İş dünyası büyüme rakamlarından memnun

İş dünyası, TÜİK tarafından açıklanan ikinci çeyreğe ait büyüme verilerini memnuniyetle karşıladı. Verilerin ardından konuyla ilgili peş peşe açıklama yapan oda, birlik ve dernek başkanları, söz konusu rakamların övgüye layık olduğu görüşünde birleşti.

İşte iş dünyasının ikinci çeyrek büyüme rakamları ile ilgili görüşleri:

HİSARCIKLIOĞLU: DAHA ÇOK ÇALIŞMA ZAMANI

Türkiye ekonomisinin, bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 21,7 büyüdüğünü belirten Hisarcıklıoğlu, "Sürdürülebilir büyüme ve yatırımların artması için desteklerin devam etmesi gerekiyor. Daha fazla üretim, yatırım, istihdam, ihracat için kamu ve özel sektör el birliği ve akıl birliği ile daha çok çalışma zamanı" ifadesini kullandı.

BAHÇIVAN: SANAYİNİN BAŞARI HİKAYESİ SÜRÜYOR

İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, Covid-19 salgınından bu yana yazdığı başarı hikayesi sürüyor." ifadesini kullandı.

Bahçıvan, yazılı açıklamasında, ekonominin ikinci çeyrek büyüme performansının salgın koşullarında her türlü övgüyü hakkettiğini ifade ederek, sanayinin büyümeye katkısının ise gurur verici olduğunu vurguladı.

İmalat sanayinin büyümede yarattığı yüksek ivmenin bir anlamda sanayinin salgının başladığından bu yana rüştünü fazlasıyla ispatladığının da bir göstergesi olduğunu aktaran Bahçıvan, "Bu nedenle Türkiye'nin sanayiye verilecek destek konusunda en ufak şüphesi olmaması lazım. Rakamlarla bu belgelendi.İkinci çeyrekte sanayi sektörünün yıllık bazda yüzde 40,5 büyümesinde bir baz etkisinden de söz etmemiz gerekse bile, bu performansı, sanayimizin gerek iç piyasada ve gerekse ihracatta önüne gelen fırsatları en iyi şekilde değerlendirerek, yeni pazarlar bularak, pandemiden bu yana yazmakta olduğu başarı hikayesini sürdürdüğünü gösteriyor." ifadelerini kullandı.

GÜLLE: BÜYÜMENİN YARISI İHRACATTAN GELDİ

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle ise, ihracatın büyümeye katkısının yılın ilk yarısında 10,8 puan olduğunu belirterek, "Yani büyümenin yarısı ihracattan geldi. Bu rakamlar Türkiye'nin ihracatla yükseleceğine olan inancımızı güçlendirdi." ifadelerini kullandı.

Gülle, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye'nin 2020 yılını büyümeyle kapatan iki ülkeden biri olduğunu aktardı.

Gülle, "Yılın ilk çeyreğinde yüzde 7 büyümenin ardından ikinci çeyrekte yüzde 21,7 büyüdük. Bu rakam, 2000'li yıllarda ulaştığımız en yüksek büyüme rakamı oldu. Türkiye, ikinci çeyrekte OECD'nin en yüksek oranda büyüyen ikinci ülkesi oldu. Pandemi etkisinin derinden hissedildiği aylarda ekonomimiz ve ihracatımız etkilenmişti. O günlerde zor zamanların geçeceğine ve hızlı bir toparlanmanın içine gireceğimize olan inancımızı dile getirmiştik. Bugün bu rakamları görmek bizi gururlandırıyor." ifadelerini kullandı.

Gülle, ihracatın büyümeye katkısının yılın ilk yarısında 10,8 puan olduğunu belirterek, "Yani büyümenin yarısı ihracattan geldi. Büyüme rakamlarının alt kalemlerinde hizmet sektörü yüzde 45,8 ve sanayi sektörü yüzde 40,5 büyüdü. Bu rakamlar, Türkiye'nin ihracatla yükseleceğine olan inancımızı güçlendirdi." değerlendirmesinde bulundu.

AVDAGİÇ: UZUN MENZİLLİ BÜYÜME DÖNEMİ BAŞLADI

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç de, yatırım, ihracat ve sanayiden güç bulan ikinci çeyrek büyümesinin "uzun menzilli büyüme" dönemini başlattığını belirterek, "2021'de yüzde 8 ve üzeri büyüme şansını yakalamış görünüyoruz." dedi. Avdagiç, yaptığı yazılı açıklamada, ikinci çeyrek büyümesinin üretim ve yatırımlardan beslenmesinin önemli olduğunu vurguladı. Avdagiç, "Yüzde 21,7'lik büyümeyi, bu yönüyle gelecek çeyreklerdeki büyümeyi de garanti altına alacak bir performans olarak görüyoruz. İkinci çeyrekte büyümenin tüketim bacağı da, yatırım bacağı da gayet kuvvetli. Bu arada iç talebin katkısı da büyümede çok belirgin." ifadelerini kullandı.

ÖZDEBİR: BÜYÜMEYE SANAYİMİZ DAMGA VURDU

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir ise, yüzde 21,7'lik ikinci çeyrek büyüme rakamının beklentiler doğrultusunda gerçekleştiğine dikkat çekerek, "Büyümeye sanayimiz damga vurdu" ifadesini kullandı.

Özdebir, büyümenin önemli öncü göstergelerinden olan; sanayi üretiminin, perakende satış endeksinin ve kapasite kullanım oranındaki artışın Türkiye ekonomisinde ikinci çeyrekte de yüksek bir büyümenin olacağına işaret ettiğini ifade ederek, "Delta varyantının devam eden olumsuz etkilerine rağmen, ikinci çeyrekte yüksek bir büyüme rakamını görmemiz oldukça önemli" dedi.

ASO Başkanı Özdebir, 2020 yılında ortalama 1,6 büyüme sağlayan sanayi üretiminin, yılın ikinci çeyreğinde ortalama yüzde 40,5 ve imalat sanayisinde yüzde 43 ile son yıllardaki en yüksek büyüme kaydettiğini aktararak, "Sanayi sektörü, yaşanan bütün zorluklara ve pandeminin sarsıcı ekonomik etkilerine karşın ekonomimizin yüz akı olmuş ve büyümeye önemli katkı sağlamaya devam etmektedir. Diğer taraftan çeyrekten çeyreğe imalat sanayisinde yüzde 0,8'lik daralma önümüzdeki dönemde büyümeyi yavaşlatan bir sinyal olarak dikkat edilmesi gereken bir nokta olarak karşımızda durmaktadır" ifadelerine yer verdi.

OLPAK: YÜZDE 9 BANDINDA YILLIK BÜYÜME SÜRPRİZ OLMAZ

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak da, "Bugün açıklanan büyüme rakamlarına göre, bu yıl yüzde 9 bandında bir büyüme sürpriz olmaz." ifadesini kullandı.

Olpak, 2021'in ikinci çeyreğinde GSYH'nin geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21,7 artış gösterdiğini belirterek, şunları kaydetti:

"Böylelikle Türkiye GSYH'si yılın ilk yarısında yüzde 14,3 büyümüş oldu. Detaylara baktığımızda, neredeyse tüm sektörlerin büyümeye katkıda bulunduğunu görüyoruz. En büyük katkılar yüzde 45,8 büyüme ile hizmetler ve yüzde 40,5 büyüme ile sanayi sektöründen olurken, finans ve sigorta kesimi alınan makroihtiyati tedbirler neticesinde yüzde 22,7 daraldı, bu da normal bir sonuç. Bunların dışında kuraklığa rağmen tarım, inşaat, bilgi ve iletişim faaliyetleri başta olmak üzere tüm sektörlere yayılan bir büyüme görmek oldukça sevindirici ve gelecek için umut veren bir tablo ortaya koyuyor. Bu performansın yılın geri kalanında devam ederek yıllık büyümenin yüzde 9 bandında gerçekleşmesini bekliyoruz. Tedbirlerle makro finansal istikrar sağlandıkça, finans sektöründen de büyümeye pozitif katkı gelebilir."

KAAN: TÜRKİYE EKONOMİSİNİN COVID-19 KRİZİNE DİRENCİN NE KADAR KUVVETLİ OLDUĞUNU GÖSTERDİ.

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Abdurrahman Kaan ise, "Yüzde 21,7'lik büyüme oranının Cumhuriyet tarihimizin en yüksek 3'üncü çeyrek dönem yıllıklandırılmış büyüme oranı olması, Türkiye ekonomisinin Covid-19 krizine karşı göstermiş olduğu direncin ne kadar kuvvetli olduğunun ispatıdır." ifadelerini kullandı.

Yılın ilk çeyreğinde yüzde 7,2 olan büyüme oranını hatırlatan Kaan, "Türkiye ekonomisi, bu dönemde G20 ülkeleri içerisinde Çin'in ardından ikinci sırada yer almış ve oldukça başarılı bir performans sergilemişti. Bu bağlamda Türkiye ekonomisinin yılın ikinci çeyreğinde yüzde 21,7 oranında büyümesi, iş dünyası temsilcileri olarak bizleri sevindirmiş fakat şaşırtmamıştır. 21,7'lik bu oranın Cumhuriyet tarihimizin en yüksek 3'üncü çeyrek dönem yıllıklandırılmış büyüme oranı olması, Türkiye ekonomisinin Covid-19 krizine karşı göstermiş olduğu direncin ne kadar kuvvetli olduğunun ispatıdır." değerlendirmesinde bulundu.

PELİSTER: RAKAMLAR BİZE, KUVVETLİ BÜYÜME SİNYALLERİ VERMİŞTİ

İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adil Pelister de, bu yıl ilk çeyrekte yüzde 7 büyüyen Türkiye ekonomisinin ikinci çeyrekte güçlü bir performans göstermesinin beklendiğini hatırlattı.

Geçen yıl salgın dolayısıyla bu dönemde kapanmalar olduğu için ekonomik aktivitelerde ciddi bir düşüş olduğunu kaydeden Pelister, Türkiye'nin diğer ülkelere göre daha hızlı toparlandığını belirterek, "Dolayısıyla baz etkisinin de desteğiyle birlikte çift haneli büyüme rakamlarını görmeyi bekliyorduk. Bununla birlikte bu yıl içinde takip ettiğimiz imalat sanayi kapasite kullanım oranları, Türkiye İmalat PMI ve rekorlar kıran ihracat rakamları da bize büyümenin kuvvetli olacağı sinyallerini verdi. Bu yönüyle ülkemizin ikinci çeyrekte yüzde 21,7 büyümesini büyük bir memnuniyetle karşılıyoruz" ifadelerini kullandı.

Pelister, özel tüketimden sonra büyümeye 6,9 puanla katkı veren net ihracatın yanı sıra sanayideki yüzde 40,5'luk büyüme ve yatırımlardaki yüzde 20,3'lük büyümenin dikkat çekici olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

"İhracat, 2021 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 60, ithalat ise yüzde 19,2 büyüdü. Bu büyük performansta ülkemizin büyümesine en çok katkı veren ikinci sektör olan kimya sektörümüz ise ikinci çeyrekte gerçekleştirdiği 6,67 milyar dolarlık ihracat ile yüzde 71,59 büyüdü. İlk çeyreğe göre ise ihracatını yüzde 25,60 artırdı.

Bu dönemde kimya sektörümüz, mayıs ve haziran aylarında ihracat lideri oldu. Haziran ayında 2,3 milyar dolarlık kimyevi maddeler ve mamulleri ihracatı ile sektörel bazda aylık yeni rekorumuzu kırdık. Yine öncü göstergelere baktığımızda bu pozitif tablonun biraz yavaşlayarak devam edeceğini öngörüyoruz. Kimya sektörü olarak bu yıl ihracatta 22 milyar doları yakalamayı bekliyoruz."

KOPUZ: TÜRKİYE TARİH YAZIYOR

İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) Başkanı Ali Kopuz ise tüm dünyanın salgının yıkıcı etkileri ile sınandığı bir dönemde, Türkiye'nin dosta düşmana karşı gücünü bir kez daha ispat ettiğini belirterek, "Dünyanın en güçlü ekonomilerinin işsizlik ve küçülmeler ile boğuştuğu 2021 yılının ilk çeyreğinde yaşanan 7'lik güçlü büyüme, bugünlerin sinyalini vermişti. Her zaman söylediğim gibi Türkiye'nin ve Türk insanının gücüne güvenmeyenleri şaşırtmaya devam edeceğiz. Tüm engellemelerine karşın, Türkiye tarih yazıyor" ifadelerini kullandı.

Üretim çarklarının artık güçlü bir şekilde dönmeye başladığını aktaran Kopuz, salgın boyunca tedarik zincirinin hiç kırılmadığını, bunun ekonomiye yansımasını da rekor ihracat, yüksek büyüme oranlarıyla gördüklerini ifade etti.

Kopuz, iş dünyası olarak emeklerinin karşılığını aldıklarını ifade ederek, "Bu başarıdan aldığımız cesaretle daha çok çalışmalı, üretimde yüksek teknolojileri kullanmalı ve daha çok üretmeliyiz" değerlendirmesinde bulundu.

Bu başarıyı hükümetin adeta ilmek ilmek işlediğine dikkati çeken Ali Kopuz, şunları kaydetti:

"Hükümetin yıllardır birçok sektöre ve bölgeye verdiği destekler, pandemi döneminde hem çeşitlendi ve genişletildi. Sıkı çalışmalar neticesinde esnafımız da tüccarımız da işçimiz de mağdur edilmedi. Türkiye gerek aşılamadaki başarısı, gerek ise ekonomi yönetimi sayesinde bu dönemi de en az hasarla atlatacaktır. İnşallah bu rekor büyümenin etkisini azaltacak kapanma gibi bir sürece girmeyiz. Bu yüzden herkesi aşı olmaya, önce sağlıklarını sonra da geleceğimizi ve kazanımlarımızı korumaya davet ediyorum."

KIRAN: BÜYÜME YIL SONUNDA YÜZDE 9'LAR CİVARINDA OLABİLİR

İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası (DTO) Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran da geçen yıl salgının ilk dönemi olmasından kaynaklı baz etkisinin bu artışta önemli payı olmakla birlikte, büyüme tablosunda olumlu bir ivmelenme ve yapısal değişim gözlemlendiğini kaydetti.

Büyümenin ana dinamiğini imalat sanayi, yatırımlar ve ihracatın oluşturduğunu belirten Kıran, şunları kaydetti:

"Özellikle imalat sanayi ürünlerine salgın döneminde artan iç ve dış talep, geçen yılın üçüncü çeyreğinden bu yana imalat sanayiinde çok güçlü bir artışa yol açmış durumda. İkinci çeyrekte imalat sanayi büyüme oranı yüzde 43,4 olarak gerçekleşti. İmalat sanayiine yönelik talep artışı, kapasite artırım ihtiyacını da doğurmuş ve ülkemizde makine ve teçhizat yatırımlarının son üç çeyrektir hızlı artışına imkan tanımıştır. İkinci çeyrekte makine ve teçhizat yatırımlarındaki artış yüzde 35,2 olarak gerçekleşti.

İhracat artışı da güçlenerek ikinci çeyrekte 59,9 oldu. Bu tablonun kara, deniz ve hava taşımacılığına da olumlu yansımaları oldu. Hizmet sektörleri de kendi içinde ayrışmakla birlikte yüzde 45,8 gibi güçlü bir büyüme gerçekleştirdi. Hizmetlerdeki toparlanmanın yılın ikinci yarısında devam etmesini bekliyoruz."

Öncü göstergelerin büyümenin yıl sonunda yüzde 9'lar civarında olabileceğine işaret ettiğini aktaran Kıran, "Pandemi ile ilgili riskler son çeyrek ve gelecek yılın başına yönelik büyüme rakamını etkileyecektir. Bununla birlikte imalat sanayi-yatırım-ihracat odaklı yakalanan büyüme yapısının devamını başta turizm olmak üzere hizmetlerin desteğini de alarak sürdürmek son derece önemli olacaktır" ifadelerini kullandı.

DANIŞMAN: İHRACATIN KATKISI YÜKSEK

Asrın İşadamları Derneği (ASRİAD) Genel Başkanı Adnan Danışman, yüksek büyümenin moral verici olduğunu belirterek, rakamların, bir kısım sorunların giderilmesinde ana düzeltici etki oluşturacağını ve tüm alanları etkileyecek iyileştirmeye vesile olmasını umduğunu ifade etti.

Danışman, yüzde 21,7'lik büyüme oranının son derece önemli olduğunu vurgulayarak, "Vatandaş yeniden harcamaya döndü. Bu hem ümitlerin arttığını hem de birikmiş talebin devreye girdiğini gösteriyor. Özellikle ihracatçı üzerinden moral yakalanmıştır. Devlet harcamaları kısmış ve sanayici yatırıma yönelmiştir. Bu durum, sanayinin gelecek açısından daha iyi sonuçlar üretebileceğinin de göstergesi" ifadelerini kullandı.

Büyüme oranlarında ihracatın katkısının yüksek olduğunu ifade eden Danışman, ihracat kapasitesinin artarak devam etmesi halinde, ihracatın ekonomiye en ciddi katkıyı sunmaya devam edeceğine işaret etti.

Danışman, şimdilik en büyük sorunun, büyümeden tüm kesimlerin yeterli payı alamaması olduğunu aktararak, özellikle sabit gelirli kesimlerin büyük sıkıntı içinde olduğunu, mevcut büyümenin onların durumunu perdelemesine izin verilmemesi gerektiğini vurguladı.