Yükselen petrol fiyatları Arap üreticilerine yaradı
Petrol üreticisi Arap ülkeleri, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırısının ardından yükselen petrol fiyatlarından yararlanıyor. Petrol ihraç eden Arap ülkelerinin, fiyatların yükseldiği bu dönemde petrol endüstrisini geliştirmeye odaklanacağı öngörülüyor.
Konvansiyonel enerji (petrol-doğal gaz) üreticisi Arap ülkeleri, Rusya-Ukrayna savaşının patlak vermesiyle birlikte yükselen ham petrol fiyatlarını, ham petrol sanayisini geliştirmeye dönük bir fırsat olarak görüyor.
Brent petrolün varil fiyatı, 14 yılın zirvesi olan 138 doları gördükten sonra 132 dolardan işlem görüyor. Bin metreküplük doğal gaz fiyatı da tarihi rekorla 3 bin 200 doların üzerini test etti.
Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Irak, Umman, Cezayir, Katar, Bahreyn, Libya ve Kuveyt, Arap coğrafyasında petrolü ticari olarak ihraç eden ülkeler olarak biliniyor.
Doğal gaz ihraç eden ülkeler ise gaz ihracatında dünyada ilk sırada yer alan Katar'ın yanı sıra Cezayir, BAE, Suudi Arabistan. Ayrıca Irak da doğal gaz ihracatına odaklanmış durumda.
Bloomberg'in verilerine göre, Brent petrol varil fiyatının 44 doların altına düşmesi halinde Katar yıllık bütçesi açık verecek.
Suudi Arabistan'ın yıllık bütçesini petrolden sağlaması için brent petrol varil fiyatının 72,4 dolar, Kuveyt ise petrole dayalı bütçesinin açık vermemesi için 65,3 dolar olmasına ihtiyaç duyuyor.
Yıllık bütçesini petrolden sağlayan diğer Arap ülkelerinden Bahreyn için brent petrol varil fiyatının 106,6 dolar, BAE için 66,8 dolar, Irak için 64,2 dolar, Cezayir için 116,6 dolar ve Umman için 60,5 doların altına düşmemesi gerekiyor.
Dolayısıyla konvansiyonel petrol üreticisi Arap ülkelerinin tümü, brent petrol varil fiyatının 130 doların üzerine çıktığı bu dönemi, kamu maliyetlerini güçlendirmenin yanı sıra 8 yıl boyunca ham petrol fiyatlarının düşük seyretmesinden ötürü oluşan açıklarını kapatmak için bir fırsat olarak değerlendiriyor.
Suudi Arabistan'ın günlük ortalama petrol üretiminin 10,2 milyon varil, Katar'ın 700 bin varil, Kuveyt'in 2,6 milyon varil, Bahreyn'in 350 bin varil, BAE'nin 3,5 milyon varil, Irak'ın 4,4 milyon varil, Umman ile Cezayir'in de birer milyon varil olduğu biliniyor.
PETROL FİYATLARI YÜKSELMEYE DEVAM EDİYOR
Uluslararası yatırım bankaları, ham petrol fiyatlarının yükselmeye devam etmesini bekliyor.
ABD'li yatırım bankalarından Goldman Sachs, önümüzdeki 3 ay içinde brent petrol varil fiyatının 150 dolara kadar çıkabileceğini öngörüyor.
Moskova yönetimi ise Rusya petrolüne yönelik herhangi bir yaptırım kararıyla brent petrol varil fiyatının 300 dolara kadar çıkabileceğini savunuyor.
Nitekim Washington yönetimi, Rusya'nın petrolüne yönelik yaptırım kararını duyurduktan sonra İngiltere de aynı yöndeki kararını açıkladı.
ABD merkezli yatırım bankası JP Morgan'dan yapılan açıklamada, Rusya'dan piyasaya petrol akışının durması halinde brent petrol varil fiyatının 2022 yılını 185 dolarla kapatabileceğine işaret edildi. Açıklamada, Rus petrolünün yüzde 66'sının halihazırda müşteri bulmakta zorlandığına vurgu yapıldı.
Arzdaki şokun etkisinin kısa vadede büyük olacağı kaydedilen açıklamada, İran ham petrolünün piyasaya dönüşü olmayacağını var sayarak petrol fiyatının birkaç ay boyunca 120 dolarda kalması gerektiğine işaret edildi.
PETROL FİYATLARI REKOR SEVİYELERE ULAŞTI
AA muhabirine konuşan küresel petrol piyasaları uzmanı, analist Ahmed Hasan Kerem, fiyatların, Rusya-Ukrayna savaşının yansımaları ve Batı'nın Rusya'ya yönelik ekonomik yaptırımları nedeniyle rekor seviyelere ulaştığını belirtti.
İran nükleer müzakerelerinin sonuçlanmaması ve dolayısıyla İran ham petrolünün piyasalara dönme olasılığındaki gecikmenin petrol fiyatlarının yükselmesinde güçlü bir faktör olduğunu söyleyen Kerem, Rus petrolünün alternatifsiz olarak piyasalarda yasaklanmasının büyük bir arz açığı yaratacağını ve fiyatları daha da yukarı çekeceğini kaydetti.
KÜRESEL ARZDA SIKINTI YAŞANIYOR
Kuveytli analist Halid Budi de Rusya'nın halihazırda tedariğin zayıf olmasından yana sıkıntı yaşayan küresel petrol arzının yaklaşık yüzde 12'sini temsil ettiğini ifade etti.
Alternatifleri bulunmadan Rus petrolünün yasaklanmasının piyasalar için şok etkisi yaratacağını aktaran Budi, OPEC+ üyelerinin üretim kapasitesinin yeterince üretimini artırmaya hazır olmadığına işaret etti.
Budi, Suudi Arabistan, BAE, Kuveyt ve Irak gibi bazı "OPEC" üyelerinin üretimi artırma yeteneğine sahip olduğunu ancak bunun beklenen arz açığını karşılayabilecek büyük miktarlarda olmadığını vurguladı.
