TEK BAŞINA ÇİN’E RAKİP!..

İpek Alpkökin Olgunsoy / INBUSINESS

Türkiye'nin tek, dünyanınsa en büyük akrilik elyaf üreticisi Aksa Akrilik, Yalova'daki 502 bin metrekarelik tesislerinde, global üretimin beşte birini tek başına karşılıyor. Bu sene 50'nci yaşını kutlayan kurum, günde 950 tona yakın elyaf imal ediyor.

Yıllık kapasitesi ise 330 bin ton seviyesinde. Aksa, Türkiye'de 70; global pazarda ise yüzde 24'lük sektör payıyla küresel liderlik bayrağını elinde tutuyor. Öyle ki dünya akrilik elyaf üretim ve tüketiminin yarısına yakın kısmının Çin'de olduğunu düşündüğümüzde Aksa Akrilik'in global pazar payı Çin hariç incelendiğinde yüzde 50'ye yakın.

Stratejik bir konuma sahip şirketin amiral koltuğunda Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür Cengiz Taş var. Taş'ın gündemindeyse Türk ve Japon mühendislerin üç yıllık iş birliğiyle ortaya çıkan son teknolojileri ve yeni üretim tesisi Aksafil projesi bulunuyor. "50'nci yılımıza özel projelendirdiğimiz Aksafil, bizi çok heyecanlandırıyor. İlklerin projesi olarak tanımlıyoruz. Sektöre model olması amacıyla triko, aktif giyim, teknik tekstil ve el örgüsü gibi pazarlara üretim yapacak Aksafil için 20 bin metrekare büyüklüğünde yeni bir fabrikayı devreye alacağız."

YENİ TEKNOLOJİLER

27.5 milyon dolarlık yatırım bütçesine sahip tesisin 2021'in sonu itibarıyla 10 bin metrekarelik ilk fazını kullanma- ya başladıklarını anlatan Taş, bu yılın sonuna kadar projenin ikinci etabını tamamlayıp toplam büyüklüğe ulaşacaklarını belirtiyor.
"İlk fazda yıllık 2 bin 200 ton, ikinci aşamada ise senede 6 bin 600 üretim yapmayı planlıyoruz. Yatırımımızın bir diğer önemli tarafı da 200 kişilik yeni istihdam yaratacak olması" diyor. Teknoloji kadar çevre dostu ve eşitlikçi politikalar üzerine kurulmuş Aksafil projesinde kadın istihdamı öncelikli. "Yüzde 50'ye yakın istihdam oranıyla kadın iş gücüne verdiğimiz desteği artıracağız. Aksafil ile çevre odaklı, doğaya saygılı üretimle sektörde model olacak bir fabrika kurarken yepyeni bir Aksa Akrilik deneyimi sunacağız."

Peki, Taş'ın bahsettiği bu yeni deneyimin altında hangi teknolojiler yatıyor? Kurum, Aksafil ile geliştirdiği iplik eğirme teknolojisi olan Airjet tekniğinde akrilik elyafın kullanılmasını sağlıyor. Projeyi anlatan Taş, "Yeni teknolojimiz Türk ve Japon mühendislerin 3 yıllık iş birliğiyle ortaya çıktı. Makine patentlerini aldık. Dünyada ilk kez uygulanan bu teknoloji ile yüzde 100 akrilik high bulk airjet ve corespun iplik üreteceğiz" diyor. Hacimli ipliğe getirdiği Vortex teknolojisiyle ürünlerde daha az tüylülük ve daha net görünüm sağlıyor. Taş, "Bu teknoloji, dakikada 550 metre iplik çıkış hızına sahip olduğu için hem maliyet düşüyor hem verimlilik artıyor. Ayrıca Vortex, yüksek nem emiliminin dışında boncuklanma, aşınma ve yıkamaya karşı yüksek dirence de sahip, işlevsel bir teknoloji" diyor.

Aksa Akrilik, hayata geçirdiği yatırımlarda Ar-Ge, dijitalleşme ve inovasyonun sunduğu olanaklardan en verimli biçimde yararlanmayı hedefleyen bir yapı. Bu amaçla kurum yılda ortalama 60 milyon doları yatırıma ayırıyor. Ayrıca ürünlerinde katma değer yaratmak, iş ortaklarına yeni hizmetler sunmak ve pazarı büyütmek amacıyla üniversiteler ve yurt içi/ yurt dışındaki akredite laboratuvarlarla ortak çalışmalar yürütüyor. "Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın Ar- Ge Merkezi Belgesine sahip olan Ar-Ge merkezimizde, operasyonel mükemmellik ve sürdürülebilirlik hedeflerimizle çalışmalarımız devam ediyor" diyen Taş, 2020'de Ar-Ge'ye 16.8 milyon lira yatırım yaptıklarını belirtiyor.

COVID-19'A KARŞI ETKİLİ

Ar-Ge merkezlerinde 2021'de 23 proje üzerinde çalışan kurum, toplamda altı adet tescillenmiş patente sahip. Üç patenti de başvuru sürecinde. Yapılan çalışmalar ise oldukça ilginç. Dört yıl süren çalışmaların ardından piyasaya akrilik elyaf ürünü Everfresh'i sunduklarını söyleyen Taş sözlerini şöyle sürdürüyor:

"Tekstil ürünlerinde yarım saat içinde koronavirüsü yüzde 99.94 oranında etkisiz hale getiriyor. İçeriğindeki çinko pritiyon sayesinde ürünlere antimikrobiyal özellik kazandırırken, kötü kokuyu da önleyerek yıkama ihtiyacını azaltıyor." Everfresh'in 2020'den bu yana pazarda olduğunu ve oldukça ilgi gördüğünü anlatan Taş, bu teknolojinin önümüzdeki dönemde özellikle halılara yönelik pazardan daha yoğun bir talep alacağını öngördüklerini de ekliyor.

Şirketin, 2012'de The Dow Chemical Company iştiraki Dow Europe Holding B.V. ile yüzde 50'lik eşit hisseye dayalı ortak girişim olarak kurduğu DowAksa ise belki de 50 yıllık hikayenin en önemli dönüm noktalarından biri. Türkiye'nin tek karbon elyaf üreticisi DowAksa, dünyada da bu alanın sayılı kuruluşlarından.

RÜZGAR ENERJİSİ YATIRIMI

Precursor'dan karbon elyaf ve reçineye uzanan ürün gamı, mühendislik çözümleri, teknolojisi ve know- how'ı ile global şirketler tarafından da tercih ediliyor. Nitekim DowAksa'nın cirosunun yüzde 80'e varan kısmı ihracattan geliyor. Taş, "İhracattaki payını çok daha yukarılara çekecek potansiyele sahip. Hızla büyüyen rüzgâr enerjisi sektörünün talebini karşılamak için DowAksa'nın gündeminde yeni bir yatırım var. 2022 sonuna kadar üretim kapasitesini artırarak bu alandaki yeni yatırımını devreye almaya hazırlanıyor."

EŞİTLİK İLK SIRADA

Aksa Akrilik hali hazırda bin 300 kişiye istihdam sağlıyor. İşe alımdan ücretlendirmeye, performans değerlendirmelerinden kariyer yönetimi uygulamalarına kadar bütün süreçlerde ayrımcılığa taviz göstermeyen, çalışan ve insan onuruna saygılı, iş sağlığı ile güvenliğine öncelik tanıyan ve küresel insan hakları ilkelerine bağlı bir istihdam politikasını benimsemiş. Genel Müdür Cengiz Taş yapılan çalışmaları şöyle anlatıyor;

"Çalışan bağlılığı ve motivasyonu artırmayı hedefliyoruz. 'Birlikte Gururla Aksa' adını verdiğimiz Kültür ve İç İletişim Projesi'ni uyguluyoruz. Çalışanlarımızın bilgi ve yeteneklerine ihtiyaçlara göre geliştirip performanslarına dair yapıcı ve zamanlı geribildirim almalarını sağlayan sistemler kullanıyoruz. Geleceğin liderlerini çalışanlarımız arasından seçiyoruz. Departman temsilcileri ve bir temsil heyetinden üyelerin katılımıyla oluşturduğumuz Aksa Eğitim Kurulu ile çalışanlarımızın ihtiyaçlarının saptanmasında İnsan Kaynakları birimimize tavsiyeler verip destek oluyoruz."