Yılmaz: Maliyet artışlarını gerekçe göstererek yatırım yapmamak kabul edilemez

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, dünya tarihinde ilk kez ülkelerin büyük bir enerji kriziyle karşı karşıya olunduğunu belirterek, "Bu süreçte devletimiz, fiyat artışlarının tüketicilere mümkün olduğunca yansıtılmaması için yapılabilecek her şeyi yaptı. Bu sayede enerji fiyatlarındaki büyük artışlar, elektrik faturalarına asgari düzeyde yansıtılabildi." dedi.

Yılmaz, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) 14. Sektör Değerlendirme Toplantısı'ndaki konuşmasında "şaha kalkan" küresel petrol, doğal gaz ve kömür fiyatlarının net enerji ithalatçısı Türkiye'yi derinden etkilediğini söyledi.

Bu yılın başında Isparta'da yaşanan elektrik kesintilerinin Türkiye için bir sınav niteliği taşıdığını vurgulayan Yılmaz, "Elektrik dağıtım sektörü açısından derslerle dolu olan bu sürecin bazı kesimler tarafından istismar edildiğini ve soruşturma sürecimiz beklenmeden sıcağı sıcağına bir siyaset malzemesine dönüştürüldüğünü de üzülerek takip ettik. Daima yasaların öngördüğü şekilde hareket eden ve adaletten taviz vermemeyi şiar edinen kurumumuz, bu süreçte de hukuk ne diyorsa onu yaptı. Aldığımız karar, sektörümüz tarafından sadece bir ceza olarak algılanmamalı, hizmet kalitesinden taviz verildiğinde ne olacağının anlaşılması açısından değerlendirilmelidir." diye konuştu.

Yılmaz, gelinen noktada özellikle geçen yıl gerçekleştirilen yatırımlarda 5-6 şirketin yatırım gerçekleştirilme oranının yüzde 65'in altında kaldığını anlattı.

Söz konusu şirketlerle ilgili değerlendirme sürecinin devam ettiğine dikkati çeken Yılmaz, şunları kaydetti:

"Maliyet artışlarını gerekçe göstererek yatırım yapmamak bizim için kesinlikle kabul edilemez bir durumdur. Zorlukların farkındayız ancak yatırımlar akamete uğratılamaz, tüketicilerimize yönelik hizmet kalitesinden asla taviz verilemez. Kamunun ve tüketicilerimizin fedakarlık yaptığı bir dönemde sektörümüzün şu ya da bu nedenle görevden kaçmasına izin veremeyiz. Kartacalı komutan Hannibal'ın dediği gibi 'ya bir yol bulacağız ya da bir yol yapacağız'. Biz bir yol bulmaya çalıştık ve 2022 yatırım birim bedelleri konusunda bir açılım yaptık. Yatırım yapmanın önünde önemli bir engel olarak gösterilen yatırım maliyetlerinde yaşanan makul olmayan artışların etkisini azaltacak birim bedel düzenlemelerini yaptık. Sektörümüzün de hiçbir bahanenin arkasına sığınmadan vakit kaybetmeksizin gerekli adımları atmasını ve üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesini bekliyoruz. Dünya tarihinde ilk kez ülkeler büyük bir enerji kriziyle karşı karşıya kaldı. Bu süreçte devletimiz, fiyat artışlarının tüketicilere mümkün olduğunca yansıtılmaması için yapılabilecek her şeyi yaptı. Bu sayede enerji fiyatlarındaki büyük artışlar, elektrik faturalarına asgari düzeyde yansıtılabildi."

"ENERJİNİN TÜKETİLDİĞİ YERDE ÜRETİLMESİ TEMEL HEDEFİMİZ"

Yılmaz, enerjinin tüketildiği yerde üretilmesi, böylece teknik ve ekonomik yönden verimliliğin artırılmasının temel hedefleri arasında olduğunun altını çizdi.

Bu hedefe erişmede başvurulan araçların en önemlisinin lisanssız elektrik üretimi olduğunu anımsatan Yılmaz, "Lisanssız üretim başvuruların değerlendirilmesi, yatırımlarının devreye alınması ve işletilmesi aşamasında üzerinize düşen sorumluluğun bilincinde olarak hareket etmeniz elzemdir. Burada bir uyarı yapmak istiyorum. Bazı dağıtım şirketlerinin EPC firmalarını kurarak, bunları öne çıkararak, kimlerin kapasite alabileceği yönünde arada sinyaller verilmesi, dedikoduların oluşturulması kabul edilebilir bir durum değildir. " ifadelerini kullandı.

"YATIRIMLARA HIZ KESMEDEN DEVAM ETMELİYİZ"

ELDER Yönetim Kurulu Başkanı Kıvanç Zaimler ise dağıtım şirketleri temsilcilerinin enerji dönüşümde önemli bir rolü olduğunu belirtti.

Dünyanın ihtiyaç duyduğu yatırımların yarısının şebekelerin dönüştürülmesi ve modernizasyonuna yönelik olduğunu ifade eden Zaimler, "Avrupa'da 400 milyar avro sadece binaların elektrifikasyonu, elektrikli araçlar, dağıtık şebekeler gibi alanların düzenlemeleri için ayrılmıştır. Biz de bu bağlamda bu ev ödevimizi yapmalıyız. İnovasyon yatırımlarımıza hız kesmeden devam etmeliyiz." dedi.

Zaimler, Türkiye'de 40 yıl önce köylerde yaşayanların toplumun yüzde 50'sini oluşturduğunu dile getirerek, "Bugün bu oran yüzde 7. Artık aile yapısı çekirdek aileye dönmüş, ortalama hane ferdi 3,7'ye düşmüş durumda. Toplumun yüzde 11'i yalnız yaşıyor. Bu durum yatırımlarımızı en çok tetikleyen unsur. Bir şehrin nüfusu yılda sadece yüzde 1 büyürken bile, elektrik dağıtım şebekesinin büyümesi yüzde 2-3'leri bulabiliyor. O şehirde yeni gelişen yerleşim bölgelerine de elektriği taşımak gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.