İK liderleri hazır mı?

Josh Bersin

İnsan kaynakları için yeni bir dinamik kapımızda: Yapay zekanın yönlendirdiği zeka çağı. Artık ChatGPT fenomeninden bildiğimiz üzere, üretken YZ, bir organizasyondaki binlerce kaynaktan gelen sıkışıp kalmış bilgilerin kilidini açma potansiyeline sahip.

Bir şirket bir büyük dil modeli (BDM) tesis eder etmez İK, finans, işe alım ve diğer sistemlerden bir elektrikli süpürge gibi veri toplayabilir hale gelecek. BDM'ye girdi sağlayan her süreç belgesi, eğitim programı, uyumluluk kuralı ve politikası sisteme girilen basit bir soruyla aniden herhangi bir çalışanın kullanımına sunulacak. Bu teknolojinin getirdiği yeni özgürlük ve güç, yararlı bilgilere erişimi geçmişte olduğundan daha kolay ve hızlı hale getirme potansiyeline sahip. Bir satış temsilcisi, pazarlama müdürü veya finans müdürünü düşünün; müşteriler, ürünler veya iş sonuçları genelinde işini yapmaya yardımcı olacak bilgiyi arıyor. Yardım için her türden kişiyi takip edip bulmak yerine şirketin chatbot'u aracılığıyla aradığını artık kolaylıkla bulabilecek. Bu da onları birbirine bağlı, daha verimli hale getirecek.

Sistem, BDM vasıtasıyla ekipler genelindeki ücret seviyeleri, işte kalma ve çalışan katılımına ilişkin verilere daha hızlı erişim sağlayarak İK iş ortaklarına da yardımcı olacak. Üretken YZ ürünlerinin hızla gelişmesi kritik bir soruyu gündeme getiriyor: İK ekibiniz çalışanların ve İK ekip üyelerinin üretken YZ'nin potansiyelinden faydalanmasına destek vermeye hazır mı? Cesur yeni akıllı dünyaya atılan bu adımları yönetmeye hazır mı?

ZEKA ÇAĞININ EVRİMİ

Bir adım geriye gidelim ve bu noktaya nasıl geldiğimizi düşünelim. Amerikan ekonomisi dört aşamadan geçerek gelişti: Ülkeyi keşfettiğimiz öncü dönemi; imalat, ulaşım ve enerji şirketleri kurduğumuz sanayi dönemi; BT ve bilişimin yeni iş modelleri ve araçlarının yarattığı bilgi çağı ve artık tüm bu bilgilerin entegre edilerek parmaklarımızın ucuna geleceği son aşama olan zeka çağı.

Bu dönemlerin her birinde çalışanların rolü değişti. İlk günlerde çiftliklerde küçük aileler ve gruplar halinde çalışıyorduk. Sanayi çağı, yönetim ve iş gücüne ilişkin yeni fikirlerin ortaya çıkmasını sağladı. Bize birçok işçiyi değiştirilebilir parçalar haline getiren iş tanımını kazandırdı. Bilgi çağı, profesyoneller için yeni bir rol yarattı ve çoğumuzun yönetici, teknoloji uzmanı ve lider olmasını sağladı. Zeka çağı daha da ileri gidecek ve hepimizin bilgiye daha önce hiç olmadığı kadar erişebilen, turbo şarjlı çalışanlar haline gelmemizi sağlayacak.

Covid-19 salgınının benzeri görülmemiş bir iş gücü akışkanlığı yarattığını akılda tutmak önemli. Bu akışkanlık (çalışanların daha düşük maliyetle işveren değiştirmesine olanak tanıyan) uzaktan çalışmayla birleştiğinde büyük bir yetenek açığı yarattı. Bu yazının kaleme alındığı günlerde ABD'deki işsizlik oranı sadece yüzde 3.6'ydı. Buna karşılık İK organizasyonları bir dizi yeni fikir, yenilik ve yaratıcı çözümü benimsedi: Beceri sınıflandırmaları, yetenek pazarları ve ücret eşitliği, ücret şeffaflığı, refah ve çalışan deneyimine odaklanma. Bu programlar zorunluluktan doğdu ve İK profesyonellerini çok daha stratejik olmaya zorladı.

Beceri geliştirme ve teknoloji konusunda stratejik olma yeteneği, YZ'nin getireceği büyük sıçramayla sınanacak. Çok yakın bir zamanda her çalışan benzersiz ve özel yöntemlerle katma değer üretebilir hale gelecek. Zeka çağı, hepimizi pek çok yeni konuda uzman yapma potansiyeline sahip. Daha genel, şirketler arası bilgilere erişerek ve bunları tüketerek rollerimizi ve bakış açılarımızı birden genişleteceğiz.

YETENEĞİN İHTİYATLA GÜÇLENDİRİLMESİ

Geçen birkaç ayda, yeni teknolojilerin çalışanların henüz bir yıl önce imkansız olan şeyleri yapmasına nasıl olanak tanıdığını görünce hayrete düştüm. İnsanların iş akışı içinde öğrenmesine yardımcı olmak için otomatik olarak kurslar ve değerlendirmeler oluşturabilen ve içerikleri bir araya getirebilen üretken YZ sistemleri gördüm. İnsanların pek çok muhtelif iş koşuluna (örneğin bir müşterinin sözleşmeyi yenilememesine) dayalı olarak uyarı gönderen platformlar geliştirdiğine tanıklık ettim. Sağlık uzmanları artık riski tahmin edecek, olası yeni hastalıkları arayacak ve hastalıkları teşhis edecek şekilde hasta teşhis notlarını endeksleyebiliyor.

Bunlar başarıyı ileriye taşıyacak yenilik türleri olacak. İşletmelerle sürmekte olan diyaloğumdan öğrendiğime göre bu yeni sistemler yıkıcı olacak. Öğrenme ve gelişim liderleri şu tür sorularla boğuşmak zorunda kalıyor: "Eğer bir çalışana yapması gerekenleri öneren ve konuyla ilgili hemen hemen her soruyu yanıtlayabilen son derece akıllı bir sistem verirsek, geleneksel eğitimin rolü ne olacak?" İnsan kaynakları yöneticilerinin şu soruyu sorması gerekiyor: "Eski sistemler güncelliğini nasıl koruyacak?» Ve organizasyonlar genelinde herkesin YZ tarafından sağlanan yanıtın doğru olup olmadığını değerlendirmesi gerekecek.

Gerçekten de bu araçların ne zaman sorgulanması gerektiğini izah etmek, çalışanlara (ve İK profesyonellerine) aradıkları yanıtı vermeleri için bu araçlardan nasıl istemde bulunmaları gerektiğini öğretmek, YZ ile ilgili aşılması gereken bir sonraki tepe. Hepimiz teknolojinin mükemmel olmadığını biliyoruz. Pek çok kullanıcı, ChatGPT geliştiricisi OpenAI'ın diğerleri kadar gelişmiş modellerinin bile sürekli olarak sanrılandığını belirtiyor. Temel teknolojinin kendisinde sorunlar olabilir; yakın zamanda yapılan bir araştırma, örneğin OpenAI'ın GPT-4 BDM'sinin "daha az akıllı" hale geldiğini ortaya çıkardı ve araştırmacılar bunun neden olduğundan emin değil. Çalışanlarımızın sonuçları ne zaman sorgulamaları gerektiğini öğrenmesine ihtiyacımız olacak, çünkü bu sonuçlar geleneksel mali raporlar gibi tanıdık kaynaklar kadar güvenilir olmayabilir.

Bu İK için yeni bir rolün kapılarını açıyor. Şirketler yalnızca yüksek kapasiteli bireylerden oluşan bir yığın değil. Çalışanlar YZ aracılığıyla süper güçlere edinirken İK liderlerinin bu sistemlerden nasıl bilgi çıkaracağını düşünmesi, kimin hangi karardan sorumlu olduğuna karar vermesi ve üretken YZ için uygun yönetimi, geri bildirim döngülerini ve sürekli öğrenmeyi oluşturması gerekiyor.

Ekibim yakın zamanda İK liderleriyle üretken YZ projeleri hakkında bir dizi görüşme başlattı ve İK liderleri birçok yeni zorluk tarif etti: Bu araçları doğru sorunlara nasıl odaklarız ve bunların hiçbir işi pek iyi yapmayan genel sorgu sistemlerine dönüşmesini nasıl engelleriz? Bölüm çalışanlarımızı çoğunlukla haklı olan ancak önyargıları bulunabilen veya yanlış yanıtlar verebilecek sistemlere nasıl hazırlayabiliriz? İşlerinin önemli bir kısmının otomatikleştirildiğini fark eden bilgi çalışanlarını becerileri itibarıyla nasıl geliştirebilir veya yeniden eğitebiliriz?

20 yılı aşkın süredir İK uygulamaları üzerine çalışıyorum. Yetkilendirme, düzleştirilmiş liderlik yapıları, basitleştirilmiş iş mimarisi, sürekli gelişim ve kariyer yolları gibi fikirler dizisinin üretken YZ'nin zorlukları ve fırsatlarıyla başa çıkmak için şu anda tam olarak doğru zamanda kök saldı ğını söylemek isterim.

İK MÜCADELEYİ HIZLANDIRMALI

Bu yeni dünyada hepimiz vasıflı çalışanları çekmek için rekabet edeceğiz, iş tasarımına ve ekip yapısına bakışımızı geliştireceğiz. Organizasyonumun sektörlere göre yüksek performanslı şirketlere ilişkin en yeni araştırması (Pacesetter verilerimiz), yüksek performanslı şirketlerin yalnızca vasıflı insanlarla değil, aynı zamanda değişim ve dönüşüm ustalarıyla da dolu olduğunu ortaya çıkardı. Örneğin, yüksek performanslı şirketlerde, düşük performans gösteren şirketlere kıyasla, eğitime, değişim yönetimine ve ekip tasarımına odaklanan insan sayısı yüzde 30 ile yüzde 40 daha fazla.

Bu, İK'nın bir uygulama olarak bir sonraki evrimine işaret ediyor. YZ, çalışanlara yalnızca gelişmek için ihtiyaç duydukları öğrenme, deneyimler ve ipuçları hakkında bilgi sağlamakla kalmayacak; aynı zamanda yöneticilere kimin işe alınacağını ve terfi ettirileceğini öğretmeye de yardımcı olacak. İK profesyonellerinin bu yeni çağda liderliği üstlenme fırsatı bulunuyor, ancak zorluklara karşı mücadeleyi hızlandırma şartıyla. İK liderleri YZ araçlarını öğrenmeli ve bunları organizasyon tasarımı, eğitim, ödüller ve liderlik konusundaki deneyimleriyle bütünleştirmeye hazırlanmalı. Ayrıca daha derin bir beceri cephaneliğini deneyimlemeye ve geliştirmeye de istekli olmaları gerekecek. Halledilmesi gereken çok şey mi var gibi geliyor? Bana göre alanımızın başka seçeneği yok. YZ dalgası geldi. Hepimiz sınırlarımızı zorlar ve öğrenirsek, YZ destekli yeni çağda başarılı olabiliriz.

Josh Bersin: (@josh_bersin) İK, yetenek ve liderlik konularında küresel sektör analisti ve The Josh Bersin Company'nin kurucusu. Aynı zamanda "Karşı Konulamaz: Dünyanın En Dayanıklı, Çalışan Odaklı Organizasyonlarının Yedi Sırrı" [Irresistible: The Seven Secrets of the World's Most Enduring, Employee-Focused Organizations] (Ideapress, 2022) kitabının yazarı.