Bahçıvan liderler geliyor

İpek Alpkökin Olgunsoy / INBUSINESS

2021'de kurumların önemli gündem maddelerinden biri de geleceğin kalifiye iş gücü olan Z kuşağı olacak. Z kuşağı, şirketleri GIG ekonomi (kısa süreli-esnek çalışma) modeline zorlarken tersine Mentorluk ve bahçıvan liderlik gibi yeni stratejiler devrede...

2023'e kadar 455,2 milyar dolara ulaşması beklenen GIG Ekonomi, serbest/geçici ve uzaktan çalışma sistemleri üzerine kurulan bir model. Öyle ki, tek seferlik projeler, danışmanlık hizmetleri hatta UBER şoförlüğü gibi pek çok meslek bu tanımın içinde yer alıyor. Nitekim GIG ekonominin gittikçe daha da büyüyeceği uzun yıllardır uzmanların açıkladığı bir öngörü. Ancak geldiğimiz noktada bu öngörüyü sırtlayıp, baskın bir pazara dönüştürmeye hazırlanan bir nesil var: Z kuşağı…

Hal böyle olunca Türkiye'de neredeyse 20 milyona ulaşan Z kuşağını ve taleplerini anlamak şirketler için büyük önem taşıyor. Zira gelecekte alacakları hizmetlerin içeriği ve modeli şu anda en yaşlısı 25 yaş civarında olan bu kesimin elinde.

İŞİN SAHİBİ KİM?

Araştırmalar, Z kuşağının iş-yaşam dengesine diğer jenerasyonlara göre daha fazla önem verdiğini, çalışırken aynı zamanda eğlenebilmek istediğini ortaya koyuyor. Girişimci yapıları nedeniyle organik ve yatay oluşumları seçmeleri, müdür-çalışan dengelerine karşın 'işin sahibi' disiplini ile çalışmayı tercih etmeleri de onların olmazsa olmazı. Tüm bu özellikler şirketleri hem yeni ekonomi modellerini hem de yeni jenerasyonun tercihi olan; çeviklik, esnek çalışma ortamı ve geri besleme/ödül gibi mekanizmalarını gözden geçirmeye itiyor. Kurumların, oyunlaştırılmış süreçleri yapılandırıldığı bir organizasyona evrilmeleri gerektiğini anlatan REED Türkiye Genel Müdürü Asiye Özçelik Yıldırım, "Hızlı geribildirim veren, başarının hızla ödüllendirilmesini sağlayabilen kurumlar önümüzdeki dönemde rekabet avantajı sağlayacak" diyor.

PRO VE CONTRA'LARA DİKKAT!

Başarısının, çalıştığı saatten çok ortaya çıkardığı işlerle değerlendirilmesini talep eden Z Kuşağı için maddi tatmin kadar manevi haz da oldukça önemli. 'Z'ler, dijital süreçlere son derece hakim olmalarıyla iş hayatının dinamiklerini değiştirecek gibi görünüyor" diyen MY Executive Ortağı Aslı Colley, Z kuşağının tablet çocukları veya asosyal gençler olarak ifade edilen sığ bir nesil olmadığına, aksine kendini bir kalıba sokmayan, dinleyen ve bir durumun pro ve contra'larını hakkaniyetli bir şekilde ayırt edebilen bir jenerasyon olduğuna da dikkat çekiyor. Colley, "Sorunlara proaktif yaklaşabilen bu kişilerin potansiyelini her alanda değerlendirebilmek için, şirketlerde onların rahat edeceği bir iklim yaratılması gerekiyor" diyor ve ekliyor: "Bu potansiyeli harekete geçirmeyi bilen markaların kazancı büyük olacak." Colley'in dikkat çektiği bir önemli nokta da pandeminin bu kuşağın işe bakışını farklılaştırması. Colley; "2020'de pandemi nedeniyle pek çok olumsuz olayı herkesle birlikte yaşadılar. Bu süre zarfında ekonomik durgunluk ve salgınla bazı önceliklerinin de değiştiğini düşünüyorum. Ofiste, iş güvenliğine önem vermeleri ve esnek çalışma saatlerini tercih etmeleri öne çıkan durumlar haline geldi" diyor. HumanGroup (IRC Turkey) Genel Müdürü Gaye Özcan da Z kuşağının travmasının Covid-19 olduğuna vurgu yapıyor. Özcan'a göre bu travmanın çözümünde kurumlara bazı görevler düşüyor. Özcan, "Son dönem makaleleri, şirketlerin işe yeni başlayan Z kuşağı çalışanlarını daha iyi yönetebilmesi için çeşitli gelişim programlarıyla özellikle duygusal zeka üzerine çalışabileceklerini vurguluyor" diyor.

YUMUŞAK KARIN: KUŞAK ÇATIŞMASI

Son birkaç yıldır bazı kurumsal firmaların öngörülü davranarak yenilikçi ve değişime açık olduklarını gösteren farklı staj programları sunduklarına dikkat çeken Özcan'a göre konuşacağımız bir diğer konu da kuşak farklılıkları olacak. McKinsey'nin 'True Gen' adlı makalesinde, küresel bütünlüğün artmasıyla nesiller arası değişikliklerin, davranışları belirlemede sosyo-ekonomik farklılıklardan çok daha önemli bir rol oynayacağı ileri sürülüyor.

Özcan, "Z kuşağının şirketlerdeki popülasyonu yükseldikçe, diğer kuşakların yani muhtemelen üst seviye çalışanların onlardan öğrenebileceği yeni deneyimler olacaktır. Şirketler tarafından uygulanan 'tersine mentorluk' projeleri bunun güzel bir örneğini oluşturuyor" diyor.

BAHÇIVAN LİDERLER GELİYOR

Z kuşağının iş dünyasına tanıttığı yeni bir kavram da Bahçıvan Liderlik. Özünde çeşitlilik yönetimine dayanan bu kavramın önümüzdeki yıllarda daha çok konuşulacağına dikkat çeken Pozitum Consultancy Kurucu Ortağı Çağlayan Aktaş, "Bence bu dönemde Bahçıvan Liderlere ihtiyacımız var. Yani Z kuşağını net kalıplar içinde etiketlemeyen hepsine aynı davranmayan yöneticiler öne çıkacak" diyor.

Aktaş bu kuşağın nasıl yönetilmesi gerektiğini ise bir örnek ile açıklıyor: "Her çiçeğin güneş, su ve gübre ihtiyacı farklıdır. Her biri biriciktir. İyi bir bahçıvan onların ihtiyacını anlayıp hepsine farklı davranır. Kurumlar ancak bahçıvan liderlerle güzel bir bahçe olur."

Asiye Özçelik Yıldırım, REED Türkiye Genel Müdürü

"GIG EKONOMİNİN İSTİHDAMDAKİ PAYI TÜM DÜNYADA ARTIŞ GÖSTERİYOR"

Rekabetçi doğaları, yenilikçi ve esnek bakış açıları, özgüvenleri, bireysel çalışmalarda takım çalışmalarına göre daha başarılı olmaları ve bunu tercih etmeleri de Z kuşağının profesyonel kariyer seçimlerinde girişimciliğin ön sıralarda yer almasını sağlıyor.

Gaye Özcan, HumanGroup (IRC Turkey) Genel Müdürü

"GİRİŞİMCİLİĞİ BİR KUŞAĞA İNDİRGEMEMEK GEREK"

Asenkron çalışma ortamı sunan, bireysel özgürlüklere saygı duyan, 'kurum içi girişimcilik' gibi süreçlerle çalışanlarına girişimci olmayı aratmayan şirketler, Z kuşağının çalışmak isteyeceği kurumlar listesinde ilk sıralarda yer alacak.

Çağlayan Aktaş, Pozitum Consultancy Kurucu Ortağı

"İLETİŞİMDE HITECH VE HITOUCH ÖNEMİ ARTAN BİR KAVRAM OLACAK…"

Z kuşağının dijital zekası yüksek olduğu için iş hayatında daha şanslı ve başarılı olacak diye düşünüyorum. Bu kuşakla birlikte iletişimde ise Hitech ve Hitouch önemi artan bir kavram olacak. Yani teknolojik araçların ve bireysel dokunuşların dönemi yaşanacak.

Aslı Colley, MY Executive Ortağı

"FARKLI KUŞAKLARIN İŞ BİRLİĞİ VERİMLİLİĞİ ARTIRIYOR"

Z kuşağının sonuca odaklanma ve kompakt düşünme yeteneği, iş hayatında diğer kuşaklarla birlikte hareket ettiklerinde sağlayacağı fayda da katlanarak büyüyecektir. Ayrıca Z kuşağı bilginin ve zamanın hızına çok kolay adapte olabilen bireylerden oluşuyor.