Bu yapay zekaya dikkat!..
İpek Alpkökin Olgunsoy / INBUSINESS
Türkiye'de teknoloji alanında çalışan kadın sayısı yalnızca 24 bin 300. Erkekler tarafından tasarlanan cinsiyetçi yapay zeka ürünlerinin kadına yabancı kurgusuyla günlük hayatımızda yer almasının, özellikle siber güvenlik açısından ciddi tehlikeler yaratması muhtemel…
Toplumsal cinsiyet eşitliği son yıllarda iş dünyasının özen gösterdiği konular arasında yer alsa da hala üzerinde çok çalışılması gereken bir başlık. Ve ne mutlu ki yakın bir geçmişe kadar bazı mesleklere biçilen 'eril' roller yavaş yavaş kaybolmaya başladı. Lakin ibresini pozitife çeviren bu tablonun arkasında süreci değiştirmek için çalışan cesur kadınları da unutmamak lazım.
Yaklaşık iki yıl önce kurulan Teknolojide Kadın Derneği, tam da bahsi geçen bu cesur kadınlardan birinin emeği ile kısa sürede önemli bir noktaya gelmeyi başardı. Teknolojide Kadın Derneği'nin Kurucu Başkanı Zehra Öney'in hikayesine geçmeden önce neden "Bu cesur kadınlar iyi ki varlar" cümlesini kurduğumuzu bir de rakamlarla görmek gerekiyor.
Honeypot'un yaptığı İnsan ve Teknoloji Endeksi çalışmasında Türkiye'de teknoloji alanında 245 bin çalışanın olduğunu ve bu sayının sadece yüzde 9,91'ini kadınların oluşturduğu gerçeği yüzümüze çarpıyor. Yani ülkemizdeki toplam iş gücü sayısı 30 milyon 520 bini geçiyor ancak teknolojide çalışan kadın sayısı yalnızca 24 bin 300 kişi ile sınırlanıyor.
2023'te yaklaşık 3,5 milyon STEM (fen, teknoloji, mühendislik ve matematik) istihdamı bekleniyor. İşte bu pastadaki kadın istihdam oranının artırılması için çalışan, 2000'li yılların başından beri sektörde aktif roller almış Zehra Öney'in hikayesi ve yaptıkları bu nedenle kıymet verilecek cinsten. Zehra Öney, kurduğu oluşumun çıkış sürecini şu sözlerle anlatıyor; "Çalışma hayatım boyunca teknoloji alanında, özellikle üretimde, insan çeşitliliğinin yeterli oranda olmadığını gördüm. Teknolojinin çok hızlı ve agresif bir şekilde gelişmesinin yanında insanların uzmanlık ve motivasyon anlamında geride kaldığına şahit oldum" diyor.
"Uzun yıllar mutfakta çalışmış bir kadın girişimci olarak teknolojide kadınların görünürlüğünü artırmak, insan çeşitliliğini sağlamak, 'teknoloji erkek işidir' algısından çıkarak kadınların bu alana ilgi duymalarını ve uzmanlaşmalarını desteklemek amacıyla bu programı oluşturma fikrini başlattım" diyen Öney, sektörün lider kurumları ile görüşlerini paylaştığında aynı endişelerle karşılaşmış. "Baktığım zaman, Türkiye'de bu konuya değinen, teknolojide kadın istihdamını artırmaya yönelik çalışmalar yapan bir dernek yapısı yoktu. Nihayetinde, 2017'de ilk tohumlarını atarak iki yıllık hazırlık süreci sonrasında, Teknolojide Kadın Derneği'ni Ocak 2019 tarihinde 75 kurucu kurumsal üye ile birlikte kurduk."
Teknolojide Kadın Derneği; eğitim, sürdürülebilirlik, araştırma ve ölçümleme olmak üzere üç ana hedef üzerinde çalışıyor. En önemli odağı ise eğitim. Bilim, teknoloji ve üretimde uzman insan kaynağını oluşturmayı amaçlayan dernek bu doğrultuda kurduğu Wtech Akademi ile belirlemiş olduğu yüzde 80 kadın, yüzde 20 erkek öğrenci cinsiyet kotası çerçevesinde eğitimler veriyor. Öney, "Temel teknoloji alanlarında gelişmeleri, meslek sahibi olmaları, aynı zamanda siber güvenlik gibi gelecekte akıllı şehirlerin siber yönetimlerinde çok etkili olabilecek konuları derinlemesine işliyoruz. Burada, White Hacker dediğimiz koruyucu hacker'ları ve özellikle siber güvenlik alanında daha çok kadın yetiştirmeyi önemsedik" diyor.
Dünya Ekonomik Forumu'nun 2020'de yapmış olduğu toplantıda açıkladığı 1 milyar insanın reskill/upskill yani mevcut yeteneklerini geliştirmesi ya da yeni yetenekler kazanmak zorunda olması gerçekliğine odaklanan dernek, bu çıkış noktasından hareketle bazı hedefler belirlemiş. Öney, "Hedefimiz, Türkiye'nin, dünyanın dev liderlerinden birisi haline gelebilmesi için kendi insanının bu anlamdaki gücünü ve yeteneklerini ön plana çıkaracak kamusal hedefleri desteklemek" diyor.
Sürdürebilirlik üzerine de çalıştıklarını vurgulayan Öney, "Bu kapsamda 'Tarımda Teknolojik ve İnovatif Çözümler' adlı yarışmamızı hayata geçirdik. Tarımın gelişmesi ve sürdürülebilirliği için çözüm yolları yaratılmasına katkı sağlamak, tarımda kadınların teşvik edilmesini ve birer rol model olmalarını hedefledik."
MÜLTECİLERE E- TİCARET EĞİTİMİ…
Eğitim programlarımız önümüzdeki dönemde en güncel içerikleriyle hızla devam edecek. Sayıları artıracak şekilde optimizasyona gidiyoruz. Geleceğin Bilişim Uzmanları Eğitim Programı başlığı altında yeni bir projemiz de bulunuyor. Burada ülkemize gelen, eğitimlerine burada devam eden mültecilerin 'E-Ticaret' alanında yetişmeleri için GittiGidiyor ile işbirliği içinde bir eğitim programı hazırlıyoruz. Buradaki çalışmalarımız da tüm hızıyla başladı. Sürdürülebilirlik konusunda bu sene UNDP'nin 'Temiz Su ve Sanitasyon' hedefini belirledik. Su konusu, iklim değişikliği sonucunda küresel ısınma nedeniyle gittikçe kaygı verici bir düzeye çıkıyor. Dünya genelinde su kıtlığı insanların yüzde 40'tan fazlasını etkiliyor ve bu çok ciddi bir oran. Bizler de su konusunu yakın odağımıza aldık. Su kaynaklarının sürdürülebilirliğini sağlamak için herkesin temiz suya erişimini desteklemek için projeler üreteceğiz.