4 koldan yatırım atağı
Türk iş dünyası bir yandan deprem bölgesindeki yaralarını sararken bir yandan da satın alma fırsatlarını değerlendiriyor. Stratejik iş ortaklıkları ve yeni tesis yatırımları ile hem yerelde hem de globalde büyümeye devam ediyor. Koç Holding, Eren Holding, Borusan Grup ve daha pek çok şirketin 2023’ün ilk çeyreğinde hayata geçirdiği yatırım atağını mercek altına aldık.
Belce Örü / INBUSINESS
Dünya pandeminin neden olduğu tedarik krizi, Rusya-Ukrayna savaşı, enerji arz güvenliği sorunu ve yüksek enflasyon nedeniyle son birkaç yıldır zorlu bir dönemden geçiyor. Türkiye'de ise 6 Şubat'ta meydana gelen depremler globaldeki sorunlara ek olarak derin üzüntü yarattı. TÜİK'in Şubat 2023'e ilişkin açıkladığı üretim endekslerine göre deprem nedeniyle sanayi üretimi yıllık yüzde 8.2 azaldı. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, depremin olduğu şubat ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18.2, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 8.2 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 4.5 azaldı.
Ekonomi deprem yaralarını sarmaya devam ederken pek çok holding de büyük çaptaki yatırımlarını teker teker devreye almaya başladı. Veriler de bu hızlı geri dönüşü doğruluyor. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI, Martta 50.9'a yükseldi. Faaliyet koşullarındaki güçlenme ise Aralık 2021'den bu yana en yüksek oranda gerçekleşti. 10 sektörün beşinde üretim, şubattaki yavaşlamanın ardından yeniden büyümeye geçti. Bu sektörler tekstil, ağaç ve kağıt ürünleri, makine ve metal ürünler, elektrikli ve elektronik ürünler ile kara ve deniz taşıtlarından oluştu. En güçlü artış ise son üç aydır ilk kez büyüme kaydeden tekstilde yaşandı.
YATIRIMLAR ŞIMDI DAHA DA ÖNEMLI
Son birkaç ayda Koç, Alarko, Eren, Eczacıbaşı ve Borusan gibi çok sayıda kurumdan yeni yatırım kararları gündeme geldi. Örneğin 2022-2024 tarihlerini kapsayan 2.5 yıllık dönemde 2.5 milyar liralık yatırım yapmayı hedefleyen Eren Holding, projelerini hayata geçirenlerden. Yatırımlar arasında en dikkat çekici olanlardan Modern Karton, Zonguldak'ta 650 milyon euro bütçeyle kurulacak yeşil tesisle üretim kapasitesini yüzde 50'den fazla artıracak. Eren Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Eren, 500 kişiye istihdam sağlayacak Modern Karton tesise ilişkin bu dönemde gerçekleşen yatırımların şirketleri için olduğu kadar Türkiye için büyük önem taşıdığını söyledi. Eren, "Türkiye ekonomisine güç kazandıracak yatırımlara her zamankinden fazla ihtiyaç var" dedi ve şöyle devam etti: "Biz de Eren Holding olarak yatırımlarımız ve büyümemizi sürdürüyoruz. Ticari hedeflerimizin ötesinde topluma ve çevreye katkı sağlamayı amaçlıyoruz."
SORUMLULUK HAREKETİ
Ankara'da kurmayı planladığı batarya fabrikasıyla Türkiye için yakın dönemde gerçekleştirilen önemli stratejik yatırımlardan birine imza atan bir diğer özel sektör temsilcisi ise Koç Holding. Otomotiv alanında büyüme hedeflerine paralel olarak Tofaş, Stellantis Otomotiv Pazarlama'yı satın aldı. 1 Mart'ta duyurulan bu stratejik satın alma sonrasında Koç Holding CEO'su Levent Çakıroğlu, "Ortaya çıkacak katma değer ile ülkemizin otomotivdeki rekabet gücünün artmasına hizmet etmeyi sürdüreceğiz" değerlendirmesini yaptı.
GLOBAL PAZARLAR ODAKTA
Türkiye'nin en büyük gruplarının büyüme hamlelerinden bir diğeri de geçen ay gerçekleşti. Borusan Grubu'nun ilk sanayi girişimi olan Mannesmann, global pazarlarda iddiasını artırarak ABD'de önemli bir satın almaya imza attı. Borusan Grup CEO'su Erkan Kafadar Borusan Mannesmann'ın toplam 550 bin ton üretim kapasitesine sahip Berg Pipe şirketini satın alarak ABD için büyük bir atılım yaptıklarını söyleyerek ekliyor: "Uzun süredir sürdürülebilir büyümeyi sağlayacak global pazarlara odaklanıyoruz. Borusan Mannesmann ABD'deki en büyük Türk sanayi yatırımcılarından biri olarak konumlanıyor. Bu satın alma ile birlikte konumumuzu ve faaliyet alanımızda ciddi bir şekilde büyütmüş olacağız. Şirketimiz, sürdürülebilir büyüme stratejisi kapsamında hedef ve potansiyel pazarlarda iddiasını artıracak tüm fırsatları değerlendirmeye devam edecek."
Yeni tesis satın alma, iş birliği anlaşması ya da fabrikada kapasite genişletecek yatırımlar... Her biri kendi sektöründe büyük bir çıta atlayacak, agresif büyümenin anahtarı. Şirketler, global ölçekte daha öne çıkmalarını sağlayacak bu hamleleri sürdürmekte kararlı. Özellikle deprem sonrasında daha yoğun mesai harcayan iş insanlarının gündeminde yeni fırsatlar var...
FİNANSMANIMIZ HAZIR
Ahmet Eren / Eren Holding Yönetim Kurulu Başkanı
Mersin'deki 3.5 milyon ton üretim yapan çimento fabrikamızın kapasitesini iki katına çıkardık. Bu alanda hizmet veren limanlarda özellikle Silifke'de ve Zonguldak'taki yatırımlarımız sürüyor. Ayrıca kutu fabrikaları kuruyoruz. İstanbul'da gerçekleştirdi, Adapazarı'nda ise kurulumu devam ediyor, şimdi bir de Turgutlu'da kurulacak. Bu fabrikaların üçü de 100'er milyon dolar değerinde. Ve bir de bu yatırım içinde elbette Avrupa'da 5'inci Türkiye'de lider konumdaki Modern Karton'un üretim hattını genişletmek finanse ettiğimiz için 650 milyon euro var.
ABD'DE YENİ BİR DÖNEME GİRDİK
Erkan Kafadar / Borusan Grup CEO
Faaliyet gösterdiğimiz ilk endüstriyel alan olan boru üretimi ve ilk sanayi girişimi Borusan Mannesmann, 65 yıldır ülkemize değer katıyor. Petrol, doğal gaz için sondaj ve taşıma hattı boruları ürettiğimiz ABD'deki Teksas-Baytown tesisimiz ile, ABD'de boru sektörünün en prestijli yayınlarından American Metal Market tarafından üç kez Yılın En İyi Boru Üreticisi ödülüne layık görüldük. Tesisimizde başlattığımız ve bu sene tamamlanacak 50 milyon dolarlık yatırımla, mevcut sondaj ve hat borusu üretim faaliyetlerimizi genişleterek, inşaat ve genel endüstri segmentlerinde de yerel üretici haline geldik. Gerçekleştirdiğimiz satın alımla birlikte şirketimiz için yeni bir dönemi başlattık. =
YURT DIŞINA AÇILAN KAPI
Çağlayan Çetin / Trendyol Grup Başkanı
Trendyol olarak yatırım planlarını erkene çektiklerini açıklayan Çağlayan Çetin bölgeye üç yılda sağlayacakları ticaret hacminin 70 milyar lirayı bulacağını belirtti. Çetin, "Bölgedeki 35 bin satıcımızı bu yıldan başlayarak Almanya ve Azerbaycan başta olmak üzere yurt dışı satışlarına başlatmayı ve tüm dünyada satış yapabilir hale getirmeyi hedefliyoruz. Bunun için de teknoloji, eğitim ve dil entegrasyonu başta olmak üzere her türlü desteği vereceğiz" dedi.
KRIPTO ORTAKLIK
Ak Yatırım
Akbank'ın yüzde 100 hisselerinin sahibi olan iştiraklerinden Ak Yatırım, Türkiye'nin son dönemde hızlı büyüyen kripto para alım-satım platformlarından Stablex'e ortak olmak için resmi adımı attı.
TARIM VE GIDADA BÜYÜME
Alarko Holding
Mevcut iş kollarına ek olarak tarım ve gıda sanayiyi yeni yatırım planlamaları çerçevesinde stratejik sek- törler olarak belirledi. Şirket bu alanlarda 650 milyon dolarlık yatırımla 4 bin kişiyi istihdam etmeyi hedefliyor.
BÖLGE KALKINMA KATKI SAĞLAYACAK
Beyaz Kağıt
Asperox ve Peros markalarının sahibi Beyaz Kağıt, Türkiye'de üretimi olmayan bulaşık makinesi deterjan kapsülünün üretimi için harekete geçti. Adana'da kurulacak fabrikaya, 200 kişilik istihdam yine bu bölgeden sağlanacak. 657 milyon liralık teşvik alan ve Türkiye'de ilk olma özelliği taşıyan tesis, bölgenin ekonomik kalkınmasında da etkili olacak.
ÜRETİMI İKİYE KATLAYACAK
Eczacıbaşı
2009'da devreye aldığı Manisa'daki fabrikasına yatırım yapmayı sürdürüyor. Son yatırımla tesisteki üretim kapasitesinin iki katına çıkması planlanıyor.
TURİZMDE CANLANMA BAŞLADI
Indigo Grup
Otel sayısını beşe çıkaracaklarını söyleyen Indigo Group Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Tosun, "İlk tesisimizi Museum Hotel'in yanında kurmak için yatırıma bu yıl başlayacağız" dedi.
PV FABRIKASINA YENI TESİS
Kalyon Enerji
Malıköy Başkent OSB'deki Kalyon Fotovoltaik (PV) Fabrikası Faz 3 Üretim Tesisi'nin açılışı yapıldı. Fabrikanın kapasitesi 50 milyon dolarlık yeni yatırımla 2 bin megavata çıktı.
KUZEY AMERİKA'DA HEDEF BÜYÜTTÜ
Borusan Grup
Borusan Mannesmann, global pazarlarda iddiasını artırarak ABD'de önemli bir satın alma işlemi gerçekleştirdi. Şirket, toplam 162 milyon dolarlık işlem ile büyük çaplı hat borularında üretim yapan Berg Pipe'ı satın aldı. Borusan Mannesmann, global pazarların yerel oyuncusu olma stratejisi kapsamında attığı bu büyük adımla enerji borularında Kuzey Amerika pazarının en önemli oyuncularından biri olacak.
ASELSAN İLE ANLAŞMA YAPTI
Kalyon Holding
Rüzgar türbinlerini yerli olarak üretmek amacıyla ASELSAN ile ön anlaşma imzaladı. Yüzde 70 yerlilikle rüzgar türbini üretilmesinin hedeflendiği ortaklıkta bunun için Ankara, İzmir ve İstanbul'da fabrika kuracak.
TÜM ÜRÜNLER TEK TESİSTE
Konfor Mobilya
Konfor Mobilya, İzmir Kemalpaşa Bağyurdu fabrikasında 140 bin metrekarelik üretim alanı ile yataktan mobilyaya tüm ürünlerin aynı çatı altında üreteceği tesisi bu yıl faaliyete geçecek. İstihdam da 2.5 kat artarak bin 750 kişiye çıkacak.
YEŞİL TESİS KURUYOR
Eren Holding
İştiraklerinden Modern Karton'un, Zonguldak'ta faaliyete geçecek yeni PM6 üretim hattı için 650 milyon euroluk yatırım için finansman hazır. Bu yatırım ile şirket yıllık üretim kapasitesini artırarak 1.9 milyon tona çıkartacak. Kendi limanına ve su arıtma tesisine sahip olan fabrika yüzde çevre dostu üretim yaklaşımıyla planlandı. Deniz suyunun arıtılmasıyla yıllık 25 milyon metreküp su tasarrufu sağlayacak olan tesis aynı zamanda her yıl 25 milyon ağacın kesilmesinin de önüne geçecek.
ÖZEL ALÜMINA YATIRIMI
ETİ Alüminyum
Ar-Ge çalışmaları sayesinde üretmeyi başardığı yüksek sıcaklığa dayanıklı, zırh ham maddesi olarak da kullanılan ve savunma sanayi başta olmak üzere farklı sektör için stratejik öneme sahip olan özel alümina üretimi için yatırım kararı aldı. Bu yılın 3'üncü çeyreğinde tamamlanması planlanan yatırım kapsamında Konya Seydişehir'de bulunan alüminyum üretim tesisine öğütülmüş alümina ünitesi eklenecek. Yeni yatırımla birlikte yıllık 40 bin tonluk özel alümina üretim kapasitesine ulaşılması planlanıyor.
BATARYA ÜRETİM ÜSSÜ
Koç Holding
Ankara'da kurmayı planladığı yeni tesis, Avrupa'nın en büyük batarya hücresi üretim üslerinden biri olacak. Holding bu doğrultuda Ford Motor Company ve LG Energy Solution ortaklığında mutabakat anlaşması imzalandı. Tesisin üretime 2026'da başlaması ve yıllık 25 GW saat kapasiteye ulaşması planlanıyor. İkinci etapta ise 2029'da kapasite 20 GW saat artırılarak toplam 45 GW saate ulaşacak.
ÇİN'DE YENİ YATIRIM
Oyak Grubu
Akdeniz Chemson, Uzak Doğu pazarında artan talebe cevap vermek amacıyla, Çin'de yeni bir yatırım gerçekleştirdi. Bu yatırımla yaklaşık 20 bin metrekarelik alana yayılan entegre tesisteki hat sayısı üçe, yıllık üretim kapasitesi de 30 bin tona yükseldi. Kalsiyum-çinko ve organik bazlı, yeni nesil stabilizatör üretimi gerçekleştirilecek tesiste üretim hatlarının yanı sıra laboratuvar ve depolama alanı da bulunuyor.
MARKALAŞMA ADIMI
Tiryaki Agro
Tarım ürünleri tedarik şirketi Tiryaki Agro, markalaşma yolunda ilk adımını attı. Şirket, Hasata markasıyla raflarda yer almaya başladı. Tiryaki Agro CEO'su Süleyman Tiryakioğlu, hedeflerinin farklı temel gıda kategorilerinde markalaşma yolculuğuna devam etmek olduğunu açıkladı.
ÜRÜN AĞINI GENİŞLETTİ
Tofaş
Şirket, Stellantis Türkiye'nin dağıtım şirketi Stellantis Otomotiv Pazarlama'yı satın aldı. Bu yatırımla, Türkiye'de dağıtıma sunulan tüm Stellantis markaları Alfa Romeo, Fiat, Citroën, DS Automobiles, Jeep, Maserati, Opel ve Peugeot, Tofaş tarafından dağıtılacak.
TEDARİKTE KRİTİK KARAR
Şişecam
Mersin'de yeni düz cam yatırımlarının devreye girmesiyle birlikte ham madde tedarikinde sürdürülebilirliği garanti altına alacak stratejik bir yatırım kararı aldı. Şirket 2025'te faaliyetlerine başlayacak olan düz cam yatırımını Tarsus OSB'de gerçekleştirecek. Şişecam ayrıca, Mersin'de yer alan kalker ve dolomit işleme tesisinin de kapasitesini yaklaşık 1.5 milyar lira yatırım ile artıracak.
Şişecam, ABD'deki doğal soda külü yatırımının lojistik ihtiyaçları için Ciner Grubu ile birlikte Kaliforniya'da bir liman işletmesi yatırımı yapacak. Şişecam Chemicals USA, devam etmekte olan soda külü yatırımının potansiyel ihracatında kullanılacak lojistik altyapıyı kurmak üzere Stockton Liman İşletmesi Projesi'ni yürütecek olan Denmar US LLC'nin yüzde 50'sine ortak olacak. Stockton Liman İşletmesi yatırımının, Şişecam'ın 2028'e kadar kademeli olarak devreye alınması hedefleniyor.
EN BÜYÜK AKTARMA MERKEZİ
Trendyol
500 milyon lira yatırım ile faaliyete geçen Trendyol Adana Aktarma Merkezi, bölgedeki en büyük aktarma merkezi olma özelliği taşıyor. Bölge ekonomisinin hızla toparlanması ve istihdam yaratılmasına katkı sağlamak amacıyla yatırım planlarını erkene çektiklerini açıklayan Trendyol Grup Başkanı Çağlayan Çetin, bölgeye üç yılda sağlayacakları ticaret hacminin 70 milyar lirayı bulacağını söyledi.
HATAY'DA FABRİKA SATIN ALDI
Ulusoy Un
2022'de Söke Un'u bünyesine katan Ulusoy Un, Hatay Antakya Organize Sanayi Bölgesi'nde yeni bir un fabrikası satın aldı. Böylece Ulusoy Un çatısı altındaki fabrika sayısı beşe çıkarken, toplam üretim kapasitesi 3 bin 925 ton/günden 4 bin 200 ton/güne ulaştı. Tesisin devreye girmesiyle birlikte deprem bölgesinin ekonomik kalkınmasına ve istihdama katkı sunması hedefleniyor.
ÇELİKTE YÜKSELİYOR
Yükselen Çelik
Yakın zamanda ABD'nin Şikago bölgesinde kurduğu Rising Steel isimli iştirakinin yanı sıra bu yılın ikinci yarısında Kocaeli'nin Dilovası ilçesinde yer alan yeni çelik servis merkezini faaliyete geçirecek. Şirketin kapasitesini bu yatırımla iki katına çıkarması bekleniyor.