BAŞARI HİKAYESİ YAZAN GÖKNUR GIDA BORSAYA KOŞUYOR!
Mustafa Orhun Çetin / INBUSINESS
Göknur Gıda meyve suyu üretimi ile başladığı hikayesinde bugün 85 ülkeye ihracat yapan, günde 350 kamyon meyve işleyebilen bir dev haline geldi. 2021'de 2 milyar liralık ciro elde eden şirketin 2022 hedefi ise 4 milyar lira. Şimdi hedefi halka arz olarak kaynaklarını artırmak ve yatırımlarına devam etmek.
Tarıma dayalı endüstrinin önemli alanlarından biri olan meyve ve sebze suyu sektörünün temsilcilerinden Ankara merkezli Göknur Gıda halka arz için Sermaye Piyasası Kurulu'na başvurdu.
1993'te bir apartman dairesinde yola çıkan şirket bugün 4 farklı şehirde kurulu tesisleri ve 25 bin dekarlık bahçesiyle çoğunluğu organik olmak üzere meyve ziraatı yapıyor. Meyve suyu, çocuk maması, unlu mamuller, yiyecek servisleri ve dondurma sektörüne tedarik sağlayan şirket her yıl üretiminin yaklaşık yüzde 85'ini ihraç ediyor.
Göknur Gıda'nın büyümesinde ihracatın yeri büyük önem taşıyor. Son iki yılda yaklaşık üç kat büyüyen şirket, 2021'i 2 milyar liralık ciro ile kapattı. 2022 içinse hedefler daha da büyük; hem 85 ülkedeki 475 olan müşterisi sayısını artırmak hem de ciroyu ikiye katlayarak 4 milyar liraya çıkarmak.
Göknur Gıda Genel Müdürü Osman Aslanali, INBUSINESS'a şirketin yeni hedeflerini ve halka arzını anlattı.
- Bize biraz Göknur Gıda'dan bahsedebilir misiniz? Hangi alanlarda üretim gerçekleştiriyor ve nerelere odaklanıyorsunuz?
Göknur Gıda şu an 600'den fazla kişiye istihdam sağlıyor. Hedefimiz bu sayıyı binin üzerine çıkarmak. Bizde üç ürün var. Bunlardan ilki taze meyve. Türkiye bugün meyve yetiştiriciliği konusunda en büyük 6'ncı ülke konumunda. Göknur gıda olarak global meyve sebze üreticileri arasında 80'inci olarak bu listeye girebilen tek Türk firması olduk.
15 yıldır meyve yetiştiriciliği yapıyoruz. Bunu yaparken izlediğimiz strateji çok belirleyici oluyor. Kendimizi iyi bir tarımcı olarak nitelendiriyoruz. Çünkü üretim yapmak için aldığımız bahçeleri fazla tarım değeri olmayan topraklardan seçip bu arazilerin yollarını elektriğini tesis ederek modern meyve bahçeleri haline dönüştürüyoruz. 10 bin dekarı kendimize ait 10 bin dekarı ise başka bir şirketimizin olmak üzere 20 bin dekar meyve bahçesini kendi ellerimizle dikiyoruz. Türkiye'nin meyve yetişen her köyünde 20 yıldır sözleşmeli meyve yetiştiricileriyle de beraber hareket ediyoruz. Buralardan elde ettiğimiz taze meyveleri yurt içindeki zincir marketlere ve hallere vermenin yanında yeni yeni ihracatına da başladık.
İkinci sektörümüz hammadde tedariki. Meyve suyundan çocuk mamasına, unlu mamullerden yiyecek servislerine ve dondurma sektörüne tedarik sağlıyoruz. İşimizin büyük hacmi yaklaşık yüzde 70'i burada gerçekleşiyor. Göknur markasıyla 220 litrelik variller ve tankerlerle bu ürünleri sevk ediyoruz. Göknur markası etiketiyle ürünlerimizi satıyoruz.
Üçüncü sektörümüz ciddi yatırımlarla geliştirdiğimiz ve ileride de kendimize büyüme alanı olarak gördüğümüz paketlenmiş gıdalar. Özellikle de meyve suları. Online satışlarımıza başladık ve zincir marketlere de ürün gönderiyoruz. Private label yani özel üretim markalarımız var. Bu alanda da ABD'nin en bilinen zincirlerinin çoğunun Türkiye'deki tek üreticisiyiz.
- Zirai tarımda etkin bir şekilde yer alan Göknur Gıda 2021'i nasıl geçirdi? Pandeminin etkilerini ne ölçüde hissettiniz ve büyüme oranları nasıl geldi? 2022 beklentiniz nedir?
Pandemiye rağmen ekibin gayretli çalışmaları ve pratik çözümlerle sorunlara çare bulmaları sayesinde süreci çok zorlanmadan atlattığımızı belirtebilirim. Zorlu bir yıl olsa da son üç yılda yaklaşık 2 ila 3 kat arası bir büyüme gerçekleştirerek 2021'de yaklaşık 2 milyar liralık bir ciroya ulaştık.
Son 20 yıldır sürdürülebilir bir şekilde yüzde 80 civarında bir ihracat oranını yakaladık. Hatta 2021'de bu oran yüzde 85'i yakaladı. Özellikle ABD ve Avrupa'da konteyner sorunlarına charter gemilerle çare bularak sevkiyatlarımızı sürdürdük. Şu an 85 ülkede 475 müşteriye ulaşıyoruz. Genellikle kurumsal şirketler müşterimiz konumunda. Tedarikçi olmak için gerekli onay süreleri uzun ancak bunları aştığınızda kalıcı bir müşteri ağına sahip oluyorsunuz.
2022'de daha agresif olmayı planlıyoruz. Şu an ilk çeyrek sonuçları ele alındığında hedeflerimize yakın duruyoruz. Yıl sonunda 2021'i ikiye katlayarak 4 milyar liralık bir ciroyla 2022'yi kapatmak istiyoruz. Pandemi sonrası savaşın etkisi dünya ticaretini etkilese de bizim için küçük bir Pazar alanı olan Ukrayna ve Rusya hedeflerimizi gerçekleştirmek konusunda bir sorun teşkil etmedi. Ukraynaya satışlarımız durdu ancak Rusyaya hala ürün tedariği sağlıyabiliyoruz. Savaş insani anlamda kötü bir olgu ancak şirket olarak 85 ülkede yer almanın sayesinde bu kötü durum ihracatımızı etkilemedi. Hatta katma değerli ürün üretimi ile kendimize yeni pazarlar oluşturuyoruz.
Türkiye'de Niğde, Afyon ve Adana'da üç büyük kampüsümüz var. Bu üretim tesislerini özenle seçerek Türkiye'nin her yerindeki bahçelerden ürünlerimizi işlemek üzere bu kampüslere taşıyabiliyoruz. 3 lokasyonda 10 tesiste günlük 7 bin ton yani 350 kamyonun üzerinde meyve işleyebiliyoruz. Yolculuğumuza başladığımızda 200 ton günlük işleme kapasitesini yatırımlar ile bu noktaya taşıyabildik.
HALKA ARZDAN GELECEK KAYNAK YATIRIMA DÖNECEK
- Halka arz başvurusunu yaptınız. Halka arz ile birlikte elde edeceğiniz geliri nasıl değerlendirmeyi planlıyorsunuz?
Ar-Ge ve Ür-Ge çalışmaları bizim için çok değerli. Ür-Ge'de kalite artırıcı ve fiyat düşürücü aynı zamanda verim artırıcı konuları çalışan mühendislerimiz var. Ar-Ge tarafında ise piyasada olmayan yeni ürünler çıkartmayı hedefliyoruz. Daha önce bunu narı sanayiye kazandırarak gerçekleştirdik hatta şu anda yüzde yüz meyveden oluşan meyve barları da üretiyoruz. Ayvayı da yine meyve suyu sektörüne kazandırmış durumdayız.
Gelecek kaynaklarla buralardaki faaliyetlerimizi artırmayı istiyoruz. Aynı zamanda sürdürülebilirlik ve sıfır atık politikalarımız da var. Niğde ve Afyon'da 2 adet biyogaz tesisi ile bütün atıklarımızı kullanarak elektrik üretiyoruz. 2.4 MW elektrik üretim kapasitemiz var. Buradan da çıkan atıkları bahçelerimizde gübre olarak kullanıyoruz.
Çatılara GES yatırımlarımız da devam ediyor. iki fabrikamızda inşası bitti üçüncüsü de bittiğinde 10 mw üzerinde enerji üretim kapasitesine sahip çatı GES'lerimiz olacak. Böylelikle enerji giderimiz de sıfıra yakın bir hal alacak. Mevzuat tamamlandığında trafonun iki katına kadar GES kurulabilecek. Bu gerçekleştiğinde 20 MW üretimle elektrik satışına başlayarak gelir de elde etmeye başlayacağız.
Perakende ürün üretimine de daha fazla kaynak ayırabileceğiz. Üretimlerimiz sırasında hasatın tamamını kullanmaya çalışıyoruz. Sözleşmeli tarımcılarımız bütün bahçesini bize getirebiliyor. Meyve kabuklarının besin değeri yüksek kısımlarını ayırarak insan tüketimine uygun hale getiriyor, çekirdeklerden yağ çıkararak kozmetik sektörüne veriyoruz. Katma değerli ürün konusunda sürekli yeni arayış içerisindeyiz.
- Sektörün büyümesi için nasıl zorlukların aşılması gerekiyor. Üretici neler yapmalı ki burada sağlanan verim sizelere ve sektörünüze daha faydalı bir üretim sağlayabilsin?
Halka örnek olmak çok önemli. Türkiye'de sanayilik meyve yetiştiriciliğini öğretmeyi çok istiyoruz. Özellikle organik meyve üretimi konusunda çiftçilere anlatmaktan çok göstermek gerekiyor. Gerçek anlamda organik üretim ciddi anlamda zorlu bir süreç. Bu sürecin doğru ilerlemesi için anlatmak ve sonuçları göstermek önem arz ediyor. Satın alma garantisi vererek, ilaç ve gübre desteği sağlayarak bunların ödemelerini hasat sonrasında alarak çiftçiye güven veriyoruz.
Türkiye'de diğer önemli sorun toprakların bölünmüş olması. Entegre hale gelerek büyük tarım alanlarında bahçecilik yapmak gerekiyor. Bakanlık bu alanda birleştirmeler yapsa a henüz istenen seviyelerde sonuç alınamadı. Güneşlenme süremiz çok iyi eğer modern bir sulama yöntemi kullanılırsa rekabette bizimle yarışabilecek çok ülke bulunmuyor. Ölçek ekonomisi devreye alındığında çifçimizin geliri Kaliforniya'daki meslektaşlarıyla aynı olacaktır. Özellikle sulak alanlar birleştirilerek ve yer altı suları da dikkate alınarak çok net dünyanın ilk üçüne girebilecek potansiyele sahibiz.