İHRACATÇININ ENGELLİ KOŞUSU

Volkan Özsoy / INBUSINESS

Pandemiden sonra yaşanan talep patlamasını çok iyi değerlendiren ihracat ordusu, hemen tüm pazarlarda boy göstermek, iddialı duruma gelmek için büyük bir mücadele veriyor. İhracat, işte bu hummalı çalışmaların neticesinde peş peşe tarihi rekorlar kırıyor. Üstelik, ülkesine döviz kazandırmak adeta yarışan bu ordunun neferlerinin birçoğu da değişen koşullara hazırlıklı olmak için harıl harıl içerideki yatırımlarını sürdürüyor.
Biz de Inbusiness olarak, ihracat ordusunu sektör bazında mercek altına aldık. İlk yarıda yaşadıklarını, küresel sorunlarla nasıl mücadele edeceklerini, projelerini ve yıl sonu hedeflerini TİM Sektör Kurulu Başkanları'nın ağzından dinledik.

FAVORİ TAKIM KİMYA 2030'A KOŞUYOR

Dış pazarlara yönelik yürütülen zorlu mücadelede heyecanını hiç yitirmeyen kimya, sahaya kendinden emin çıkan tek ihtimalli bir maçın favori takımı gibi... İkinci yarıda yoğun baskı uygulayan sektör, fuarlar ve yurt dışı ticaret heyetleriyle çalışmalarını hızlandırdı.
Daha önce ayak basılmamış ya da yeteri kadar verim alınmamış ülkelerde çalışmalar başlatan Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Adil Pelister, "Uzak Doğu ve Afrika pazarları da hedef pazarlarımız arasında bulunuyor" diyerek sözlerini şöyle sürdürüyor:
"Latin Amerika Bölgesine yönelik planladığımız heyet hazırlıklarımız devam ediyor. Bu yıl Özbekistan, Kenya ve Vietnam-Tayland'a Kimya Sektörü Ticaret Heyetleri olarak ziyaretler planlıyoruz." Pelister, Sanayi ve ve Teknoloji Bakanlığı'nın Hamle Programı kapsamında sektörde hayata geçecek bir dizi yatırım olduğunu söylüyor.

OTOMOBİL UÇAR GİDER...

Pandemi öncesine kadar ihracat liginde birçok şampiyonluklar elde etmiş olan otomotiv ise eski parlak günlerine geri dönmek için büyük çaba sarf ediyor. Önce pandemi ve buna bağlı yaşanan çip krizinin ağır darbe vurduğu sektörün başındaki isim TİM Otomotiv Sektör Kurulu Başkanı Baran Çelik'e göre, yapılan yatırımlarla, bu sorun ikinci yarıda aşılacak. "Bu yıl hedeflerimize ulaşma noktasında umutluyuz" diyen Çelik, devam ediyor:
"Özellikle geçen yılın son ayında gerçekleştirdiğimiz rekor ihracat bize hedefimize ulaşmak için umut veriyor. Böylece geçen yıl yaşanan kayıpları 2022'de telafi etmeyi amaçlıyoruz." Avrupa'nın tedarik zincirini yakınlaştırmak istemesinin Türkiye için bir fırsat olduğunu da dile getiren Çelik, "Üretim ve tedarik yapımızı güçlendirmeli, enerjide karbonsuzlaşmaya yoğunlaşmalı ve risklere hazırlıklı olmalıyız" diyor.

DEMİRİN GÜCÜNÜ DÜNYAYA GÖSTERECEK

Her türlü zorluğa rağmen, yılın ilk yarısında ihracatını önemli ölçüde artıran bir diğer sektör ise demir ve demir dışı metaller oldu. Sektörün ihracatı ocak-haziran döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 37.6 artış gösterdi. Demir, Demir Dışı Metaller Sektör Kurulu Başkanı Çetin Tecdelioğlu, birlik olarak, 'daha fazla ihracat, daha fazla üretim ve daha fazla katma değer' sloganıyla yola çıkıp, hiç vakit kaybetmeden yoğun bir çalışma içine girdiklerini söylüyor.

Bunlar arasında sektör ve dernek toplantıları, fuarlara milli katılım, Ur-Ge projeleri, B2B heyetleri, çalıştaylar gibi oldukça dolu bir aksiyon takvimi var. Tecdelioğlu'na göre, pandemiyle başlayan ve sonrasında devam eden tedarik zincirlerinin kırılması süreci ülkemizi dünyanın 'B' planı haline getirdi. Ülkemizin jeopolitik konumundan da kaynaklı farklı cephelerden oluşan fırsatları avantaja çevirerek hareket etmemiz gerektiğinin bilincindeyiz" diyor.

İSTİHDAM DEPOSU KAPASİTEYİ ZORLUYOR

İhracat denilince akla gelen sektörlerden biri de hiç kuşkusuz, 'istihdam deposu' tabir edilen hazır giyim ve konfeksiyon. Rekorlara doymayan sektör, 2022'ye çok hızlı bir başlangıç yaparak ilk yarıyı böyle tamamladı. Aldığı taleplerle üretimde de kapasiteyi zorladı. Hem TİM'in hem Sektörler Konseyi hem de İHKİB'in Başkanı Mustafa Gültepe, hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün 2022'nin ilk yarısında en başarılı altı aylık performansını gerçekleştirdiğinin altını çiziyor. Zira sektör, aylık bazda peş peşe rekorlar kırarak, ilk yarıda 10,8 milyar dolarlık ihracata imza attı. Hazır giyim ve konfeksiyonun da tıpkı diğer sektörlerinki gibi en büyük pazarı Avrupa. ABD'ye yönelik ihracatta da son yıllarda önemli bir ivme yakaladıklarını söyleyen Gültepe, "Bu yıl 1 milyar dolar sınırını aşacağımızı öngörüyoruz. Hedefimiz ABD'ye hazır giyim ihracatımızı orta vadede 5 milyar dolara çıkarmak."

ÇELİK, YÜKTE DEĞİL 'PAHADA' AĞIR OLDU!

Sektörün ihracatı, yılın ilk yarısında gerilese de değer bazında yüzde 30 arttı. TİM Çelik Sektörü Konsey Başkanı İbrahim Pektaş, verilere bakarak iyimser bir tahminde bulunuyor. Ona göre, sektör yıl sonunu 24 milyon tonluk değer ve 26 milyar dolarlık ihracatla kapatacak. Başkan, ihracatın olmadığı Andorra ve Kuzey İrlanda'ya da bu yılın ilk yarısında ürün satmaya başladıklarını belirtiyor.

MAKİNE, ALMANYA VE ABD'YE YOĞUNLAŞACAK

TİM Makine Sektör Kurulu Başkanı Kutlu Karavelioğlu Türkiye'nin makine ihracatının, yılın yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7.9 arttığını söylüyor. Karavelioğlu, "Avrupa'daki resesyon ihtimali nedeniyle yatırımlarının yavaşlaması beklentisine karşın, makine ihracat artış hızımız yüzde 10 üzerinde tutunabilirse, seneyi 27 milyar dolar hedefimize yakın bir yerde kapatırız" diyor.

TEKSTİL UZAK PAZARLARA GİDİYOR

Türkiye'nin gururu sektörlerden tekstilde de yakalanan başarılardan dolayı hem gurur hem de yıl sonu hedefleri için heyecanlı bir koşuşturmaca hakim. TİM Tekstil ve Hammaddeleri Sektör Kurulu Başkanı Ahmet Fikret Kileci, "Şimdiye dek hep kısa mesafeyi koruduk, yakın pazarlarda olduk. Şu ana kadar hiç gidilmeyen, etkili olmadığımız pazarlara ulaşmak için çalışmalar başlattık" diyor.

MOBİLYA HEM HEYECANLI HEM İDDİALI

İhracatta en fazla büyüme kaydeden ve bu alanda iddialı olan sektörlerden biri de mobilya. Yatırımların artmasıyla Türkiye'nin dünya mobilya ihracatı listesinde kısa vadede ilk 10, uzun vadede ise ilk üçte yer alması hedefleniyor. Mobilya Kağıt ve Orman Ürünleri Sektör Kurulu Başkanı Ahmet Güleç, yurt dışı pazarlardaki çalışmalara ağırlık vereceklerini söylüyor.

MADENCİ YENİ PAZARLARI KAZIYOR

Yılın ilk yarısında yüzde 19.40 artışla 3.36 milyar dolara ulaşan maden sektörü de yıl sonu için hedeflerine ulaşmak için büyük gayret gösteriyor. Sektörün geçen nisan ayında göreve başlayan ismi TİM Maden Sektör Kurulu Başkanı Rüstem Çetinkaya, yüz- de 18'lik artışla 2022'yi kapatmayı hedefliyor. Pazar açısından diğer sektörlerden ayrışıyor maden... Zira onun geleneksel pazarı Çin.

ÇİN'İ AŞAN FINDIKÇI HİNDİSTAN'A YÜRÜYOR

Gıdanın en önemli alt sektörlerinden olan fındık bu yıl hem tonaj hem de değerde artış bekliyor. TİM Fındık Sektör Kurulu Başkanı Hasan Osman Sabır, geçen yıl 295 bin ton fındık ihracatı yapıldığını hatırlatarak, bu rakamın sezon sonunda 335 bin tona, gelirin ise 2 milyar dolara ulaşacağını öngörüyor. Sabır'ın hedefinde halen 124 olan ihracat pazarlarına yenilerini eklemek var.

UZAK PAZARLARDA MARKA HEDEFİ

Yılın ilk altı ayında 1 milyar 153 milyon dolar dış satım yapan sektör, ihracatını yüzde 23 artırdı. TİM Meyve Sebze Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Melisa Tokgöz Mutlu, yıl sonu için hedefin 2 milyar dolar olduğunu söylüyor. Sektörün en büyük ihracat pazar- larının ABD, Almanya, Irak, Birleşik Krallık ve Hollanda olduğu bilgisini veren Mutlu "Sektör olarak hedefimiz uzak pazarlara ulaşmak ve burada sürdürebilir tedarikçi olarak kendi markalarımızla var olmak" diyor.

MÜCEVHERİN AMERİKA KEŞFİ

Son yıllarda oldukça önemli artış gösteren sektörlerden mücevher de yarışta alabildiğine iddialı. Sektör ihracatını temsil eden koltuğa bu yıl içinde oturan TİM Mücevher Sektör Kurulu Başkanı Burak Yakın, ilk yarıda sağladıkları yıllık bazda 80 artış oranıyla, 2.7 milyar dolar ihracat rakamına ulaştıklarını hatırlatırken, Türkiye'de en çok ihracat artışı kaydeden sektör olduklarının da altını çiziyor.

HUBUBAT TARİHİ REKORA KOŞUYOR

Gıdanın en önemli kalemlerinden hububat ve bakliyat da ilk yarıda yüksek oranda ihracat artışı yakalayan sektörlerden. Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ahmet Tiryakioğlu, yıl sonu hedefi için iddialı konuşuyor: "Nitekim, birçok alt sektörde dünyanın en önemli ihracatçısı olmakla beraber son dönemde ülkemizin özellikle izlediği diplomatik başarılar, tahıl koridorunda üstlendiğimiz kritik rol de buna işaret ediyor."

GÜNEY AFRİKA'YI HEDEFE ALDI

İhracatı ilmek ilmek dokuyan sektörlerinden halıda da yıl sonu hedefi iddialı. TİM Halı Sektör Kurulu Başkanı Salahattin Kaplan, sektörün ilk yarıda yıllık bazda yüzde 16'lık düşüş yaşadığını ancak 4 milyar dolarlık yıl sonu hedefinden vazgeçmediklerini vurguluyor.

KAN KAYBETSE DE İKİ KATINA KOŞUYOR

İhracatta ilk yarıda hafif kan kaybeden sektörlerden biri de süs bitkileri. Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı İsmail Yılmaz, sektör ihracatının ocak-haziran döneminde yıllık yüzde 2 azaldığını ve bu dönemde toplam 84,7 milyon dolar değerinde ihracat yapıldığını söylüyor.

DERİCİ ROTAYI ABD'YE ÇEVİRDİ

Deri de alternatif pazar arayışlarını yoğunlaştıran sektörlerden. TİM Deri ve Deri Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Mustafa Şenocak, 2022'yi yüzde 25'lik bir artışla kapatacağını öngörüyor. Yaşanan savaş neticesinde Ukrayna'da kayıplar verdiklerini, Rusya pazarında ise düşüş olmadığını belirtiyor.