor.
Doğanlar Mobilya Grubu Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Doğan, bu alandaki yatırımları ile ilgili şunları söylüyor: "Sürekli mağazalaşarak her yıl 100'ün üzerinde mağaza açıyoruz. Bu mağazalar ciromuzun yüzde 10'unu etkileyerek yıllık hedeflerimize büyük katkı sağlıyor. 2022'yi yurt içinde tüm markalarımızla beraber 700 mağazayla kapatık. 2023'te ise bu sayıyı 800'e çıkartacağız.
Yeni oyuncular
-Vivense, e-ticaret ile başlayan yolculuğunu mağazalaşmayla devam ettiriyor. 100'ü aşkın showroom ve operasyon merkezleri açan şirket, Konya'da Mobilyacılar Sitesi'nde mağaza açtı.
-WWF ile iş birliği yapan ve online satış gerçekleştiren Reflect Studio, ilk mağazasını geçen yıl Akasya AVM'de, ikinci mağazasını Kanyon AVM'de, son mağazasını ise Emaar Square AVM'de açtı.
-Günümüz sokak modasını yansıtan LES BENJAMINS mağazalaşma atağına geçti. İstanbul'un ardından şimdi de İzmir'deki ilk mağazasını açtı.
-İstanbul İstinye Park'ta dördüncü mağazasını mayısta açan Aztek Teknoloji, İzmir İstinye Park'ta da müşterileriyle buluştu.
-Türkiye'deki 460'tan fazla satış noktasında bulunan Bad Bear kendi konsept mağazalarını açmak için yatırım yapmaya devam ediyor. Bad Bear, hem yurt içi hem de Avrupa'ya yayılıyor. Bu yıl 10'uncu yaşını kutlayan marka yıl bitmeden Trabzon Cadde, Adana Optimum ve İstanbul Maltepe Park'ta toplamda üç yeni mağaza açacak. Yurt dışında ise hedefte Barselona var.
Mağaza atağı
-Yurt dışı yatırım hedeflerini büyüten Altınyıldız Classics, 15 ülkede 50 mağaza sayısına ulaştı. Toplamda 235 mağazası bulunan marka yılsonuna kadar yurt dışında 35 mağaza daha açmayı planlıyor.
-Şu anda toplamda 1300 mağazası bulunan LC Waikiki bu yıl yaklaşık 100 mağaza açmayı planlıyor. Şu ana kadar 40 tanesini açtı.
-DESA, City's İstanbul Kozyatağı AVM'de ve Mall of Antalya'da iki yeni mağazasını tüketicilerle buluşturdu. Böylece DESA'nın toplam mağaza sayısı 111'e yükseldi.
-Koçtaş, İzmir'de açtığı büyük formatlı Koçtaş mağazası ile Türkiye genelindeki toplam mağaza sayısını 375'e çıkardı. Bu yıl içinde şirket 100 yeni mağaza açacak.
-İstikbal, yurt dışında olduğu gibi yurt içinde büyümeye devam ediyor. Azerbaycan ve Irak'taki mağaza açılışlarının ardından İstanbul'a iki yeni mağaza açılışı daha gerçekleştirdi. Böylece Türkiye'deki mağaza sayısı 680'i aştı.
-MR. DIY'in Türkiye'de 54'ten fazla mağazası bulunuyor. Her ay dört mağaza açarak büyümeye devam ediyor. Marka Türkiye'de bir buçuk yıl gibi bir sürede bu sayıya ulaştı. Hedef yıl sonuna kadar 35 mağaza daha açmak.
-Sadece mayısta Ankara, Konya ve Samsun'da açılan üç yeni mağaza açan FİLE'nin mağaza sayısı toplamda 215'i aştı.
-Espressolab'ın Türkiye'deki 125, yurt dışında ise 38 olmak üzere toplam 163 mağazası bulunuyor. Global bir kahve markası olma yolunda ilerleyen marka şu anda 11 ülkede faaliyetlerine devam ediyor.
-Dubai Umm Suqeim'de açılan iki katlı Enza Home mağazası, aynı zamanda Yataş Grup'un 100'üncü monobrand mağazası oldu.
-Flo'nun bugün 29 ülkede 800'ün üzerinde mağazası bulunuyor. Yarısı yurt dışında olmak üzere toplam 103 mağaza ile 2022'de tarihinde en çok mağaza açtığı yıl oldu. Flo bu yıl da 80 - 100 civarında mağaza açmayı planlıyor.
-Türkiye'nin 68 şehrinde toplam 140 mağaza ile tüketiciye ulaşan Weltew Home, yıl sonuna kadar yurt içinde 20 mağaza açmayı planlıyor.
