Sonsuz kere cam

Belce Örü / INBUSINESS

2030'dan itibaren pet şişelerin, tek kullanımlık ürünlerin ve geri dönüştürülemeyen ambalajların pabucu dama atılacak gibi gözüküyor. Zira Avrupa Yeşil Mutabakatı bu ürünlerden kademeli olarak vazgeçilmesini özellikle de gıda alanında cam şişe kullanılmasını zorunlu tutuyor. Birçok ülke içecek şişelerinin geri kazanımı için depozito iade sistemlerini hayata geçirmeye başladı. 2030'dan itibaren AB'ye üye tüm ülkeler bu sisteme geçerek yeni bir ekonomiye de kapı açacak.

Sevindirici olan şu ki; Türkiye bu konuda bir adım önde. Çünkü, bu sisteme geçişin tüm ön hazırlıkları başladı ve 2024'te uygulamaya başlayacağız. Konunun hiç de uzağında değiliz. Zira halihazırda ülkemizdeki atık camlar Sıfır Atık Projesi kapsamında toplanarak hem cam sanayinde hem de başka sektörlerde ham madde olarak kullanılıyor.

Uzmanlara göre yeni ürünler üretmek için kullanılan her ton geri dönüştürülmüş cam için CO2 miktarında yaklaşık 250 kg'lık bir azalma söz konusu. Üstelik cam tek kullanımlık plastik alternatifleriyle karşılaştırıldığında yüzde 100 geri dönüştürülebiliyor. Araştırma şirketi Verified Market Research'e göre geri dönüştürülmüş cam pazarının büyüklüğü 2021'de 4,24 milyar dolardı. 2023'ten 2030'a kadar yüzde 6,4'lük birleşik büyümeyle 7,35 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.

Kırık oranını yüzde 35'e yükseltecek

Türkiye'de cam atığı toplama ve geri dönüşüm sektörünün sanayileşmesine destek olan Şişecam, bu doğrultuda son yıllarda çok daha aktif şekilde çalışıyor. 2016'da EBRD ile birlikte dünyada ilk olacak bir ortaklık gerçekleştirerek Şişecam Çevre Sistemleri adıyla yeni bir şirket kurdu. 2030'a kadar cam ambalaj üretimi süreçlerinde kullandığı cam kırığı oranını yüzde 35 seviyesine kadar yükseltmeyi hedefliyor.

Yapı sektörünü hareketlendirdi

Atık camın geri dönüştürülmesi şu sıralar yapı sektörü alanında yaratıcı projeler geliştiren ve pek çoğu yerel yönetimle iş birliği içinde çalışan markalara da ilham veriyor. KLAW Industries, BAGR, Glass Half Full bu konuda faaliyet gösteren girişimlerden sadece birkaçı... KLAW Industries, çöp sahasına gönderilecek olan camı yeniden değerlendiriyor ve onu betonun temel bileşenine dönüştürüyor.

BAGR, tonlarca atık camı geri ham maddeye dönüştürüyor. Bu ham madde peyzaj düzenlemesi, erozyon kontrolü ve taşkın önleme için kullanılıyor.
Benzer şekilde Glass Half Full, geri dönüştürülmüş maddeyi Louisiana kıyı şeridi ve bu gibi doğal alanların onarılmasına yardımcı olmak için kullanıyor. Şirket 40 bin metrekarelik cam geri dönüşüm tesisinde hükümetin finanse ettiği bir araştırma projesi yürütüyor. Girişimin kurucu ortakları Fraziska Trautmann ve Max Steitz önderliğinde çalışan ekipler atık camı yerel yönetimden alıyor, sınıflandırıyor. Akabinde öğüterek kum veya cam kırıntısı haline getiriyor. Şu ana kadar elde edilen kumun çoğu kasırga mevsiminde taşkınları önlemek için torbalanarak kıyı şeridine yerleştirildi.

5 bin yıllık geçmiş

-5 bin yıllık geçmişe sahip

-Dünya çapında bin 350'nin üzerinde cam üretim fabrikası ve 2 bin 500'ün üzerinde cam fırını bulunuyor.

-Yılda yaklaşık 130 milyon ton cam üretimi gerçekleşiyor.

-Cam geri dönüşümü üretimin %33'ünü oluşturuyor.

-Her yıl 27 milyon ton cam geri dönüştürülüyor.

-Cam sonsuz kez geri dönüştürülebilir ve her dönüşümde eritme sıcaklığı değeri düşer.

-Dolayısıyla bu süreçten maliyet ve enerji tasarrufu sağlanır.

Geri dönüşüm ekosistemi

Bu alandaki son proje ise otomotiv sektöründen geldi. Audi kendi bünyesinde geri dönüşüm ekosistemi oluşturarak "GlassLoop" pilot projesini eylül ayında aktif olarak hayata geçirdi. Çalışma kapsamında Audi'nin Q4 e-tron modelinin ön camında geri kazanılmış malzeme kullanılacak.
Tamir edilemeyecek şekilde hasar görmüş otomobil camlarından elde edilen malzeme yeni aksamlarda yüzde 30 oranında kullanılacak.