GÜÇLENDİREN KURUMSAL SORUMLULUK

İpek Alpkökin Olgunsoy / INBUSINESS

Türkiye'de iş hayatında aktif olarak çalışan kadınların yüzde 64'ü, şirketinin uzaktan çalışma sistemini kalıcı hale getirmesini istiyor. Anne olan çalışanların yüzde 52'si tam zamanlı ofise dönme konusunda tedirginlik hissediyor. Rakamlar; Kariyer.net, Curiocity ve YenidenBiz platformu iş birliğiyle gerçekleştirilen 'Çalışan Kadın ve Anne Araştırması'ndan.

Sonuçlara baktığımızda kadın çalışanların ne yazık ki hala sayısız engele takıldığını görüyoruz. Özellikle annelerin yüzde 63'ü çalışma hayatında karşılaştıkları en büyük zorluğun yoğun çalışma temposu, iş ve özel yaşam/aile dengesini kurmak olduğunu belirtiyor. Bu sıralamayı yüzde 53 ile fırsat eşitsizliği takip ediyor. Hal böyle olunca kurumlara cinsiyet eşitliği ve iş yaşam dengesi gibi konularda büyük ödevler düşüyor. Zira onlar da bu sorumluluğun farkında. Yıllardır bu konuda yapılan projeler artık pek çok kişi tarafından biliniyor. Ancak geldiğimiz noktada sorun sadece iş yaşamıyla sınırlı değil!

2022 İşte Kadın Gücü Araştırması için iletişime geçtiğimiz 100'ü aşkın kurumun cinsiyet eşitliğine yönelik çalışmaları daha iyi bir iş hayatının yakın gelecekte mümkün olacağının sinyallerini veriyor. Ama en umut veren tarafı toplumsal cinsiyet eşitliğine dönük yüzü. Bu haberde yer alan 50 kurumsal sosyal sorumluluk projesi ise ölçek gözetmeksizin herkesin taşın altına elini koyduğunun bir kanıtı niteliğinde.

Kurumlar özellikle kapanma döneminde artan aile içi şiddete karşı da artık kolları sıvamış durumda. Öyle ki kadın cinayetlerine dikkat çekmek için kurum içi resmi tatil günü belirleyip hassasiyet yaratmaya odaklanan şirketler bile var. AdColony 2021 itibarıyla örneğine az rastlanan bir farkındalık başlatmış. AdColony EMEA İnsan Kaynakları Direktörü Canten Akdağ Çopur; "2021 yılı için 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'ne ülkemizde de yaşanan kadın cinayetleri ve kadınların yaşadığı zorluklara dikkat çekmek adına resmî tatil olarak ilan ettik" diyor.

Tüm istihdamının yüzde 56'sını kadın çalışanların oluşturduğu Garanti BBVA da ev içi şiddete karşı dik bir duruş sergiliyor. Kadının Güçlenmesi İlkeleri'ni (WEPs) Türkiye'de imzalayan ilk banka olan Garanti BBVA, ev içi şiddet gören çalışanlarına ihtiyaç duyduklarında desteği sağlamak için Ev İçi Şiddet Platformu kurdu. Hane içi şiddetin iş yerine etkileri bakımından yöneticilere yol göstermek amacıyla kurulan platform, 2021 yılında da 7/24 hizmet verdi. Vodafone da bu konuda duyarsız kalmayan başka bir marka. Vodafone oluşturduğu Ev İçi Şiddet Prosedürü ile şiddete maruz kalan çalışanlarına 10 güne kadar ek izin ve finansal destek veriyor.

Kurumlar, destek hatlarıyla annelerin de yardımına koşuyor. Yüzde 63 kadın çalışan oranıyla dikkat çeken Yapı Kredi, Avita Destek Hattı ile anneliğin her aşamasında kadınları destekliyor. Anne çalışanları için süt odaları, yeni doğan bakımı ve çocuk psikolojisi konusunda 7x24 ulaşılan uzman doktor desteği sunan Alternatif Bank ise çocuk sahibi çalışanlarını çocuklarının özel günlerinde yanlarında olabilmeleri için okulun ilk günü, karne günü, sınav ve kayıt gibi dönemlerde onları idari izinli sayıyor.

KADIN İSTİHDAMINA ODAKLANAN PROJELER

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)'nin 2021 rakamlarına göre, Türkiye'de kadınların istihdama katılım oranı üye ülkeler içerisinde son sıralarda yer alıyor. OECD ortalaması da yüzde 59 düzeyindeyken, Türkiye'de bu oran sadece yüzde 30'lara yaklaşıyor. Dolayısıyla kadınların ekonomiye dahil olması KSS çalışmalarında bir diğer toplumsal öncelik.

Ekonomide kadın istihdamının artırılmasına dönük projelerinin toplumsal önemine değinen Metro Türkiye İnsan Kaynakları Direktörü Ebru Taşcı Firuzbay, "Kadın iş gücünü desteklerken herkesin kazandığı ekonomik bir model yaratmış oluyoruz" diyor. Tchibo Türkiye de kadınların iş gücüne katılımı ile ilgili farklı bir istihdam yöntemini hayata geçiriyor. Şirket, bu yöntem ile uzun yıllar mağazacılık başta olmak üzere farklı alanlarda çalışmış ya da hiç iş hayatında yer almamış orta ve ileri yaştaki kadınları mağazalarında istihdam ediyor.

"Mesleğin kadını erkeği olmaz" diyen Shell Türkiye'nin ise doğrudan istihdam sağladığı çalışanların yüzde 30'unu, yönetim ekibinin ise yüzde 50'sini kadınlar oluşturuyor. İstasyonlarında 5000'in üzerinde kadına iş imkanı yaratan kurumun, KSS programı Shell'de Kadın Enerjisi akaryakıt sektöründe bir ilk olma özelliğini taşıyor.

Kadın çalışan istihdamına yönelik çalışmalarının kapsamını sivil toplum kuruluşları ve belediye iş birlikleri ile genişlettiklerini anlatan Boyner Grup ve Boyner Büyük Mağazacılık'ın Kurumsal İletişim Direktörü Oya Uzun, "Maltepe Belediyesi iş birliğiyle 18-45 yaş arasındaki kadınlara verdiğimiz 'Temel Mağazacılık Eğitim Programı'nı İBB ile Kadın Sığınma Evleri'nde kalan kadınlara da ulaştırdık" diyor.

Üretimde kadın sayısının artırılmasına odaklanan Mondi Group'un ise gözü fabrikalarda. Mondi Tire Kutsan CEO'su Sevinç Yener Çimecioğlu, "Mondi Tire Kutsan'da yüzde 25 kadın çalışan oranına ulaşmayı hedefliyoruz. Bu yıl Üretimde Kadın projesini başlatarak, her fabrika- mıza kadın çalışma arkadaşları dahil etmeye başladık."

Kadınların iş yaşamından kopmaması da bir diğer KSS önceliği. BAT bu konuda kapılarını açık tutan yapılardan. 2020 yılında profesyonel iş hayatına uzun bir ara verdikten sonra tekrar geri dönmek isteyen deneyimli profesyoneller için IGNITE programını başlatan BAT, en az 18 ay, kariyerine çeşitli nedenlerle ara vermiş kadınların işe dönmelerine fırsat sunuyor.

Projelerin merkezindeki bir diğer konu ise kadın - erkek oranları. İşe alım süreci boyunca görüştükleri adayların belirli yüzdesinin, kadın olmasına dikkat ettiklerine değinen Türk Henkel İnsan Kaynakları Direktörü Pınar Kadırgan, "Mentorluk ve eğitim gibi gelişim aktivitelerinin yanı sıra yönetici pozisyonlarının yedeklenmesi sürecinde de yedek planlarında en az bir kadın çalışan olmasına azami dikkat gösteriyoruz" diyor.

Aynı hassasiyeti gösteren bir diğer kurum da Sodexo. Sodexo Avantaj İK Genel Müdür Yardımcısı & İcra Kurulu Üyesi Feride Düzduran Gündüz: "Global gelişim programlarıyla, kadın çalışanlarımızı kariyer yolculuklarında destekliyoruz Ülkeler arası mentorluk programımıza katılanların en az yarısı kadın çalışanlarımız." Multinet Up da pozitif ayrımcılığa özen gösteren bir başka kurum. Şirket, işe alım süreçlerinde son 2 adaydan biri kadın diğeri erkek ise pozitif ayrımcılığa giderek kadın çalışanı tercih ediyor.

Bu oranlarda kadın liderler segmesi de ağır basıyor. Amgen'de global olarak yürütülen WE2 (Women Empowered to be Exceptional - Amgen Sıradışı Kadınlar Liderlik Prog- ramı) projesi iki yıldır Türkiye'de de uygulanıyor. Amgen Türkiye ve Gensenta Genel Müdürü Güldem Berkman, "WE2, sıra dışı kadın liderlerin yetiştirilmesi adına oluşturulmuş bir program" diyor.

KSS çalışmalarında sektör özelinde de hassasiyetler yok değil. Sağlıklı Finansçı uygulaması kapsamında kadın finans uzmanlarını desteklediklerini anlatan QNB Finansbank İnsan Kaynakları Genel Müdür Yardımcısı Cenk Akıncılar, "Doğum yapan finansçılara taleplerine göre yasal doğum izni sonrasında 6 aya kadar ücretsiz izin veriyor, istekleri doğrultusunda yarı zamanlı ve kısmi süreli çalışma fırsatı sunuyor, süt izinlerini taleplerine göre yönetme şansı veriyoruz."

KALİTELİ YAŞAM İÇİN YAN HAKLAR

Kurumların ilgilendiği bir konu da ça- lışanlarının hayat kalitesi. Sahibinden. com, "Hayat Sana Güzel" kaliteli ve iyi yaşam paketi kapsamında çalışanların faydalanabilecekleri psikolojik danışmanlık, aile danışmanlığı, çocuk gelişimi danışmanlığı, eğitim danışmanlığı, yeni doğum yapan anneler için anne-bebek danışmanlık paketi desteklerini içeren imkânlar sunuyor. Mavi, iş ve özel hayat dengesi için kadın çalışanların 1-6 yaş arası çocuklarına ücretsiz kreş, servis ve kahvaltı desteği veriyor. Peki, tüm bu imkanların geri dönüşleri nasıl oluyor sorusuna gelirsek...

Aidiyet artırma ve bağlılık konusundaki başarı oranı yüzde 100'e yakın. TSKB İnsan Kaynakları Müdürü Melis Sökmen: "Anne olan çalışanların iş/özel hayat dengelerini koruyabilmeleri için yasal haklar çerçevesinde tüm izinlerini kullanmalarına özen gösteriyoruz. Bunların sonucu olarak da doğum sonrası işe dönüş oranımız yüzde 100" diyor.

Son 3 yılda doğum izninden dönüş oranı yüzde 97 olarak gerçekleşen bir diğer kurum da Anadolu Hayat Emeklilik. Genel Müdür Yardımcısı Zeynep Dolgun, "Sosyal sorumluluk projelerimizi kadının güçlenmesi temelinde kurguluyor, fırsat eşitliğini bir ayrıcalık değil hak olarak görüyoruz".

EBEVEYNLERE EŞİT HAK

Eşitlik kavramı kuşkusuz sadece kadınları kapsamıyor. Türkiye sekiz haftalık babalık iznini ilk uygulayan şirketlerden biri olan Janssen Genel Müdürü Demet Rus, "Biyolojik ebeveynlere yapılan izin uygulamalarının yanı sıra evlat edinen anne ve babalara da sekiz haftalık izin uygulamamız bulunuyor."

Bu politikayı benimseyen bir diğer kurum da P&G Türkiye. Kafkasya ve Orta Asya Cumhuriyetleri Yönetim Kurulu Üyesi ve İnsan Kaynaklarından Sorumlu Kıdemli Direktörü Berna Yener Aksu; "Çocuk bakımında anne ve babanın eşit sorumluluğu var diye- rek erkek çalışanlarımıza sekiz hafta ücretli babalık izni tanıyoruz."

KADINLARIN IYI HIKAYELERINE DESTEK
Erden Timur - Nef Yönetim Kurulu Başkanı

Kurulduğumuz günden bu yana toplumsal gelişime katkı sağlamak, özgün, yenilikçi ve kalıcı değerler oluşturarak insanların hayatında fark yaratmak bilinci ile çalışıyoruz. Toplumsal gelişme alanları kapsamında odaklarımızdan biri de kadınların güçlendirilmesi ve fırsat eşitliği. Dil, din, ırk ayrımı yapmadan çocuklara ve gençlere dokunduğumuz gibi kadınlar için de hem iş yerinde hem toplumsal alanda iyi hikayeler yazmak en önemli gayemiz. Yaptıklarımızı sadece sosyal projelerle sınırlandırmamak, eşitliği Nef'in her alanına yaymak önceliklerimizin başında.

Bu amaçla yürüttüğümüz uygulamalar kapsamında, 1,8 milyon kişinin istihdam edildiği, ataerkil olarak bilinen, gayrimenkul geliştirme ve inşaat sektöründe kadın çalışan oranımızı yüzde 34'e yükseltmenin mutluluğunu yaşıyoruz. Üstelik kadının sadece iş gücüne katılımını hedeflemekle kalmıyor, üst kademedeki kadın çalışan oranını yüzde 58'e yükselterek, bu konudaki kararlılığımızı da ortaya koyuyoruz. Üst yönetimdeki bu yüksek oranı kısa zamanda saha ve operasyon kadrolarımızda da yakalayabilmek için çalışıyoruz.

Biz iş dünyasında eşitliğin ve kapsayıcılığın mümkün olduğuna gönülden inanıyoruz. Bu yüzden de hem şirketimiz içinde hem de toplum genelinde eşit büyüme ve gelişme fırsatlarını daha kapsayıcı bir şekilde ortaya koymak üzere çok çeşitli faaliyetler yürütüyoruz. Bu konudaki kararlılığımız sadece çalışanlarımıza yönelik destekleyici insan kaynakları uygulamaları ile sınırlı kalmıyor. Desteklediğimiz, içinde olduğumuz tüm alanlarda 'kadın' ve toplumsal cinsiyet eşitliği gündemimizde.

por sponsorluklarında 'sporun cinsiyeti yoktur' yaklaşımıyla Galatasaray Kadın Basketbol takımının forma sponsoru olmamız, yine destekçisi olduğumuz Karaçay Spor Kulübü bünyesinde genç kızlarımız için fırsat eşitliği yaratacak projelerimiz bu yaklaşımımıza birkaç örnek.

Tüm sosyal projelerimizi buluşturduğumuz Nef Vakfı ile amacımız, insana ve topluma değer katmak, değişime ortak olmak, destek verene de alana da yeni bir hayatı fark ettirebilmek. Bu amaçla Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Sosyal Hizmet Müdürlükleri ve AFAD ile Türkiye genelinde birçok belediye ile yaptığımız protokoller var. 10 yılı aşkın zamanda birçok projeyi hayata geçirdik, devam eden çalışmalarımız da söz konusu. Vakıf bünyesinde de toplumdaki eşitsizliklerin kadınlar lehine düzelmesi ve toplumsal gelişme için Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri çerçevesinde kurguladığımız yeni çalışmalarımızı önümüzdeki dönemde kamuoyu ile paylaşmayı hedefliyoruz.

MERCEDES-BENZ TÜRK'ÜN YILDIZ KIZLARI
Betül Çorbacıoğlu -Mercedes-Benz Türk İnsan Kaynakları Direktörü

Mercedes-Benz Türk ÇYDD (Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği) ile birlikte başlattığı "Her Kızımız Bir Yıldız" projesiyle her yıl 200'ü üniversite öğrencisi olmak üzere, 1.000 Yıldız Kız'a eğitim bursu sağlıyor. Mercedes-Benz Türk İnsan Kaynakları Direktörü Betül Çorbacıoğlu Yaprak "Burs alan öğrencileri kişisel ve mesleki gelişim programları ile destekliyoruz. İstihdam olanakları sunuyoruz. Bugüne kadar eğitimini tamamlayarak ailemize katılan Yıldız Kızlar; üretimdeki saha çalışanlarımızın yüzde 20'sini oluşturuyor."

30 BİNİN ÜZERİNDE ANNEYE ULAŞTI
Haluk Karabatak - Philips Türkiye CEO'su

2015 yılında başlattığı "Süt Saatim Projesi" ile kadınların annelik sonrası işe dönüşlerini kolaylaştırmayı hedefleyen Philips Türkiye'nin CEO'su Haluk Karabatak, "Bu yıl yedinci yılını tamamlayan projemizde bugüne kadar 240 şirkette süt odaları kurarak yaklaşık 30 binin üzerinde anneye ulaştık."

"KSS ÇALIŞMALARI ARTIK FAYDALI BİR PROJE OLMANIN ÇOK ÖTESİNE"
Fatih Uysal - kariyer.net Genel Müdürü

Kariyer.net Genel Müdürü Fatih Uysal, evde ve işte olmak üzere 'çifte vardiya' yapan çalışan kadın ve annelerin savunmasız kaldıklarına dikkat çekiyor. Uysal, "Pandemi süresince her üç kadından birinin işini bırakmayı veya kariyerlerinde 'vites küçültmeyi' düşünmesi, yaşanan durumu net olarak ortaya koyuyor. Bu nedenle eşitlik adına yürütülen KSS çalışmaları artık faydalı bir proje olmanın çok ötesine geçmiş durumda.