SÖKTAŞ, İTALYAN TEKELİNİ KIRDI!..
Ayfer Arslan / INBUSINESS
Türkiye'deki işletmelerin yüzde 95'ini aile işletmeleri oluşturuyor. Araştırmalara göre bu işletmelerin ömrü ortalama olarak 25 yıl sürüyor ve çok az bir bölümü sonraki kuşaklara geçebiliyor. Ancak bu genellemelerin dışında kalan başarılı örneklere de rastlamak mümkün. 50 yıl önce Aydın'ın Söke ilçesinde Muharrem Kayhan ile kardeşi Hilmi Kayhan tarafından kurulan SÖKTAŞ Tekstil bu grupta yer alan örneklerden biri. 2020 cirosu 261 milyon lira olan şirketi bir yılı aşkın süredir yeni jenerasyonun temsilcisi, Hilmi Kayhan'ın oğlu Muzaffer Kayhan yönetiyor.
SÖKTAŞ'ın kuruluş hikayesi ise aslında Kayhan kar- deşlerin babaları Muzaffer Kayhan ile dedeleri Hilmi Fırat'a kadar uzanıyor. Baba Muzaffer Kayhan öncülüğünde hizmete giren SÖKTAŞ'a dedelerinin sermaye desteği vermesiyle ilk adım atılıyor. İplik fabrikası olarak faaliyete başlaya şirket bugün pamuklu lüks gömleklik kumaş tasarımı ve üretimiyle uluslararası arenada adından söz ettiriyor. Aralarında Stella McCartney, Hugo Boss, Paul & Shark, Massimo Dutti, Gucci ve Max Mara'nın bulunduğu üst segmentte faaliyet gösteren dünya devlerinin önde gelen tedarikçileri arasında...
37 yaşında CEO'luğu üstlenen Muzaffer Kayhan, ailenin bugünlere başarıyla getirdiği şirketi yönetmeden önce sıkı bir eğitimden geçmiş. 14 yıl süresince göreve hazırlanan Kayhan, üniversite eğitiminin ardından ilk olarak ailesinin tarım işleri ile ilgilendi. O tarihlerde Romanya'da bulunan tarım iştirakinde yedi yıl çalışan Kayhan, traktör sürmeden çapaya, gübre atmadan ekime kadar her işle uğraştı.
Bu deneyimle birlikte Söktaş'ın bir diğer iddialı işi Efeler Çiftliği'nin kuruluşunda görev aldı. Altı yıl önce ise Söktaş Tekstil'e geçti. İlk görevi özel dikimin satış sorumluluğu oldu. Dünya genelindeki üç bine yakın terzi müşteriden oluşan satış kanalını yöneten Kayhan daha sonra İtalya ofisinin açılışı ve 2019'da satışı gerçekleştirilen Hindistan yatırımının da sorumluluğunu üstlendi. Kayhan, bu süreçte yöneticilik vizyonunda çok özel bir yeri olan Sürdürülebilirlik Komitesi'nin kuruluşuna da öncülük etti.
İlk başlarda yönetim kurulunda görevi olmamasına rağmen izleyici olarak toplantılara katılan Kayhan Ocak 2020'de yönetim kurulu tarafından CEO olarak atandı. Halen yıllık 10 milyon metre üretim kapasitesiyle lüks gömleklik kumaş sektöründe ilk sıralarda yer alan SÖKTAŞ'ın üretiminin yaklaşık yüzde 90'ı ihraç ediliyor. Pandemi öncesine göre artış gösteren ihracatta büyüme sürdürülecek.
E-TİCARETE YATIRIM
Şirket, İtalyan Francesco Lasorte ile ortak oldukları Fabula Tekstil'deki üretiminin tamamını ihracata yönlendiriyor. Muzaffer Kayhan, fabrikada çok özel ve katma değerli gömlekler üretildiğini ve yakın zamanda kadın kıyafetine de başladıklarını söylüyor: "Ermenegildo Zegna'nın ön ayak olmasıyla kurulan fabrikamızda 500 dolar civarında fiyatla satılan özel dikim gömlekler üretiyoruz."
Söktaş Tekstil'in bunun yanı sıra kendi kurduğu iki gömlek markası var. Bu markaların şirketin, e-ticarete girişinin öncüleri olarak görülüyor. Gelecek dönemde dijitalleşme ve buna bağlı olarak e-ticaretin pazarlama faaliyetlerinde bu markaların ağırlığı giderek artacak. Online sipariş hizmeti verecek Ligne Officielle web sitesi üzerinden verilecek ölçülere göre müşteriye özel dikilmiş gömlek teslim edilecek. En önemlisi ise sipariş verildikten en geç bir hafta içinde kargoya verilmiş olacak. Kayhan'a göre dünyada bu kadar kısa sürede gömlek dikip teslim eden başka bir marka yok.
ÜNLÜ MODA DEVLERİ SIRAYA GİRDİ
Doğaya verdiği önem kapsamında elektrik ve su tüketiminin azaltılmasında önemli atılımlar yapan Söktaş, sürdürülebilirlik projelerine yönelik yeni bir yatırımın heyecanını yaşıyor. Rejeneratif pamuk ile ilgili geliştirilen proje ile üç yıl önce pilot üretime geçilmişti. Projenin geliştirilme sürecinde İngiliz moda tasarımcısı Stella McCartney'in yoğun desteğini gördüklerini söyleyen Kayhan, onarıcı pamuk olarak tanımlanan projede temelde, biyoçeşitliliği koruyarak pamuk yetiştiriyoruz."
Rejeneratif pamuğa şu anda Avrupa'da büyük bir ilgi olduğunu söyleyen Kayhan, "Pamuklu gömleklik kumaşta Avrupa'da karşınızda hep bir duvar vardır. Bu nedenle biz İtalyan ürün dışında pamuklu kullanmayız. Bu sezon ilk defa bunu kırdık. Bu pamuğu almak için çok sayıda moda markası sıraya girdi. Bazı firmalar, 'Bu işi büyütelim, maliyetini hesaplayın, biz size fon desteği verelim' tekliflerinde bulunuyor. Yoğun talep karşısında 30 dönüm ile başlayan organik pamuk üretimini, 500 dönüme çıkardık. Gelecek dönemde daha da büyüteceğiz" diyor.
PRENS CHARLES'TAN ÖZEL İLGİ
SÖKTAŞ'ın rejeneratif pamuk üretimi Ekim 2021'de İskoçya'nın Glasgow şehrinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'n- da da (COP26) gündemdeydi. İngiliz moda tasarımcısı Stella McCartney ile birlikte "Modanın Geleceği: Stella McCartney ile bir inovasyon sohbeti" başlıklı oturumda, moda sektörünün önde gelen temsilcilerine proje ile ilgili detaylı bir sunum yapıldı.
Ayrıca tarıma olan ilgisiyle bilinen İngiltere Kraliyet ailesi mensubu Prens Charles'a da projeyi anlattıklarını söyleyen Kayhan, tekstilde bir başarı öyküsü yazdıklarını belirtiyor. Hedef sadece doğa dostu pamuk üretimi yok. Ayrıca bunun sertifikasyonunu de verecek şekilde organizasyonunu tamamlamayı hedefliyor. Kayhan, "Çiftçiler, rejeneratif üretim nasıl diye merak edip bize geliyor. Hem üretip hem de çiftçile- ri eğitmeye başladık. Önümüzdeki senelerde bölgemizde veya ülkemizde pamuk ekimi yapılabilen yerlerde bunu yaygınlaştırmak için elimizden geleni yapacağız" diyor.
2022 VE SONRASI ÇOK PARLAK
2022 beklentilerine gelince Kayhan gelecekten oldukça umutlu. Pandemi etkisiyle global tedarik zincirlerinde görülen sıkışma üreticilere Avrupa pazarında önemli fırsatlar sağladı. Bu sayede Türkiye'nin toplam pamuklu dokuma kumaş ürün grubunun ihracatı yılın 9 ayında yüzde 23,1 artış gösterdi. Toplam pamuklu dokuma ihracatında 2021'in 600 tahmininde bulunan Kayhan, 2022- 2023 döneminde ise toplam ihracatın tarihi zirve olan 2005 seviyesini aşarak 700 milyon doların üzerine çıkacağını öngörüyor.
Kayhan, bu süreçte SÖKTAŞ olarak da AB'deki rekabetçi konumlarını güçlendirmek için hamlelere devam edeceklerinin altını çiziyor. Yeni yılda tekstilde sürdürülebilirlik yatırımlarının yanı sıra piyasa şartlarına göre kapasite artırımına yönelik yatırımlar planlanıyor. Bu arada rakamsal büyüme tahmini vermekten kaçınan Kayhan, 2022 ve sonrasını, "Bizim için gelecek çok parlak görünüyor. Büyümenin gözler görülür olacağı yıllar olarak görüyorum" sözleri ile değerlendiriyor.
BÖCEK ÇİFTLİKLERİ KURACAK
Yeni nesil patron ve yöneticilerini öncekilerden ayıran en önemli özellik çevreye daha duyarlı olmaları. Muzaffer Kayhan için de sürdürülebilirlik bir şirket politikasından öte adeta bir yaşam felsefesi haline gelmiş. Tekstilin dünyayı en fazla kirleten sektörlerden biri olduğunu ifade eden Muzaffer Kayhan, "Öncelikli hedefimiz; gelecek dönemde de doğaya saygılı, yenilikçi üretimleri hayata geçirmek" derken, böcek çiftlikleri projesinden de bahsediyor ve şunları ekliyor: "Hayvan yeminde ağırlıklı olarak soya kullanılıyor. Soyanın da hangi şartlarda üretildiği herkesin bildiği bir gerçek. Bu yüzden Avrupa'da da böcek çiftlikleri kurulmaya başlandı. Bununla ilgili çalışmalarımız var. Ayrıca kapalı alan tarımı ile ilgili kafa yoruyorum. Eski kullan- madığımız depolarda denemeler yapıyoruz."
KLİMALI AHIRLARDA SÜT ÜRETİMİ
Efeler Çiftliği, Söktüş'ın tarım ve hayvancılık alanındaki faaliyet kolu. Yüzde 16 hissesi İstanbul Portföy Yönetimi AŞ. Tarım Hayvancılık ve Teknoloji Girişim Sermayesi Yatırım Fonu'na ait olan Efeler Çiftliği'nin en önemli gündem maddesi ise halka arz. Kayıtlı sermaye sistemine geçiş ile ilgili onay, Sermaye Piyasası Kurulu'ndan alındı. Sürecin 2022'nin ilk yarısına kadar tamamlanması öngörülüyor. Tamamen süt üzerine kurulan Efeler Çiftliği günlük 80 ton süt üretim kapasitesine sahip. Yaz sıcağında süt verimi düşmesin diye klimalı ahırlarda üretim yapıldığını anlatan Kayhan, "Hayvan konforu bizim için çok önemli. Tarım ve hayvancılık tarafında hayvan konforuna yönelik yatırımlara ağırlık verilecek" diyor.