Türk bilim insanlarından bir ilk
İnönü ve Adıyaman Üniversiteleri tarafından koronavirüs ve aşılama sonrası vücuttaki antikor seviyesini kısa sürede ve yüzde 95'lik güvenilirlikle ölçebilen "Quanticor" adlı test kiti geliştirildi. Kit, Sağlık Bakanlığının güvenilirlik ve doğruluk testlerini geçerek üretime hazır hale getirildi.
İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Yıldız, yardımcıları Adıyaman Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Cihat Uçar ve İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ana Bilim Dalı Araştırma Görevlisi Faruk Dişli ile koronavirüs salgınının önlenmesine katkıda bulunabilmek için çalışma yaptı.
İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay tarafından "Bilimsel Araştırma Projesi" desteği alan ekip, kısa süre içerisinde daha önce de çeşitli hastalıklarda kullanılan ELISA tabanlı antikor test kiti geliştirdi.
Çalışmaları tamamlanan ve "Quanticor" adı verilen test kiti, Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü'nden yüzde 95'in üzerinde güvenirlik ve doğruluk onayı aldı.
Kitin seri üretime geçebilmesi için İnönü Üniversitesi Malatya Teknopark'ta şirket kuran bilim insanları, tamamen yerli olan "Quanticor'un" yabancı menşeli kitlerin yerini almasını hedefliyor.
Prof. Dr. Sedat Yıldız, yaptığı açıklamada, dünyayla birlikte Türkiye'yi de etkileyen Covid-19'un tedavi ve teşhis sürecine katkı sağlayabilmek için 16 ay önce çalışmalara başladıklarını söyledi.
Çalışmalarının sonuçlandığını ve üzerinde çalıştıkları kitin üretim aşamasına geldiğini ifade eden Yıldız, "Kit, DSÖ ve ABD'nin uyguladığı kriterlere uyumlu. Biz bu testi ABD'ye de sunsak onlardan da onay alırız. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, geçerliliği ve doğruluğu çok yüksek olan şeylere onay veriyor. Çalışmamız, bu bağlamda da ülkemizde ELISA testi olarak geçerlilik ve güvenlik çalışması bakımından onay alan ilk yerli test kitidir." diye konuştu.
"VÜCUTTAKİ ANTİKOR SEVİYESİNİ DÜZEY OLARAK SÖYLEYEBİLİYOR"
Yıldız, geliştirdikleri test kitinin aşılama döneminde ciddi katkılar sunabileceğini dile getirerek, şunları kaydetti:
"Test kiti, hem hastalıktan sonra oluşan antikorları hem de aşıdan sonra oluşan antikorları verebilmektedir. Sadece var ya da yok şeklinde değil, düzey olarak da veriyor. 'Bir kişi aşılandıktan sonra antikor seviyesi ne kadar koruyor, ne zamana kadar koruyor, belli bir aşamada düşüyor mu, yeniden aşılama gerekir mi' gibi konularda fikir veriyor. Antikor ölçümü pratikte kullanılabilecek tek yöntemdir. Eğer bu konularda antikor testi kullanılacaksa bizim de antikor testimiz var."
Piyasada şu anda iki çeşit test kitinin bulunduğuna dikkati çeken Yıldız, "Bizim geliştirdiğimiz test kitinin şöyle bir özelliği var: Bizim testimiz 75 dakikada bitiyor. Orta çaplı bir şehrin tüm antikor testini bir iki haftada yapabiliriz. Bu test kitinin piyasaya sunulabilmesi için şirketleşmek gerekiyor. Biz de Teknopark'ta şirket kurduk. Bu şirket vasıtasıyla bunun satışa sunulabilmesi için çalışıyoruz." dedi.
İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay ise ülkede kovid-19 vakalarının görülmesinin ardından üniversite olarak hemen çalışmalara başladıklarını kaydetti.
Üretilen test kiti için seri üretime geçilmesi konusunda çalışma yürüttüklerini anlatan Kızılay, "Üniversitemizden böyle bir kitin çıkması çok büyük önem taşıyor. Ülkemizdeki tek ELISA antikor kiti olmasının da çok büyük önemi olduğunu söyleyebilirim. Bu kit şu anda Sağlık Bakanlığının Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü laboratuvarlarında testten geçirildi. Resmi olarak onay belgesini aldı." diye konuştu.
Adıyaman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Turgut da yerli ve milli bir test kiti üretmek için uzun süredir çalıştıklarını belirtti.
Test kitinin başarıyla üretilmesinden duyduğu memnuniyeti dile getiren Turgut, "Adıyaman Üniversitesi ve İnönü Üniversitesinin bu iş birliği, yerli ve milli bir kit üretme adımıdır. Deneyde kullanılan virüs de yerli ve millidir. Çok hızlı ve üst düzeyde akademisyen desteğine ihtiyaç olmadan teknikerler ve teknisyenlerin yapabileceği bir testtir. Ucuz ve hızlı bir testtir." ifadelerini kullandı.
