Macarların gerçekleşmemiş projeleri Türkiye'de

Macarların Tasarımları Türkiye'de, Geç Osmanlı'dan Erken Cumhuriyet Türkiye'sine Macar Mimarların Gerçekleştirilmemiş Projeleri" başlıklı sergi İstanbul'da Macar Kültür Merkezi'nde açıldı.

Macaristan ve Türkiye'den araştırmacıların iş birliğiyle hazırlanan sergi, dönemin yeni başkenti Ankara'nın inşası başta olmak üzere Türkiye'de modernist hareketin yaratıcılarının profilini çıkartırken ziyaretçileri bu dönem hakkında düşünmeye sevkediyor.

Sergi küratörü Dr. Gergö Kovacs, serginin büyük bir ekibin iş birliğiyle ortaya çıktığını belirterek, "Bizim amacımız 20'nci yüzyılda Türkiye ve Macaristan arasındaki mimarlık ilişkilerini biraz daha detaylı gösterebilmek. Fakat o dönemin Macar-Türk ilişkileri hakkında konuşursak Alman-Türk ilişkilerini de biraz konuşmak gerekiyor. Türkiye'de Macar mimarların projelerini, Macaristan'da ise Türk mimarların projelerini aynı zamanda göstermeye çalıştık. 20'nci yüzyılın mimarisine pencere açmak amacımızdı." diye konuştu.

Kovacs, 20'nci yüzyılda Türkiye'ye Macaristan'dan gelen mimarların ve yapı ustalarının sayısının çok fazla olduğuna dikkati çekerek, erken cumhuriyet döneminde Ankara ve İstanbul'daki mimari tasarım yarışmalarına Macarların yoğun ilgi gösterdiğini söyledi.

Macar Kültür Merkezi Müdürü Gabor Fodor ise Macar Kültür Merkezi olarak Türkiye ve Macaristan arasındaki iş birliklerini desteklemek ve bunun tarihsel altyapısını göstermek üzere yola çıktıklarını vurgulayarak, şunları ifade etti:

"Bizim tanıdığımız, güvendiğimiz mesai arkadaşlarımız var. Onlarla oturup sohbet ediyoruz, önümüzdeki sene yapabileceğimiz sergiler üzerine. Bu sergi fikri de arkadaşlarla beraber oturduğumuz bir sohbet ortamında çıkmıştı. Bunları nasıl sergileriz diye kafa yoruyoruz. Bir, bir buçuk senelik bir sürecin ardından sergiyi açmış olduk. İki ülke arasındaki iş birliklerinin her yönüyle ilgilenmeye çalışıyoruz. Sergilerimize devam edeceğiz ve inşallah 2 ülke arasındaki spor müsabakalarına da dikkat çekeceğimiz bir sergi yapmış olacağız. Sürpriz olsun ama inşallah 6-7 ay sonra o sergiyle sizin kameranızın karşısına geçeceğiz."

ZİYARETÇİLERİN HAYAL ETMELERİNE İMKAN SAĞLIYOR

Sergi, ziyaretçilerin, İstanbul ve Ankara'nın simgesel yapıları için tasarlanan binaların çizimlerine baktığında bu projelerin gerçekleştirilmiş olsaydı nasıl dururdu diye hayal etmelerine de imkan sağlıyor.

Gül Baba Türbesi Mirasını Koruma Vakfı'nın desteğiyle bunu canlandırmak için hazırlanan bir video bulunan sergide, ziyaretçiler anket sayesinde bir mimarlık jürisindeymiş gibi hayata geçmesi istediği yapıya oy verebilecek.

Ayrıca sergide Mimar Kemaleddin Bey, Sedad Hakkı Eldem, Zühtü Başar, Ekrem Hakkı Ayverdi gibi dönemin önemli Türk mimarlarının da projeleri gözden geçiriliyor.

Türkiye, Macaristan, İtalya ve Almanya'da titiz bir arşiv taraması sonucu hazırlanan sergiye; Budapeşte Teknik ve Ekonomi Üniversitesi Mimarlık Tarihi ve Tarihi Eserlerin Koruması Anabilim Dalı, İstanbul Macar Kültür Merkezi, Dr. Gergő Máté Kovács, Dr. Gábor Fodor, Prof. Dr. Nur Urfalıoğlu, Yrd. Doç. Dr. Zafer Sağdıç, Mehmet Emin Yılmaz, Orkun Dayıoğlu ve Dr. Péter Rabb gibi alanında önemli isimler katkı sağladı.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirlerine uygun olarak izlenilebilecek sergi, 31 Ocak 2021'e kadar ziyaret edilebilecek.