TİM'den, İhracat Pazar Monitörü
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, Türkiye'de bir ilk olan İhracat Pazar Monitörü içinde iki endeksin yer aldığını belirterek, İhracat Talep Endeksi ile pazarlardaki talebi, Pazar Dayanıklılık Endeksi ile de riskleri önceden görme imkanı bulacaklarını söyledi.
TİM, önemli pazarlarda talebi yaratan koşulları, global ekonomideki talep ve riskleri artık İhracat Pazar Monitörü'nden (İPM) takip edecek.
İhraç edilen ürünlere olan talep koşullarını, ihracat yapılan pazarlar üzerinden temel makroekonomik göstergeler ve öncü makroekonomik göstergeleri kullanarak takip eden ve ilk defa yayınlanan İhracat Talep Endeksi, ocakta aylık bazda yüzde 1 artış, yıllık bazda yüzde 0,4 azalışla 101 oldu.
Endeks, ana pazarlardaki parasal sıkılaşma sürecinin sona yaklaşmasıyla 6 aydan sonra tekrar "100 olarak baz alınan" referans değerin üzerine yükseldi.
Uzun ve kısa vadeli sosyal, ekonomik ve politik göstergelerden yararlanarak oluşturulan ve ihracat pazarlarının risklere karşı direncini ölçen ve ilk defa yayınlanan Pazar Dayanıklılık Endeksi, ocakta aylık bazda yüzde 0,6 artış, yıllık bazda ise yüzde 0,7 azalışla 99,7 oldu. Endeks, referans değerin altında kalsa da Orta Doğu'daki çatışmalarının ardından artan riskler, jeopolitik ortamın görece stabil hale gelmesi ve talep koşullarının pozitif katkısıyla geri çekildi.
"Çok önemli bir misyon üstlenecek"
TİM Başkanı Mustafa Gültepe, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye ekonomisinin itici gücü olan ihracatın seyrini belirleyebilme noktasında TİM'in hayata geçirdiği İhracat Pazar Monitörü'nün çok önemli bir misyon üstleneceğini vurguladı.
Cumhuriyet'in ikinci 100 yılına "Türkiye'yi ihracatta ilk 10 ülke arasına çıkarma" hedefiyle başladıklarını ve stratejilerini bu hedefe göre kurguladıklarını dile getiren Gültepe, sözlerini şöyle sürdürdü:
"27 sektörümüzde, 61 birliğimiz ve 120 bine yakın ihracatçımızla dünyada adım atmadığımız ülke ya da bölge bulunmuyor. Türkiye'nin üretim gücünü, ürünlerimizin kalitesini tanıtmak için küresel ölçekteki sektörel fuarları, ticaret ve alım heyetlerini fırsata dönüştürüyoruz. Bütün bu çalışmaların yanı sıra pazarlarımızdaki tüm gelişmeleri hesaba katmamız gerekiyor."
Gültepe, ilkini yayımladıkları TİM-İPM ile artık pazarlardaki talep koşullarını ve siyasi-iktisadi risk konjonktürünü kolayca takip edebileceklerini kaydederek, "TİM-İPM, ülkemizde sektörel bazda talep ve risk koşullarını ölçen ilk ve tek endeks olma özelliğini taşıyor." değerlendirmesinde bulundu.
"Pazarlardaki riskler ve taleplere ilişkin önceden pozisyon alma imkanı sunacak"
Mustafa Gültepe, aylık olarak kamuoyu ile paylaşacakları TİM-İPM içinde İhracat Talep Endeksi ve Pazar Dayanıklılık Endeksi'nin yer aldığını belirterek, şunları kaydetti:
"İhracat Talep Endeksi ile pazarlarımızdaki talebin hem genel durumunu hem de sektör ve ülke özelinde tabloyu görebileceğiz. Pazar Dayanıklılık Endeksi ile de pazarlarımızda risklerin genel durumunun yanında sektör ve ülke bazında gidişatı takip edebileceğiz. Ocak ayı rakamlarına baktığımızda İhracat Talep Endeksi önceki aya göre yüzde 1 artış, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,4 düşüşle 101 oldu. Bu rakam bize ihracat pazarlarımızdaki talep koşullarının iyileşmeye devam ettiğini gösteriyor. Pazar Dayanıklılık Endeksi ise ocakta bir önceki aya göre yüzde 0,6 artarken, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,7 düşüşle 99,7 seviyesinde gerçekleşti. Bu verilerin ışığında pazarlarımızdaki risk koşullarının da iyileşme eğiliminde olduğunu söyleyebiliriz."
Mustafa Gültepe, TİM-İPM kapsamındaki iki endeks sayesinde ihracatçı firmaların pazarlardaki riskleri ve talepleri çok daha kolay anlamlandırarak önceden pozisyon alma imkanı bulacaklarını sözlerine ekledi.
İhracat Talep Endeksi
Pazarların ihracat içindeki payları kullanılarak oluşturulan İhracat Talep Endeksi, ekonomiyi kullanarak ihracatın talep koşullarını mevsim etkilerinden arındırılmış olarak takip ediyor. Model, ekonominin ihraç mallara olan talebini takip etmek için enflasyon, işsizlik, sınai üretim, iş güven endeksi ve tüketici güven endeksi gibi öncü ve temel ekonomik göstergeler mevsim etkilerinden arındırılarak kullanılıp, bu göstergeler faktör analizi kullanılarak ağırlıklandırılıyor.
Endeksin uzun dönem ortalamasının değeri 100'e eşitlenirken, bu rakamın üzerindeki değerler talep koşullarının uzun vadeli doğal seyirden daha olumlu, altındaki değerler ise daha olumsuz olduğu anlamına geliyor.
Endeksteki değişim yüzdeleri doğrudan ihraç mallarına olan talepteki değişim yüzdesine eşit olmayıp, Türkiye'nin pazarlarındaki talebi meydana getiren koşulların genel seyrine dair sinyal veriyor.
Pazar Dayanıklılık Endeksi
Pazarların ihracat içindeki payları kullanılarak oluşturulan Pazar Dayanıklılık Endeksi, ekonomiyi kullanarak ihracat pazarlarının iktisadi ve politik kırılganlık ve risk düzeyini takip ediyor. Endeksteki artış risklerin ve kırılganlığın düşüşüne işaret ediyor
Pazarların kırılganlığı ölçülürken uzun ve kısa dönemli politik ve iktisadi risk faktörlerine işaret eden göstergeler eşit ağırlıklandırılarak kullanılıyor, model ekonomi oluşturulurken ise pazarların ihracat içerisindeki payları dikkate alınıyor.
Endeksin uzun dönem ortalamasının değeri 100'e eşitlenirken, bunun altındaki değerler risklerin görece yüksek, üzerindeki değerler ise risklerin görece düşük olduğu anlamına geliyor.