YAPAY ZEKA İŞ BAŞINDA!..
Thomas H. Davenport & Randy Bean
Yapay zeka ile uğraşan çok sayıda organizasyon var, ancak pek azı teknoloji için elindeki her şeyi ortaya koymaya karar verdi. Bu yola baş koyanlardan biri de Mastercard. Satın almalar ve dahili yetenekleri bir arada kullanan Mastercard, 'YZ güç merkezi' olmak gibi net bir hedefe sahip. Peki bu terim tam olarak ne anlama geliyor ve şirkette nasıl uygulanıyor?
ÖNCE YZ'DEN GÜÇ MERKEZİNE
Bazıları, YZ'nin agresif, yaygın olarak benimsenmesi fikrini 'önce YZ' olarak adlandırıyor. Diğerleri 'YZ beslemeli' veya 'her şeyiyle YZ'ye girmek' terimini kullanıyor (bu, Tom'un favorisi, çünkü konu hakkında yakında çıkacak kitabının adı). Mastercard 'YZ güç merkezi'ni tercih ediyor. Tanımlayıcıdan bağımsız olarak bu kavramla faaliyet alanları genelinde uyguladığı YZ'yi operasyonlarını dönüştürmek isteyen veya yeni ürünler, hizmetler ve iş modelleri geliştirmek ya da her ikisini birden yapmak için kullanan şirketler kastediliyor. Bu şirketler birden fazla YZ teknolojisi kullanıyor, birçok kullanım senaryosu geliştiriyor ve hepsini üretim sürecine katıyor.
Ortaya çıkan bu etkileşim düzeyi aslında sıra dışı. MIT Sloan Management Review ve Boston Consulting Group'un 2019 tarihli YZ anketini yanıtlayanların yüzde 65'i son YZ yatırımlarından değer elde etmediğini söylemişti. Bunun önemli bir sebebi nispeten az sayıda projenin üretime konmasıydı. Ankete katılanlar bu teknolojiye çekinceli yaklaştığını söylerken, yüz- de 45'i YZ'nin faaliyetleri için belirli bir risk arz ettiği algısını ifade etmişti (bu oran, iki yıl önceki ankette yüzde 37 idi).
DESTEK ŞART
Bir YZ güç merkezine dönüşmeyi başarmak için şirketlerin bir dizi önkoşulu yerine getirmesi gerekiyor. Şirketlerin kıdemli liderlerinin bu çabaya destek vermesi ve katılması şart çünkü YZ kullanım senaryoları yeni iş yapma yöntemlerine olanak sağlamalı. Ayrıca güç merkezlerinin, kaçınılmaz olarak, YZ'ye en azından makul miktarda yatırım yapması gerekiyor. Dahası, bol miktarda yüksek kaliteli veriye gereksinim var çünkü otomatik öğrenme modelleri bu şekilde eğitiliyor. Yetenek açısından bakıldığında, şirketlerin YZ sistemleri geliştirebilen ve uygulayabilen akıllı bireylere de ihtiyacı olduğu görülüyor. Ayrıca şirketin YZ ve diğer bilgi kaynaklarının kullanımına dair etik bir pusulaya sahip olması önem taşıyor.
Mastercard tüm bu temel özelliklere sahip. Şirketin CEO'su Michael Miebach, Mastercard'da YZ'nin en güçlü destekçilerinden biri. Şirket yılda 110 milyar ödeme işlemi gerçekleştiriyor, birçok veri bilimciyi işe alan veya küçük girişimleri satın alma yoluyla kadrosuna katan şirketin yöneticileri de veri ve dijital konusunda bilgili. Ayrıca Mastercard veri etiği meseleleri için üst düzey bir yönetici atayan ilk kuruluşlardan biri.
ORGANİK BÜYÜME STRATEJİSİ
Mastercard, son yıllarda hem dahili kullanım için hem de bankalar, tüccarlar ve tüketiciler dahil olmak üzere müşterilerine fayda sağlamak için YZ yetenekleri edindi. Şirket, harici müşterilere veri, analiz ve YZ bağlantılı çeşitli hizmetler sağlayan Veri ve Hizmetler iş birimini geliştirmek için YZ tabanlı kişiselleştirme yazılım şirketi Dynamic Yield'i satın aldı.
Satın almalar bununla sınırlı kalmadı. Mastercard, dünya genelindeki tüketicileri, müşterileri ve ortaklarına güvenli, emniyetli ve sorunsuz etkileşimler sağlamaya odaklanan Siber ve İstihbarat (S&I) birimini desteklemek için dolandırıcılığın önlenmesinde YZ'den yararlanan Brighterion'u aldı. Daha sonra kullanıcıları tanımak için davranışsal biyometriden faydalanan bir başka dolandırıcılık önleme şirketi NuData Security'yi ve siber güvenlik risklerini tespit edip derecelendiren RiskRecon'u satın aldı. Her satın alma, dijital ekosisteme güven ve katılımı geliştirmeye yardımcı olacak şekilde tasarlandı.
S&I, Mastercard'ın küresel YZ organizasyonunun ana üssü. YZ'den sorumlu başkan yardımcısı Rohit Chauhan tarafından yönetiliyor. Chauhan, YZ görevini üstlenmeden önce müşteri odaklı Veri ve Hizmetler faaliyetlerini yönettiği için veri işine yabancı değil. Chauhan, Mastercard'ı bir YZ güç merkezine dönüştürmekle görevlendirilen kişi.
Chauhan, YZ'nin nihayetinde tüm şirkete nüfuz etmesi ve her birimin kendi bünyesinde buna yer vermesi gerektiğine inanıyor. Şimdilik S&I içindeki merkezileşmiş grup; iş birimlerini YZ'nin ne kadar önemli olduğuna ikna etmek, birimlerin kullanım senaryoları geliştirmesine yardımcı olmak, birimlerle birlikte kavram kanıtları oluşturmak ve bu birimlerin çalışanlarını YZ becerileri konusunda eğitmek için gerekli.
Chauhan'ın grubu, çeşitli alanlarda organizasyonel yetenek oluşturmaya çalışıyor, buna iş birimlerindeki insanların eğitilmesi de dahil. Chauhan, "Mevcut personeli eğitmenin gerçekten mümkün olduğuna inanıyorum" diyor. YZ grubu, şirket için en iyi araç setlerini ve satıcı ilişkilerini belirliyor, veri setleri ve YZ 'özellik depoları' (otomatik öğrenme modellerinde kullanılmak üzere geliştirilmiş, yeniden kullanılabilir, iyi belgelenmiş değişkenlerden oluşan koleksiyonlar) oluşturuyor ve bunların üretimde konuşlandırılmasını desteklemek için bir altyapı yaratıyor. Grup ayrıca, YZ için sağlam bir yönetişim süreci geliştiriyor, buna hem insan yetenekleri hem de otomatik öğrenme operasyonları gibi otomasyon araçlarını içerenler dahil. Ve Mastercard otomatik öğrenmeyle ilgili deneyler yapıyor; Chauhan bunun ileride şirketin çevresindeki birçok 'vatandaş veri bilimcisinin' çalışmalarını güçlendireceğini düşünüyor, ancak henüz bunun için erken.
Bugünlerde birçok şirket için en büyük zorluk, hedeflerine ulaşmak için doğru yeteneği edinmek. Mastercard, kısmen satın almalarla, bu konuda büyük adımlar attı. Ancak Chauhan, Mastercard'ın yeni işe alımlar ve şirket içi eğitim yoluyla yeteneklerini artırmaya devam edebileceğinden emin. Şirketler, herhangi bir alanda bir güç merkezine dönüşme hedefini, bu hedefe ulaşma yeteneğine güven duymadan belirlemez zaten.
YAPAY ZEKA DÖNÜŞÜMÜNDE 5 KRİTİK STRATEJİ
1- YZ'Yİ KULLANARAK ÜRÜN VE HİZMETLERİ GÜÇLENDİRMEK
Bu alana ilk giriş dolandırıcılık tespitiyle oldu, ancak Mastercard bu çabalardan müşteriler için geliştirdiği kimlik doğrulama ve ters ibraz gibi birçok farklı ürün ve hizmette yararlandı. Bu çalışma nihayetinde ödeme döngüsünün tüm bileşenlerini kapsayacak
2- YZ'Yİ KULLANARAK ŞİRKET İÇİ OPERASYONLARINI GÜÇLENDİRMEK
Chauhan, Mastercard'ın ne kadar iş yapacağını 90 gün önceden yüzde 99 doğrulukla kestiren YZ tabanlı öngörü uygulamasından gurur duyduğunu söyledi. Şirket ayrıca tüccar tarafından başlatılan işlem sunucularında çalışan YZ tabanlı kestirimci bakım modülleri oluşturdu; tüm işlem mesajları bunlar vasıtasıyla iletiliyor. Modüller, hangi sunucuların kapanacağını sunucu fiilen kapanmadan önce tahmin ediyor.
3- MÜŞTERİLERİ KENDİ YZ YOLCULUKLARINDA DESTEKLEMEK
Chauhan, şirketlerin genellikle büyük veride batağa saplandığını ve yeni teknolojilerin benimsenmesinde zorluk yaşadığını söyledi. Mastercard, müşterilere YZ tabanlı ürünler sunmanın yanı sıra müşterilerle birlikte çalışarak onların yapay zeka kullanım senaryolarını belirleyen ve altı ile sekiz hafta içinde kavram kanıtları oluşturan AI Express adlı bir program oluşturdu. S&I ekibi, daha şimdiden, dünya genelinde birçok farklı banka için bunu yaptı.
4- YZ'Yİ İYİ AMAÇLAR İÇİN KULLANMAK
Mastercard, YZ'yi sürdürülebilirlik ve yaşam kalitesi iyileştirmeleri için kullanmaya çalışıyor. Şirketin kapsayıcı büyüme ve topluluk gelişimiyle ilgili devam eden birden fazla YZ projesi var. YZ ile mikrofinans kredi kararlarını iyileştirmek için küresel kar amaçsız kuruluş Accion'la ortaklığa gidiyor. Mastercard Kapsayıcı Büyüme Merkezi, veri bilimi aracılığıyla sosyal etkiyi artırmak için Chicago Üniversitesi Veri Bilimi Enstitüsü ve Data.org'la işbirliği yapıyor. Amaç, dünyanın dört bir yanında yetersiz hizmet alan topluluklarda veri bilimi yeteneği kapasitesi oluşturmak.
5- ETİK YAPAY ZEKAYA ÖNCELİK VERMEK
2019'da Mastercard, veri sorumluluğu konusunda müşterilerin veri üzerindeki mülkiyet, denetim ve yararlanma becerisine vurgu yapan güçlü bir konum belirledi. YZ'de bir ürünün tasarım süreci, veri ve modellerin şirketin şeffaflık, önyargı eksikliği ve mevzuata uygunluk kriterlerine uygun olmasını sağlar. Kısa süre önce düzenlenen YZ konulu MIT SMR podcast'inde belirtildiği gibi, veri sorumlusu JoAnn Stonier bu meselelerin üzerinde büyük bir hassasiyetle duruyor.
............................
Thomas H. Davenport, Babson College'da Bilgi Teknolojisi ve Yönetimi alanında Başkanlık Ordinaryüs Profesörü, Oxford'daki Saïd İşletme Okulu'nda misafir profesör ve MIT Dijital Ekonomi Girişimi'nin bir üyesi.
Randy Bean, sektörel düşünce lideri, yazar ve NewVantage Partners'ın CEO'su. Fail Fast, Learn Faster: Lessons in Data-Driven Leadership in an Age of Disruption, Big Data, and AI, (Hızla Başarısız Olun, Daha Hızlı Öğrenin: Alt Üst Oluş, Büyük Veri ve Yapay Zeka Çağında Veriye Dayalı Liderlik Dersleri. Wiley, 2021) kitabını kaleme aldı.