VODAFONE HOLDİNG...

Çiğdem Yücesoy Subaşı / INBUSINESS

Türkiye'de 15'inci yılını kutlayan İngiltere merkezli Vodafone, bu süreçte adeta bir ada ülkesi büyüklüğüne ulaşacak etki yarattı. Reel yatırımı 63 milyar, ekonomiye doğrudan sağladığı katkı 152 milyar, tüm ekosistemle oluşan etkisi ise 334 milyar liraya ulaştı. Doğrudan ve dolaylı istihdamı da katarsak bu Vodafone ülkesinin 127 bin nüfusa sahip olduğunu söyleyelim…

Sosyal sorumluluk projeleriyle nüfusu da, ekonomisi de her geçen gün katlanarak artan şirket, son beş yılın en yüksek büyümesine damga vurdu. Bu parlak performansın kaptanı CEO Engin Aksoy, gelinen tabloda sürdürülebilirliği sağlama konusunda kararlı. Şubat ayında Vodafone Türkiye'nin yeni lideri olarak atanması ile yeni bir dönemin de kapıları aralanmış oldu. "İstikrarlı büyümemizi sürdürüyoruz. 2025'e kadar Türkiye'nin en hızlı büyüyen yeni nesil bağlantı ve dijital servisler şirketi olmayı hedefliyoruz" sözleriyle rotayı çiziyor ve ekliyor: "Yatırımlarla önümüzdeki beş yılda katlanarak artan hızda büyümeyi planlıyoruz. Bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da ülkemizin ekonomik ve toplumsal kalkınmasına katkımızı sürdüreceğiz."

Hedefe ulaşmak için oluşturduğu planda stratejik hamleler var. Bu listenin en üst sırasında ise Türkiye'nin dijital rönesansını oluşturacak 5G yer alıyor. Evet, 5G çağı son hızla geliyor ve eşi görülmemiş fırsatları da beraberinde getiriyor. Endüstriden sanata her alanda bir dönüşümü tarif eden 5G için istekli ve hazırlıklı bir oyuncunun lideri olarak Aksoy'un planında deneyimden güç almak var. Vodafone Grubu'nun 12 ülkede 5G'yi hayata geçirdiğini söyleyen Aksoy, Türkiye'nin bu kritik dönüşümünde öncü olabileceklerinin altını çiziyor. Geçmişte ilk sesli görüşmelerde yüksek tanımlamalı teknolojiyi hayata geçirmiş, mobil numara taşımada seri davranmış operatörün başarı defteri bir hayli kabarık. Buna her geçen gün bir yenisi ekleniyor. Son olarak Türkiye'nin tüm kategorilerde hizmet veren online alışveriş platformunu kuran ilk operatör oldu. "Yarışa iyi yerden başladık ve Türkiye'nin en büyük e-ticaret siteleri arasında iddialı bir oyuncu olduk" diyen Aksoy'la yeni hamleler, Türkiye'deki büyüme ve dijital rönesansa giden yolculuğu konuştuk...

Vodafone, Türkiye'ye adım attığı 2006'dan bugüne geçen 15 yılda nasıl bir yol kat etti?

EnginAksoy:Bu sene bizimTürkiye'deki15'inciyılımız.Bu 15 yılda çok derin bir etki bıraktığımızı biliyoruz. Hem ekonomik hem sosyal olarak hem de marka duruşu ve marka gücü olarak. Ama bu etkiyi rakamlara dökelim, daha somutlaştıralım. Ne kadar etki yarattığımızı ölçmek istedik ve Politika Analiz Laboratuvarı ile birlikte bir ekonomik etki analizi çalıştık. Politika Analiz Laboratuvarı merkezi Ankara'da olan, bu tür araştırmaları yapan bağımsız bir kuruluş. Bu katkıyı ölçerek bize hem rakam olarak geniş bir perspektif verdiler hem de sosyal hayat içerisindeki etkimizi de belirlediler. Burada bazı rakamları paylaşabilirim sizinle.

Bir tanesi ekonomiye direkt etkimiz. Bir diğeri dolaylı etkimiz. Bir diğeri de tetiklediğimiz etki... Buna göre, son 15 yılda yaptığımız toplam yatırımın reel değeri 63 milyar lira oldu. Bu aslında bizim aldığımız teknolojik baz istasyonları, şebeke elemanları gibi direkt satın aldığımız yatırımın tutarı. Bunun dışında şirketimizin ekonomiye doğrudan 152 milyar liralık etkisi oldu. Ekosistemimizle birlikte oluşan çarpan etkileriyle bu rakam 334 milyar liraya ulaştı. 2020-2021 mali yılında, operasyonlarımız sonucunda Türkiye'de 58 bin kişilik bir ekosisteme tam zaman eşdeğerinde istihdamı doğrudan ve dolaylı olarak ortaya çıkardık. Tetiklenen etkiyle bu sayı 127 bini buldu.

Sosyal tarafta nasıl bir tablo söz konusu ?

Aksoy: Türkiye Vodafone Vakfı olarak 4,3 milyon kişiye dokunduk. Öncelikli olarak da toplumda geride kalmış kesimler, gençler, kadınlar, engellilere. Türkiye Vodafone Vakfı aracılığıyla da yarattığımız değerin reel karşılığı 104,3 milyon lira oldu. Türkiye Vodafone Vakfı dışında yaptığımız sosyal ve spora yönelik yatırımlar var. Vodafone Park gibi spor yatırımlarımız bu rakamlara dahil değil. Tüm bunlarla hem insanların günlük hayatına bir hizmet sunuyor hem ekonomik değer yaratıp istihdam sağlıyoruz, hem de sosyal hayata dokunup Türkiye'nin dönüşümüne katkı sağlıyoruz.

Vodafone Grubu, Türkiye operasyonundan memnun mu?

Aksoy: Finansal boyutuna baktığınızda Vodafone Türkiye operasyonu oldukça başarılı bir operasyon. Hızla büyüyoruz. Bu süreç içerisinde gelirlerimizi de artırdık. Bunun dışında çok önemli bir nokta var: Vodafone Türkiye, VF Grubu için bir yetenek havuzu da oldu. Türkiye'den pek çok arkadaşımızı yurt dışına iyi pozisyonlarda görev almak üzere gönderdik. Şu anda 169 kişi, VF Grubu içerisinde ve Vodafone'un çeşitli operasyonları içerisinde yer alıyor. Sadece İngiltere merkezde değil, diğer operasyonların içerisinde de, diğer ülkelerde de çalışıyor. Bunların önemli bir kısmı da üst düzey yönetici. Bunun dışında bizi ayrıca mutlu eden bir konu da bu 169 kişinin yarısı kadın çalışan. Bir diğeri de Vodafone merkezinde tüm katları Türkçe konuşarak dolaşabilirsiniz. Vodafone Grubu için Türkiye bir mükemmeliyet merkezi haline geldi. Yeni olan pek çok ürün de yurt dışına transfer oluyor. Özellikle dijital tarafta geliştirdiğimiz ürünleri diğer ülkelere de ihraç etmeye başladık. Öte yandan müşteri sayımız önemli bir seviyeye ulaştı. Genç nüfusun teknolojiye ve değişime açık olmasını da eklersek şu anki durumdan memnunuz. Ülkenin potansiyeline baktığımızda geleceğe de ümitle bakıyoruz.

Mali yılınızın ilk altı ayını nasıl kapattınız, müşteri sayınız ve iş hacminiz nereye ulaştı?

Aksoy: Rekor büyümeyle kapattık. Nisan-Eylül 2021 döneminde servis gelirlerimiz, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20,2 artarak 8,2 milyar liraya ulaştı. Faiz, amortisman ve vergi öncesi karımız (FAVÖK) geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25,5 artışla 2,8 milyar liraya yükseldi. Vodafone Türkiye, bu sonuçlarla son beş yılın en yüksek çeyrek ve yarıyıl servis geliri büyümesine imza attı. Güçlü büyüme performansını desteklemek üzere mali yılımızın ilk yarısında 1,1 milyar liralık yatırım yaptık.
Önümüzdeki yıllara ilişkin nasıl bir strateji sürdürülecek?

Aksoy: Biz kendimize 2025'e kadar Türkiye'nin en hızlı büyüyen dijital servisleri olma hedefi koyduk. Amacımız sadece bir internet sağlayıcısı olmanın ötesine geçmek, sahip olduğumuz dijital kanallar ve internet altyapısı üzerinden müşterilere dijital servisler sunmak. Bir yandan ana bağlantı işimiz yanında yeni servislerle de büyümeyi hedefliyoruz. Bu hedefimiz doğrultusunda yılın başında holding yapısına geçtik. Oluşturduğumuz yapı altında 11 farklı şirketimiz var. Sigorta, e-ticaret, medya, televizyon, teknoloji alanlarında şirketler kurduk. Biz her çeyrek hem yaptığımız işte en hızlı büyüyen olmak hem de bu servisleri çeşitlendirerek dijital servis alanları kuran bir oyuncu olmak istiyoruz.

Bu hamle büyümeye nasıl bir ivme kazandıracak?

Aksoy: Türkiye'nin bu alanda da çok büyük bir potansiyeli var. Örneğin e-ticaretin büyümesini pandemi hızlandırdı ama bunun dışında da pazarda zaten hızlı bir yukarıya gidiş vardı. Bu ivme pandemiden normale döndüğümüzü düşünerek, artarak devam edecek. Biz de bu alana Her Şey Yanımda ile oyuncu olarak girdik. Henüz çok yeni geçen ay faaliyete geçirdik. Ürün portföyümüzü çeşitlendirecek, mevcutları da derinleştireceğiz.

Nasıl bir yapı kurdunuz, bu alanda hedefleriniz nelerdir?

Aksoy: Bizim zaten Vodafone Yanımda adında bir uygulamamız var. Bunu aktif olarak kullanan, her ay en az bir kez bu uygulamayı ziyaret eden 14 milyon müşterimiz var. Dijital kanal hazırdı ve müşterimiz zaten o dijital kanal üzerinden geliyordu. Dolayısıyla bunun üzerine bir e-ticaret platformu kurduk. Bu işi yöneten teknoloji ve ticari ekiplerimizle birlikte destek fonksiyonlarımız var. Biz yarışa iyi bir yerden başladığımızı düşünüyoruz. İnterneti biz sağlıyoruz, uygulamamız ve müşterimiz de var. Dolayısıyla bu alan için birçok unsur bizim için hazırdı. Bunun üzerine Vodafone kalitesi ve gücünü ekleyerek fark yaratmayı hedefliyoruz. Vodafone Yanımda'ya gelen müşterilerimiz fayda sağlayacak tüm dijital servisleri bulsun istiyoruz. Ana stratejimiz bu. Bununla beraber kendimize hedef de koyuyoruz. Hedef koymadan bir işi büyütmek çok kolay olmuyor. Önce müşteri deneyimi ve müşteri faydasını düşünüyoruz. Deneyim iyi olduktan, müşteriye fayda sağladıktan sonra Vodafone'un satış, pazarlama, teknoloji gücüyle arzuladığımız hedeflere de çok rahat ulaşacağımıza eminiz. Yeter ki deneyimi iyi sağlayabilelim.

Nasıl bir fark yaratacaksınız?

Aksoy: Bizim çok fazla sayıda fayda sağlayabildiğimiz nokta var. Müşterinin çabuk, az tıklamayla sepete kadar gidebilmesi ve alışverişi tamamlayabilmesi çok önemli. TOBi yapay zeka kişisel asistanımızı e-ticarette kullanabiliyorsunuz. Çok yakında yeni bir özelliğimiz çıkacak. Cep telefonu faturalarınıza yaptığınız alışverişi ekleyebileceksiniz. Az önce bahsettiğim 11 şirketin içinde iki tane de yeni şirketimiz var. Birisi Vepaş elektronik, ödeme sistemimiz. Birisi de BDDK'dan yen onayını aldığımız finansman şirketimiz. Finansman şirketimizle öncelikle kurumlara, daha sonra bireylere kredi sağlamayı hedefliyoruz. Öte yandan da elektronik ödeme sistemlerimizde de müşterilerimize para transferi, oyun içi uygulama satın alma gibi avantajları sağlayacağız. Bunu Her Şey Yanımda uygulamasına da entegre ediyoruz. Bunlar olmadan da faturanıza da yansıtabileceksiniz. Farklılık ve kolaylaştırıcı özellikler söz konusu. Diğer taraftan üç bin tane satış noktamız var, buraları da toplama noktası olarak kullanma olanağımız var.

Yenilikler pandemi döneminin meyveleri mi, nasıl geçiriyorsunuz bu kritik eşiği?

Aksoy: Yeniliklere ilişkin çalışmaları pandemiden önce hazırlamıştık. Vodafone pandemi sürecine hazır haldeydi. Uygulamamız, kişiselleştirilmiş tekliflerimiz ve dijital servislerimiz hazırdı. Bu süreçte yaptığımız işin ne kadar önemli olduğunu gördük. Pandemi bizim sorumluluklarımızı hissetmemizi sağladı. Şebekemizde kesintisiz hizmet vermek daha da önemli hale geldi. Ofis ve saha ekiplerimiz 7/24 çalıştılar bu süreçte. İy bir hizmet verdiğimizi düşünüyoruz. Bu süreçte destek de verdik. Sağlık çalışanlarına ve kamu kurumlarımıza verdiğimiz desteklerin toplamı 114,7 milyon lirayı buldu.

5G çalışmaları ne durumda, dünyada ve Türkiye'deki gelişmeleri değerlendirir misiniz?

Aksoy: 5G teknolojisine hazırız. 12 ülkede 5G'yi hayata geçirdik ve bu ülkelerin sayısını artırmaya devam ediyoruz. Eylül 2021 rakamlarına baktığımızda, dünya çapında 180 ticari 5G şebekesinin kullanıma sunulduğunu görüyoruz. Dünyaya yeni gelecek değil, var olan kullanılan bir teknoloji. 3G döneminde 4G'nn hayatımızı ne kadar değiştireceğini nasıl hayal edemiyorsak şimdi de aynı durum 5G için geçerli. Büyük br değişim getirecek. Biz Türkiye'de var olan çalışmalara destek oluyoruz. Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G (UUYM5G) projesinde yer alıyoruz. 5G Test Vadisi'ne destek oluyoruz. Bu tür faaliyetlerin hepsine katılarak tüm bilgi birikimimizi buralara aktarıyoruz. Öte yandan da kullanıcıların hayatını nasıl değiştirdiğiyle ilgli örnekler yaratıyoruz. Bursa'daki tesislerinde TOFAŞ'a özel bir şebeke yaptık. Tüm TOFAŞ çalışanları ve içerdeki nesnelerin bağlı olduğu bu 5G şebekesi ile şirket, tüm nesneleri anında kontrol etme şansı elde etti. Verimlilikte sağladığı artış çok önemli. Öyle ki artık yabancı sermayenin bir ülkeye yatırım yapmak üzere girerken politik, ekonomik gibi unsurların yanı sıra 5G altyapısını da seçim kriterlerine eklediğini söyleyebiliriz.

Peki, Türkiye'de, ne zaman hayata geçebilir bir öngörünüz var mı?

Aksoy: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından paylaşılan bilgiye göre 2022'de ihalenin gerçekleştirilmesi ve 2023'ün başında hizmetin devreye alınması takviminin doğru bir zamanlama olacağını değerlendiriyor ve destekliyoruz. Daha erkene alınırsa onu da destekleriz.
Bu frekans ihalesinde Vodafone'un tavrı, hedefleri belli mi?
Aksoy: 5G teknolojisinden beklenen katma değeri ortaya çıkarabilmek için ülke olarak hazırlıklarımızı tam yapmamız gerektiğini düşünüyoruz. Bunun için spektrum kaynaklarının yatırımı teşvik eden yetkilendirme süreçleri ile tahsis edilmesi çok kritik. Daha iyi, güncel, hızlı, kapasiteli hizmet verebilmemiz için yeni frekanslara ihtiyacımız var.

Şubat 2021'de CEO olarak atandınız, nasıl bir yönetim modeli izliyorsunuz?

Aksoy: Biz öncelikle global bir şirket olarak global bir stratejimiz var. Bu stratejiden çok bağımsız hareket etmiyoruz. Hedefimiz globaldeki deneyimi, birikimi burada daha hızlı ve en iyi şekilde uygulamaya almak. Gerekli olan yerlerde de lokalleştirmek. Örnek birkaç konudan bahsedebilirim. Hibrit çalışmayı biz çok hızlı faaliyete geçirdik. VF Grubu içinde ilk uygulayan ülkelerden birisi olduk. 1 Eylül itibarı ile hibrit çalışma modeline geçtik. Hızlı karar aldık. Yeni servisler oluşumunda da hızlı yol aldık. Şubat ayında şirketlerimizi kurduk ve bir holding yapısına geçtik. Şu anda e-ticarette faaliyet gösteren tek Vodafone şirketiyiz. Fırsatlar Dünyası adında müşteriye kurduğumuz bir sadakat programı vardı. Bu süreçte burası mükemmeliyet merkezi oldu. Ve geliştirdiğimiz ürünün iki hafta önce Portekiz'e lansmanını yaptık. İspanya ve Almanya'da da lansmanını yapacağız. Modeli Vodafone'un stratejilerine uygun olarak hızlı ve iyi bir şekilde uygulayarak hem Türkiye'deki ihtiyaçlara cevap vermek hem de yurt dışına ihraç etmeyi hedefliyoruz

İLK SEYAHAT LONDRA'YA

Uzun yıllardır Vodafone'da görev yapıyorum. Pandemiden dolayı merkezimizin bulunduğu Londra'ya gidip gelme işleri tamamen dijitale döndü. 1,5-2 sene aradan sonra ilk defa aralık ayında gideceğim. Seyahatleri gerçekleştiremediğim bu dönemde dijital bağlantı sayesinde daha fazla toplantı ve etkinliğe katılabildim.Kendimi daha çok geliştirebildiğimi söyleyebilirim. Akşamları okumaya ve izlemeye daha fazla vakit ayırabiliyorum.
BİYOGRAFİ VE TARİH SEVİYOR

Her kitapçıya gittiğimde en az üç kitap alırım. İş kitaplarına çok meraklı değilim ama son olarak Measure What Matters'ı aldım. Daha çok biyografi ve tarih seviyorum. Özellikle de 1912-1925 arasındaki Balkan Savaşı, Londra Müzakereleri, Kurtuluş Savaşı'nın içinde olduğu dönemleri çok okuyorum. Farklı bir perspektif kazandırıyor. Müzakere tekniklerine meraklı olanların özellikle gerçek yaşanmış hikayelerden öğreneceği çok şey var.