MUSTAFA ORHUN ÇETİN

2025’in baş şüphelisi yapay zeka

Yapay zeka şüphesiz son iki yıla damgasını vurdu. bu durum, yönetim kademelerinin özellikle de araştırma birimlerinin ilgisini yapay zeka ve siber güvenlik gibi altyapıyı destekleyecek teknolojilere çekti.

Özellikle 2024'te üretken yapay zekanın da rüzgarını ardına alan bu alanda, artık sadece son kullanıcıya hitap eden değil, şirketlere yönelik çalışmaların da hızlandığı görülüyor. Şirket değerinde uçuş yaşayan ve bunu yapay zeka teknolojisinin jenerik ilgisine borçlu olan Nvidia da 2025 öngörüsü açıkladı. Burada yapılan YZ tahminlerine göre, sektörlerde dönüştürücü etkiler bekleniyor. Hedefe yönelik davranışlar sergileyen ve otonom karar verme yetkisi olan Agentic AI'ın 2025'te daha çok konuşulmaya başlanacağı belirtiliyor. Şirketin Omniverse ve Simülasyon Teknolojisi Başkan Yardımcısı Rev Lebaredian, Agentic AI'ın robotlara yeni zekalar getirdikçe, hacmi artıracağını ve maliyetleri keskin bir şekilde düşüreceğini belirtiyor. Endüstriyel robotların ortalama maliyetinin 2010'da 46 bin dolar iken her geçen yıl düştüğünü, 2025'te 10 bin 800 dolara gerilemesinin beklendiğini ekleyen Lebaredian, bu cihazların önemli ölçüde ucuzlamasıyla mobil cihazlar kadar endüstriler arasında yaygınlaşacağını ifade ediyor. Bunun yanı sıra fiziksel dünya ile etkileşime giren YZ çözümleri de öne çıkıyor.

Dünyada bunlar konuşulurken Türkiye'de de konuyu anlamaya ve anlatmaya çalışan etkinlikler düzenleniyor. Türkiye Yapay Zeka İnisiyatifi'nin her yıl düzenlediği Yapay Zeka Zirvesi'nde bu yıl tema 'Yapay zeka çok gerçek' olarak belirlendi. Bu zirve sayesinde orada stand kuran 20'den fazla şirketi inceleme fırsatı yakaladık ve nelere çözüm aradıklarını da gözlemlemiş olduk. Doğal olarak birçoğu veri madenciliği ve bu verileri anlama üzerine bir model-araç geliştiriyor. 'Yeni altın, veri' söylemini kanıtlayan müthiş bir rekabet hem yerelde hem de dünyada şirketleri bekliyor. Bir şirketin yaptığı veri analitiği pazarı araştırmasına göre; pazar büyüklüğü 2023'te 51,5 milyar dolar iken 2030'da 279 milyar dolara yükselebilir. 2022'de yüzde 35'e yakın bir pay ile Kuzey Amerika bölgesel anlamda pazara hakim konumda bulunuyor. Küresel veri madenciliği araçları sektörünün büyüklüğü ise 2023'te 1 milyar dolardan 2024'te 1,13 milyar dolara, 2032'de ise 2,99 milyar dolara ulaşabilir.

Güçlü liderlik ihtiyacı

Yapay zeka birimleri inşa eden şirketler kendi ürünlerini geliştirmek yerine uzmanlaşan girişimlerden ürün ve hizmet alıyor. Bu durum küçük girişimler için iş fırsatlarının doğduğunu gösteriyor. Bu çerçeveden bakıldığında Bilişim Vadisi'nde Girişimci Danışmanı olarak yeni girişimlere yol gösteren Serhat Duyar'dan da yaklaşan yeni yılda hem şirketlerin hem de girişimlerin yol haritasını dinlemek güzel bir rehber olabilir.

Azerbaycan'da gerçekleşen COP-29'un da ana konusu finans iken şirketler de BM'nin belirlediği 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi'nden dokuzuncu olan Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapıya odaklanıyor. Bu hedefin ekonomik büyüme ve sosyal kalkınmayı desteklemek için inovasyona teşvik ettiğini ifade eden Duyar, "Teknoloji odaklı girişimlerin, altyapı yatırımlarına yönelmesi ve yenilikçi çözümler geliştirmesi, sadece kendi sürdürülebilirliğini artırmakla kalmayıp, genel ekonomik kalkınmaya da katkı sağlayacak" diyor. Duyar'ın bu sözleri aslında girişimlerin oynayacağı rolü de gösteriyor. Duyar, girişimlerin 2025'e hazırlanırken başarılı olmaları için iş geliştirmeye ve ticarileştirmeye önem vermelerinin yanı sıra yatırımdan önce satışa odaklanmaları gerektiğini söylerken başarısız olmamak için ne yapmaları gerektiğini de açıklıyor: "Mış gibi girişimler, yani stratejisiz ve plansız hareket eden, sadece görünürde ilerleme kaydediyormuş gibi davranan yapılar, 2025 yılında ciddi zorluklarla karşılaşacak. Bu nedenle, girişimler gerçekçi bir planlama, güçlü liderlik ve doğru kaynak yönetimiyle sağlam bir temel oluşturmalılar."

DİJİTAL GELECEĞE HAZIRLIK

Dell Technologies Forum 2024, 'Yapay Zeka Destekli İnovasyonu Hızlandırma' temasıyla düzenlendi. Yapay zeka, uç bilişim, bulut teknolojileri ve siber güvenlik konuları ve dijital dönüşümün başarıyı nasıl artıracağının işlendiği forumda konuşan Dell Technologies Türkiye ve eCIS Genel Müdürü Işıl Hasdemir, "Yapay Zeka, iş yapış şekillerini köklü bir şekilde değiştiren bir teknoloji. Hızlandırılmış işlem gücünden YZ destekli depolama ve ağ çözümlerine kadar uzanan kapsamlı bir teknolojisi yelpazesi sunuyoruz. Müşterilerimize inovasyon yapma ve potansiyellerini açığa çıkarma gücünü vermek istiyoruz" dedi.

FAVÖK'ÜN YÜZDE 20'Sİ yz'ye

Bain&Company Teknoloji Raporu 2024 araştırmasına göre üretken yapay zeka girişimlerinin FAVÖK'ten yüzde 20 pay alabileceği öngörülüyor. Raporda, endüstri yapısı, kurumsal değer, veri merkezleri ve jeopolitik ticaret blokları, yazılım, hizmetlerin kapsamlı etkisi inceleniyor. Yazılım geliştirmede yüzde 15 oranında hız katan YZ, satış ve pazarlamada ise harcanan zamanı yüzde 30 ila 50 oranında azaltabilme kabiliyeti taşıyor. YZ pazarının 2023'te 185 milyar dolardan 2027'de 990 milyar dolara çıkacağı öngörülüyor. Ancak 2 milyar dolarlık 100 MW gücündeki veri merkezlerinden 20 milyar dolarlık 1GW gücünde olanlara ihtiyaç artıyor.