İŞLEMLERDE ARTIŞ TRENDİ BU YIL DA DEVAM EDECEK...
Gözde Esen Sakar -Avukat /Şirket Birleşme ve Devralmaları, Sermaye Piyasaları ve Uluslararası Hukuk
Yılın ilk çeyreğini tamamladığımız bu günlerde şirketlerin 2022 projeksiyonlarının ve planlamalarının çoktan hazır olduğunu hatta uygulamaya geçildiğini rahatlıkla söyleyebiliriz... Her zaman olduğu gibi, bu yıl için de birleşme ve devralma işlemlerinde belirleyici kriter, yatırımcı iştahı ve risk algısı olacak.
Halihazırda yakın coğrafyamız- da yaşanan Rusya- Ukrayna krizi, yatırımlara bakış açısı olarak aşağı yönlü risk olarak değerlendirilse de, 2021'de olduğu gibi, bu yıl da birleşme ve satın alma trendlerinin devamı ve hatta işlem hacimleri bakımından artması öngörülüyor. Gelin geçen yılın trendlerini, işlem sayılarını ve hacimleri biraz inceleyelim...
14,5 MİLYAR DOLARLIK HACİM
Rekabet Kurumu kapsamındaki inceleme- yi hariç tutarak 2021 gelişmelerine baktığımızda 390 işlem ve yaklaşık 14,5 milyar dolar hacminde işlem gerçekleştirdiğini kaynaklardan tespit edebiliyoruz. 2021 yılı işlem adedi ve hacmini, bir önceki yıl verileriyle kıyasladığımızda artış olduğu görülüyor. 2021 yılında 66 işlemin yabancı, 272 işlemin de Türk yatırımcılar tarafından gerçekleştirildiği görülüyor. Rakamları değerlendirirken kamuya açıklanmayan veya değeri hiçbir şekilde açıklanmayan işlemler, grup içi hisse ve varlık devirleri, borsa üzerinden yapılan pay alımlarına yönelik işlemlerin bu rakamlara dahil olmadığını da gözden kaçırmamak gerekiyor.
Rekabet Kurumu'nun incelenmesi için başvuran şirketlere yönelik hazırladığı 'Birleşme ve Devralma Görünüm Raporu da gelişmeleri analiz etmemiz için önemli veriler sağlıyor. Bu arada, her birleşme ve devralma işleminin Rekabet Kurumu önüne gitmesi gerekmiyor. Rekabet Kurumu Birleşme ve Devralma Görünüm Raporu'nda yer verilen işlemlerin sayıları biraz daha farklılık arz ediyor, çünkü raporda yer verilen işlemlerin sınırlı bir bölümü 2021 öncesine aitken 2022 içinde sonuçlandırılan dosyaları da içeriyor.
Öte yandan, 2021'de kuruma bildirim yapılan ancak henüz nihai karara bağlanmamış işlemler toplam sayıya dahil edilmiyor. Buna göre, 2021'de Rekabet Kurumu tarafından toplam 309 birleşme, devralma ve özelleştirme işlemi incelendi. Türkiye kökenli şirketler için 125 işlemde öngörülen toplam işlem bedeli yaklaşık 137,5 milyar lira düzeyinde.
2021'İN YILDIZLARI
2021'in en dikkat çekici iki mega işlemi 'milyar dolar' üzeri hacme sahip Antalya Havalimanı ve Trendyol işlemleri oldu. TAV Havalimanları ve Almanya kökenli Fraport ortak girişimin Antalya Havalimanı'nın işletme haklarının devri ve kapasite artırımına yönelik ilave yatırımların yapımı ihalesini 7 milyar 250 milyon euro bedelle kazanması en büyük işlem olarak kayda geçti.
Takip eden diğer işlem de Trendyol'un yüzde 8,7 hissesinin ABD, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Japon- ya kökenli Princeville Capital, SoftBank, General Atlantic, Qatar Investment Authority, ADQ , ve Chimera Investments'tan oluşan yatırımcı grubu tarafından satın alınmasıydı. 2021'e damgasını vuran diğer büyük işlemlerden biri de, Getir'i unicorn seviyesine çıkartan (ilk tur yatırım Mart 2021'de, ikinci tur ise Haziran 2021'de yapıldı) Türkiye, ABD, Birleşik Arap Emirlikleri ve Brezilya kökenli yatırımcı grubu tarafından hisselerin satın alınması işlemiydi.
Ayrıca Yapı Kredi'nin yüzde 18 oranındaki UniCredit hisselerinin Koç Holding tarafından, Dream Games'in yüzde 15,5 oranındaki hisselerinin ABD ve İngiltere kökenli Index Ventures, Makers Fund, Institutional Venture Partners, Balderton Capital (UK) LLP ve Kora Holding grubu tarafından, Elif Plastik'in yüzde 100 hissesinin Finlandiya menşeili Huhtamaki tarafından, AvivaSA Emeklilik ve Hayat'ın yüzde 40 hissesinin Belçika kökenli Ageas NV tarafından satın alınmasıydı.
2021'de şirket birleşme ve devralma işlemle- rinde, işlem adedi bakımından sektörel bazda, teknoloji, medya ve telekomünikasyon sektö- rü diğer sektörlere kıyasla önde kapattı. İş- lem sayısı bakımından takip eden sektörler, endüstriyel üretim ve otomotiv, perakende, enerji, finansal hizmetler, ilaç ve sağlık, taşı- macılık ve altyapı ve inşaat olarak yerini aldı. Bu yılda bu sektörlerde birleşme ve satın alma işlemlerinin devam edeceğini öngörüyorum.
ÖZELLEŞTİRMELERDE DURUM NE?
Özelleştirme işlemlerine de bir göz atalım... 2021'de Rekabet Kurulu tarafından karara bağlanan toplam işlem bedeli 94 milyar 980 milyon lira düzeyinde olan yedi adet özelleştirme işlemi oldu. Özelleştirmeler, elektrik enerjisinin üretimi, iletimi ve dağıtımı, havalimanı işletmeciliği, liman işletmeciliği, yat limanı işletmeciliği ile kargo ve lojistik alanında yapıldı. Kamu kaynaklı işlemlerde, genel beklenti, 2022'de Türkiye Varlık Fonu nezdindeki yatırımların icrası, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na devredilen şirketlerin ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nezdindeki varlıkların ihale süreçleri kamu tarafındaki işlemlerde hareketlilik ve işlem hacminin artması beklentisi yönünde.
YURT DIŞI İŞLEMLERİ SÜRÜYOR
2021 Türk şirketlerinin yurtdışında farklı farklı ülkelerde birleşme ve satın alma işlemleri gerçekleştirdiği yıl oldu. TAV Havalimanları, Kazakistan'da Almatı Havalimanı'nın tamamını aldı. Kervan Gıda, Polonya'da perakende sektöründe faaliyette bulunan ZPC Otmuchow, PWC Odra'nın çoğunluk hisselerini aldı.
Acıbadem Sağlık Hizmetleri, Sırbistan'da Bel Medic Group'un çoğunluğunu edindi. Eren Holding bünyesindeki Modern Karton, İngiltere'de UPM Corporation'ı satın alarak yatırımını yaptı. Türk finansal yatırımcıların aralarında bulunduğu yatırımcı grubu, TMT sektöründe yer alan Birleşik Arap Emirlikleri'nde Kitopi Catering Services'e yaklaşık 415 milyon dolar yatırım yapması 2021'in işlem değeri bakımından da önemli yurt dışı yatırımı olarak imzasını attı.
2022 İÇİN İYİMSERLİK HAKİM
Önümüzdeki dönemde Rusya-Ukrayna krizi elbette birleşme ve devralma işlemlerinde etkili olmaya devam edecek. Kuşkusuz bu durum yatırımcılar ve işlemler açısından önemli ölçüde bir risk olarak görülüyor. Ancak genel beklenti geçen yıl olduğu gibi bu yıl da işlemlerde artış trendinin devam edeceği yönünde. Bu beklentilerin gerçekleşmesi için para ve kur politikasında yapılacak dengelemeler, yatırımcı çekme ve işlemlerin artmasında önemli mihenk taşı olacak.
Bu yılın ilk çeyreğinde başlayan birleşme ve devralma işlemlerindeki hareketliliği bizatihi tecrübe ediyoruz ki bunlar güzel gelişmeler. Uzun vadede de yatırımların artması, ülkede yapısal reformların gerçekleştirilmesi, hukuki bakımdan yatırımcıların korunması, mülkiyet hakkı gibi pek çok yasal konuda güven ortamı yaratılması temennisi ile...